Komuta kademesi değişmedi

Yüksek Askeri Şura, 15 Temmuz darbe girişimi ile darbeye katıldıkları ya da destek oldukları iddiasıyla bin 684 rütbelinin önceki akşam ordudan ihraç edilmelerinin gölgesinde dün toplandı. İlk defa Genelkurmay Karargâhı yerine Çankaya Köşkü’nde gerçekleşen 5.5 saatlik toplantıda, komuta kademesi değişmedi. “Çok gizli” nitelikli YAŞ toplantısı, dün Çankaya Köşkü’ndeki Çankaya Salonu’nda toplandı. Başbakan Binali Yıldırım başkanlığında ilk kez yapılan toplantı öncesinde YAŞ üyeleri Anıtkabir’i ziyaret etti. Yıldırım, Anıtkabir’e gelişinde, Aslanlı Yol’un başında komutanlar tarafından karşılandı. Yıldırım, Anıtkabir Özel Defteri’ne şunları yazdı:
“Türkiye, 15 Temmuz gecesi ikinci bir kurtuluş mücadelesinden zaferle çıkmıştır. Milletimiz iradesini hiçbir vesayet odağına teslim etmeyeceğini göstermiş, ülkesine ve demokrasisine kahramanca sahip çıkmıştır.” Ziyaretin ardından, Yıldırım ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar aynı araçla, Çankaya Köşkü’ne hareket etti.
Mendi de toplantıda
Toplantıya Yıldırım ve Milli Savunma Bakanı Fikri Işık’ın yanı sıra darbe girişimi sırasında rehin alınan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Akar, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Salih Zeki Çolak, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent Bostanoğlu, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Abidin Ünal, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Galip Mendi, Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, 1. Ordu Komutanı Orgeneral Ümit Dündar, 2. Ordu Komutanı Korgeneral İsmail Metin Temel, 3. Ordu Komutanı Orgeneral İsmail Serdar Savaş, Ege Ordusu Komutanı Orgeneral Abdullah Recep ve Donanma Komutanı Oramiral Veysel Kösele katıldı. Sağlık sorunları nedeniyle bir süre önce yerine vekaleten atama yapılan Mendi, sürpriz biçimde Şura’da yerini aldı. YAŞ üyesi olan ve tutuklanan Akın Öztürk ise cezaevinde olduğundan zaten katılamayacağı toplantıdan hemen önce ordudan ihraç edildiğinden YAŞ üyesi sıfatını da kaybetti.
Sürpriz emeklilik
YAŞ toplantısından hemen önce EDOK Komutanı Orgeneral Kamil Başoğlu ile Kara Kuvvetleri Komutanlığı Kurmay Başkanı Orgeneral İhsan Uyar’ın emekliliklerini istedikleri ortaya çıktı. Başoğlu ve Uyar toplantıda yer almadı.
Generallerin darbe girişimi nedeniyle kişisel tercihleri çerçevesinde mi yoksa bir kurumsal tasarruf ile mi emekliliklerini istedikleri tartışma konusu oldu. 2014 yılında orgeneral olan Başoğlu, teamüllere göre Ağustos 2018’e, 2015 yılında orgeneral olan Uyar ise teamüllere göre Ağustos 2019’a kadar TSK personeli olarak görevlerini sürdürebilecekti. Kulislerde hükümetin boşalan komutanlıklara iki ismi düşünmemesinin ve bu yerlere daha alt rütbeli isimlerin atanmasının kararlaştırılmasının istifa kararında etkili olduğu bilgisi yansıdı. YAŞ sürerken benzer gerekçelerle yeni istifaların da söz konusu olduğu iddia edildi. Bu istifalarda darbe girişimine katılmayan ancak girişimin önlenmesinde etkili olamayan komutanların üst rütbelerde düşünülmemesinin etkisi olduğu öne sürüldü. Daha önceki yıllarda 3 gün süren şura çalışmalarını bir günde tamamlandı. 5.5 saat süren toplantıya verilen öğle arasında Yıldırım, akşam ise Erdoğan, Şura üyelerine yemek verdi. Toplantının ardından Akar ve Işık, YAŞ kararlarını Erdoğan’a arz etti. Toplantı sürerken Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ve kuvvet komutanlarının görevi bırakmaya hazır olduklarını YAŞ toplantısı sırasında da yeniden dile getirdikleri iddiası, kulislere yansıdı. Hatta toplantı bitiminde istifa ettikleri iddiası da konuşuldu. Ancak, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın daha önce “dere geçerken at değiştirilmez” ifadesiyle kamuoyuna açıkladığı tutumunu sürdürdüğü ve tavrının baştan bu yana komutanların görevlerine devam etmesinden yönünde olduğu bildirildi.
Orgeneral atamalarını basın mensuplarına Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın açıkladı.
Buna göre Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Salih Zeki Çolak, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Abidin Ünal ve Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Bülent Bostanoğlu, görevlerini sürdürecek. Bostanoğlu’nun görev süresi ikinci kez bir yıl daha uzatılmış oldu. Emekliye ayrılan Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Galip Mendi yerine Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, müşterek kararnameyle atandı.
Orgeneral Güler’den boşalan Jandarma Genel Komutanlığı’na 15 Temmuz darbe girişimindeki rolü dikkati çeken 1. Ordu Komutanı Orgeneral Ümit Dündar getirildi. 2017 yılında Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na atanacak orgeneral, teamüller gereği 2019 yılında Genelkurmay Başkanı olacak.
İkisi de 2013 yılında orgeneralliğe terfi eden Güler ve Dündar’ın bu pozisyon için eşit şansa sahip olduğu ancak Dündar’ın 15 Temmuz darbe girişimindeki performasıyla Genelkurmay Başkanlığı’na bir adım daha yakın olduğu konuşuluyor.
İki yeni orgeneral
Kalın tarafından okunan listede orgeneral oldukları belirtilen 2. Ordu Komutanı İsmail Metin Temel ve EDOK Komutanı Tahir Bekiroğlu’nun, Kalın tarafından belirtilen görevleri korgeneral rütbesiyle sürdürecekleri, TSK’nın internet sitesine gece yarısı konan terfi listesiyle anlaşıldı. 1. Ordu Komutanlığı’na, bu yıl orgeneralliğe terfi ettirilen 2. Kolordu Komutanı Musa Avsever, EDOK Komutanlığı’na ise Harp Akademileri Komutanı Tahir Bekiroğlu getirildi. 3. Ordu Komutanı Orgeneral İsmail Serdar Savaş, Ege Ordusu Komutanı Orgeneral Abdullah Recep ve Donanma Komutanı Oramiral Veysel Kösele görevlerinde bir yıl daha devam ettirildi. Muharip Hava Kuvveti ve Hava Füze Savunma Komutanlığı’na bu yıl orgeneralliğe terfi ettirilen Hava Eğitim Komutanı Hasan Küçükakyüz getirildi. YAŞ öncesinde orgeneral rütbesiyle temsil edilen Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanlığı ise bugünden itibaren bir korgeneral tarafından yürütülecek.
149’u general bin 684 personel
YAŞ toplantısından bir gün önce yayımlanan KHK ile, 149’u general bin 684 personelin TSK ile ilişiğinin kesilmesi kararı verilmişti. Kararlar kapsamında Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nda 726 subay, 256 astsubay, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda 59 subay ve 63 astsubay, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nda ise 314 subay ve 117 astsubayın ilişiği kesildi.
Astsubaylıktan generalliğe
Yüksek Askeri Şura’da 16 general ve amiral bir üst rütbeye atandı, 99 albay ise general ve amiralliğe yükseltildi. 48 general ve amiral emekli oldu. TSK tarafından yayımlanan terfi listelerinde, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından gözaltına alındıktan sonra adli kontrol şartıyla serbest bırakılan Kayseri Komando Tugay Komutanı Tuğgeneral Aydoğan Aydın’ın sürpriz bir biçimde tümgeneralliğe terfi ettiği anlaşıldı.
Öte yandan, toplam 16 general ve amiralin bir üst rütbeye terfi ettirildiği Şura’da yalnızca 3 general için erken terfi kararı çıktı. 15 Temmuz darbe girişimindeki rolü övülen Özel Kuvvetler Komutanı Tümgeneral Zekai Aksakallı, korgeneralliğe 1 yıl erken terfi etti. Yine 3. Ordu Komutanlığı Kurmay Başkanı Tümgeneral Selçuk Bayraktaroğlu da korgeneralliğe 1 yıl erken terfi ettirildi. Hava Kuvvetleri Komutanlığı Harekat Başkanı Tümgeneral İsmail Güneykaya da korgeneralliğe 1 yıl erken terfi alan isim oldu.
Balyoz davası kapsamında bir süre tutuklu kalan daha sonra aklanan Deniz Kurmay Albay Yankı Bağcıoğlu ve Deniz Kurmay Albay Levent Kerim Uça, tuğamiralliğe terfi edildi.
Öte yandan TSK tarihinde ilk defa astsubaylıktan subaylığa geçiş yapan bir albay generalliğe yükseltildi. Hava Uçak Bakım Albay Cemal Balıkçı’nın, tuğgeneralliğe terfi ettirildiği belirtildi. Öte yandan Genelkurmay İletişim Daire Başkanı Tuğgeneral Ertuğrulgazi Özkürkçü’nün görevini aynı rütbeyle bir yıl daha sürdürmesi kararı verildi.

Yeni komuta kademesi

Genelkurmay Başkanı: Orgeneral Hulusi Akar
Kara Kuvvetleri Komutanı: Orgeneral Salih Zeki Çolak
Hava Kuvvetleri Komutanı: Orgeneral Abidin Ünal
Deniz Kuvvetleri Komutanı: Oramiral Bülent Bostanoğlu
Jandarma Genel Komutanı: Orgeneral Yaşar Güler
Genelkurmay 2. Başkanı: Orgeneral Ümit Dündar
1. Ordu Komutanı: Orgeneral Musa Avsever
2. Ordu Komutanı: Korgeneral İsmail Metin Temel
3. Ordu Komutanı: Orgeneral İsmail Serdar Savaş
Ege Ordusu Komutanı: Orgeneral Abdullah Recep
EDOK Komutanı: Korgeneral Tahir Bekiroğlu
Donanma Komutanı: Oramiral Veysel Kösele
Muharip Hava Kuvveti Komutanı: Orgeneral Hasan Küçükakyüz