IŞİD, Musul'un güneyinde Irak ordusunu durdurdu

Operasyonun merkezlerinden olan Musul'un güneyindeki El-Kayyara hava üssünde bir açıklama yapan Amerikalı binbaşı Chris Parker, "Irak güçleri Musul'a yaklaştıkça DAEŞ'in direnci artıyor" dedi.

Musul operasyonunun 11. gününde ordu ve federal polis, kentin 30 kilometre güneyinde Şura bölgesindeki köyleri IŞİD'den geri almayı hedefliyor.

Kente doğudan yaklaşan elit ordu birlikleri ise Musul'a güneyden yaklaşan birliklerin ilerlemesini beklemek için operasyonlarına ara verdi.

Irak'ta 2003'ten bu yana en büyük kara operasyonu

17 Ekim'de başlayan Musul operasyonu, Irak'ta, ülkenin 2003'te ABD önderliğinde işgalinden bu yana düzenlenenlerin en büyüğü. IŞİD'in Haziran 2014'te ele geçirdiği ve lideri Ebu Bekir El Bağdadi'nin halifeliğini ilan ettiği Musul, örgütün ülkedeki kalesi konumunda.

Musul'da 1,5 milyon kişinin bulunması nedeniyle çatışmaların ilerleyen günlerde daha ölümcül bir hâl alması bekleniyor. Birleşmiş Milletler'in en kötü senaryosuna göre 1 milyon kişi bu çatışmalar nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kalacak.

Reuters ajansı muhabiri, kentin güneyinde görüştüğü köylülerin, IŞİD'in çekilirken akrabalarını canlı kalkan olarak kullanmak için kaçırdığını anlattığını aktardı.

Musul operasyonunun komutanı Tümgeneral Necm El Cuburi'ye göre, IŞİD militanları ordunun ilerleyişini durdurabilmek için çok sayıda bombalı araçlarla intihar saldırıları düzenliyor. Cuburi, askerlerinin operasyonun başladığı 17 Ekim'den beri en az 95 bombalı aracı imha ettiğini açıkladı.

'IŞİD ilkel kimyasal silah kullanabilir'

Birleşmiş Milletler'e bağlı yardım kuruluşları ise çatışmalar nedeniyle en az 10 bin 600 kişinin kentten kaçtığını duyurdu. BM'nin Irak'taki insani koordinatörü Lise Grande, yazılı basın açıklamasında "Çalışmalarımız sonucunda kentten çıkan ailelerin çoğunun başında kadınların bulunduğunu gördük. Bu yüzden erkeklerin ve oğlanların alıkonulduğundan endişeleniyoruz" ifadelerini kullandı.

Grande, Reuters'a yaptığı açıklamada ise önümüzdeki birkaç gün içinde kentten büyük bir göç dalgasının çıkabileceğini söyledi. Grande'nin en kötü senaryosuna göre IŞİD, operasyonu durdurmak için "ilkel kimyasal silahlar" kullanabilir.

Carter: Rakka operasyonu Musul'la eşgüdümlü olacak

ABD Savunma Bakanı Ashton Carter ise Salı günü yaptığı açıklamada, IŞİD'in Suriye'deki merkezi olan Rakka'ya gerçekleştirilecek operasyonun Musul operasyonu sürerken başlayacağını açıkladı. Bu, iki ülkedeki ABD destekli güçlerin IŞİD'i nihai olarak bitirmek amacıyla eşgüdümlü operasyonlara yakında başlayabileceğine dair gelen ilk resmi açıklama oldu.

Üst düzey bir ABD'li yetkili, operasyona 50 bin Irak askerinin katıldığını, bunların 30 bininin hükümete bağlı orduya, 10 bininin Peşmerge'ye ve 10 bininin de polis ve yerel gönüllülere bağlı olduğunu açıkladı.

Irak ordusunun tahminlerine göre 5 veya 6 bin militanın mevzilendiği Musul'a askeri birlikler güney ve doğu cephelerinden, Peşmerge ise kuzey ve doğudan yaklaşıyor.

ABD'nin ise Irak'ta 5 bin askeri bulunuyor. Askerlerin 100'ü Irak ordusu ve Peşmerge'yle hareket ederek komutanlara danışmanlık yapıyor ve koalisyon uçaklarının hedefleri vurmasına yardımcı oluyor. ABD askerlerinin hiçbiri cephede bulunmuyor.

Orta Doğu'daki tüm güçler IŞİD'e karşı mücadeleye dâhil oldu. Daha önce birbirine düşmanlık besleyen ülkeler ve grupların Musul operasyonuna katılması, bu koalisyonu sıra dışı bir koalisyon kılıyor.

Haşdi Şaabi belirsizliği

İran'ın eğittiği Şii milisler ABD destekli Irak Odusu'na eklenirse operasyona katılan güçler çok yakında artabilir. Şii milislerin bölgedeki Sünni Müslümanlar'ı rahatsız etmesi ihtimali, bunu tartışmalı bir konu haline getiriyor.

'Haşdi Şaabi' olarak bilinen Şii milisler geçen hafta Türkmen yoğunluklu Telafer kasabasını almak için Irak Ordusu'na yardım edeceklerini açıklamıştı. Musul'un batısında bulunan Telafer, Irak'la Suriye'yi bağlayan yol üzerinde bulunuyor.

Irak Savunma Bakanlığı Sözcüsü Tuğgeneral Yahya Resul, Çarşamba günü Al-Sumariya kanalına konuşarak Haşdi Şaabi'nin Musul'da yeni bir cephe açacağını duyurmuştu.

Haşdi Şaabi'nin içindeki en güçlü grup olan Bedir Tugayları'nın lideri Hadi al-Amiri ise şimdilik Telafer'e girmeyeceklerini söylemişti.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Çarşamba günü yaptığı açıklamada İran destekli Şii milislerin Telafer'e saldırması durumunda önlem alacaklarını açıklamıştı.

Irak'ın Şii egemenliğindeki merkezi hükümeti ile Türkiye arasında bir süredir gerilim yaşanıyor. Gerilimin kaynağı ise Bağdat'ın onayı olmadan Başika'da bulundurulan Türk askerleri. Ankara ise, başka bölgelerde Sünni sivillere karşı çeşitli hak ihlallerinde bulunduğu iddia edilen Şii milislerin Musul operasyonuna katılmasından endişeleniyor.

ABD Başkanı Barack Obama, Çarşamba günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı telefonla arayarak Irak ve Türkiye arasında, Türkiye'nin IŞİD'e karşı operasyona katılmasına yönelik başlayan müzakerelerden memnuniyet duyduğunu iletmişti. Beyaz Saray'ın açıklamasında iki liderin de Irak'ın toprak bütünlüğü ve egemenliğini savunduğu ifadeleri yer aldı.

İran etkisi

Kürt siyasi analist Ranj Talabani, İran'ın bölgedeki etkisinin bir göstergesi olarak İran Devrim Muhafızları'nın ülke dışındaki kolu olan Kudüs Gücü'nün komutanı General Kasım Süleymani'nin Musul'un kuzeyinde Kürtlerin kontrolünde bulunan bölgede gezerken fotoğraflarını Twitter'da paylaşmıştı. Fotoğrafın, Türkiye'nin de yerel Sünni güçlerini eğitmek üzere bulunduğu Başika bölgesinde çekildiği ifade edilmişti.

IŞİD, Musul operasyonuna katılan güçleri başka bölgelere çekmek için diğer kentlerde saldırılar düzenlemeye başladı.

Irak ordusu, Çarşamba günü yaptığı açıklamada üç gün boyunca IŞİD saldırısı altında bulunan Musul'un batısındaki Rutba kasabasında kontrolü sağladığını açıkladı. IŞİD militanları, Suriye ve Ürdün'e giden yollar üzerinde önemli bir noktada bulunan kasabanın yarısında kontrolü ele geçirmişti.

Kaynak: BBC Türkçe