Kerkük’te ‘valilik’ krizi

Irak’ta genel seçimin ardından yaşanan yeni hükümet krizi ve Kuzey Irak’ı kontrol eden Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) arasında, cumhurbaşkanı seçimi sonrası yaşanan gerginlik, Kerkük’teki vali seçimine de yansıdı.

Kuzey Irak’ta 30 Eylül’deki bölgesel parlamento seçimlerinde KDP yüzde 45.3 oy alırken 45 milletvekilini meclise göndermeye hak kazmıştı. KYB’nin, Şii’lerin desteğini alarak adayı Berham Salih’i Cumhurbaşkanı seçtirmesiyle, iki partinin Bağdat’taki ittifakı bozuldu. Ortak adayın cumhurbaşkanlığına seçilememesiyle, KDP, bölgesel Kürt yönetiminde KYB’yi devre dışı bırakma sinyali verdi. Sonuçlara göre KDP, KYB’siz hükümeti kurabilecek güce erişirken, bunun olması halinde, bölgesel Kürt parlamentosu kurulduğundan beri KYB ilk kez hükümette yer almayacak.

Bu durumun, bölgede yeni bir dönemi başlatacağına dikkat çekilirken, gözlemciler, KYB’nin silahlı ordu gücü bulunduğunu, geçmişte olduğu gibi Erbil ve Süleymaniye’de yeniden iki idareli bir sistemin ortaya çıkmabileceği değerlendirmesinde bulunuyor.

Üç parçalı görüntü

Cumhurbaşkanı Salih tarafından Irak’ta hükümeti kurmakla görevlendirilen Adil Abdulmehdi’nin temasları sürerken, Mehdi’nin, uzlaşmaz tutum sergileyen taraflarla görüşüp yeni kabineyi açıklaması bekleniyor. Parlamento Başkanı İkinci Yardımcısı ve Cumhurbaşkanlığı dışında yeni Bağdat hükümetinde Kürtlere toplam 6 kurumun verilmesi bekleniyor. Bunlardan birinin Başbakan Yardımcılığı diğerinin bir bakanlık olacağı kaydediliyor. Kürt bölgesinde tarafların kendi aralarında anlaşmaması halinde, ülke yönetiminde devre dışı kalmasının da gündeme gelebileceği belirtiliyor.

Öte yandan tartışmalı bağımsızlık referandumunun ardından Haşdi Şabi destekli Irak ordusunun, Kerkük’ü kontrol altına alması sonrası peşmergenin yanı sıra Kürt Vali Necmeddin Kerim kenti terk etti. Bu gelişmeyle birlikte kente Arap kökenli bir geçici vali atandı. Bağdat’ta hükümetin kurulması sonrası, Kerkük’te yeni vali seçilmesi bekleniyor. Kerkük İl Meclisi’nin KDP’li üyesi Muhammed Kemal, KDP’nin Kerkük’e dönmesine yönelik şartlarını açıklarken “Durum normalleşmeden, askeri güçler çekilmeden ve askeri yönetim bitmeden Kerkük’e dönmeyeceğiz” dedi.

KYB Kerkük İl Meclisi Üyesi Ahmed Askeri de, Kerkük için KDP’nin kararını beklemeyeceklerini belirtti, “Onlar il meclisi oturumlarına katılmazsa da biz yeni valiyi seçeceğiz” diye konuştu.

Kerkük’e yeni vali seçilmesi için KDP ve KYB’nin yanı sıra diğer Kürt partilerinin katılıp ortak hareket etmeleri halinde valilik makamının Türkmen destekli Arap grubuna geçebileceği belirtiliyor.