Krizin hızla aşılması için, umut diplomaside

Hafta sonu gelişen olaydan sonra dolar pazartesi güne 3.78 liradan başladı. Dolar nisan ayından bu yana en yüksek düzeyine çıkarken, euro da 4.4453 lira ile yeni tarihi rekor düzeye yükseldi.

Güne yüzde 3.66 düşüşle 100 bin 324 puandan başlayan Borsa İstanbul Endeksi’nin kayıpları ise kısa sürede yüzde 4.67’ye çıktı. Vize krizine gelen yatırımcı tepkilerini yorumlayan ekonomistler, krizin nasıl bir süreç izleyeceğinin takip edileceğini, çözüm sürecinin uzun sürmesi halinde TL varlıklar üzerindeki satış baskısının devam edeceğini ve döviz kurundaki artışın süreceğini ifade ettiler. Ekonomistlerin genel beklentisi krizin diplomasiyle çözüleceği yönünde.

‘TL varlıklarda satış baskısı olur’

Orkun Gödek / Denizbank Yatırım Hizmetleri Grubu Strateji Yönetmeni

“Vze krizinin ardından TL cinsindeki varlıkların bir süre satış baskısı altında kalmasını beklemek en gerçekçi beklenti. İlk tepkinin şiddeti azaldıkça fiyatlamalarda da dengelenme gerçekleşecektir. Şu an için genel beklenti krizin en kısa sürede bir şekilde çözüleceği yönünde. Anlaşmazlık süreci uzarsa TL varlıklarında baskılanma devam edecektir. Diplomasi dilinin tıkandığı noktada teknik analizin de pek fazla geçerliliği kalmıyor.

Dolar/lira kuru için kısa vadede 3.67-3.64 aralığına çekilme olmadan baskının azalmaya başladığını düşünmek yanlış olur. BİST 100’de 100 bin seviyesi aşağısında bir miktar tepki alımı gözlenebilir. Tahvil piyasasında olaydan bağımsız olarak da faizlerde geri çekilme kalıcı olmuyordu. Yaşanan süreç yukarı yönlü hareketi destekliyor.”

‘Süreç uzarsa daha sert tepki gelebilir’

Özgür Altuğ / BGC Partners Başekonomisti

“Piyasalar doğal olarak haftanın ilk gününde hafta sonundaki gelişmeleri sindirmeye çalışıyor. Şu etapta gözüken USD/TL 3.7000 ve borsa da 101 civarında dengelenecek ve beklemeye başlayacak. Esasında şu andaki fiyatlamanın ciddi şekilde kısa vadede diploması yoluyla çözüm olacağı beklentisini içerdiğini gözlemliyoruz. Bir çok yatırımcı beklemeyi tercih ediyor.
Sürecin uzaması veya görüşmelerin sonuçsuz kalması durumunda çok daha agresif satışların gelmesi beklenebilir. Ama genel umut Amerika ile Türkiye arasındaki gerginliğin kısa vadede diplomasiyle çözüleceği yönünde.”

‘Yatırımcı siyasi riske tepki veriyor’

Murat Üçer / Ekonomist

“Türkiye bir dönemdir “carry trade” dediğimiz kurun göreceli olarak istikrarlı gideceği varsayımı ile kırılgan bir dinamikteydi. Faizin bizde görece yüksek olmasıyla, portföy yatırımcısının kur tarafında az çok istikrarlı gideceği varsayımıyla bizim varlıklara yatırım yapması, Türkiye’ye para girmesini sağlıyordu. Bu para uzun zamandır siyasi riskleri pek kaale almıyordu. Belki genelde ortam olumlu olduğundan, bu riskler fiyatlanmıyordu.

Oysa siyasi, jeopolitik riskler, restleşmeler bir dönemdir devam ediyordu. ABD ile restleşme çok önemli bir olay. Dramatik ve özel bir olay. Bu yatırımcıları etkilemiş gözüküyor. Siyasi risklerin fiyatlanmasıyla karşı karşıyayız. Yatırımcı algısında Irak, Suriye nedeniyle bölgesinde sorunları olan ve Batı ile ilişkileri bozulan bir Türkiye algısı var. Sonuçta hepimizin bildiği gibi Türkiye çok yüksek dış finansman ihtiyacı olan bir ülke.Keşke cari fazlası olan borcu olmayan bir ülke olsaydık, piyasa tepkisi o zaman farklı olurdu.”

Satılan döviz ile altın: 1.5 milyar $

Bilgehan Kuru / Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı

“Piyasalarda haber akışı kaynaklı olarak dövizde görülen oynaklığın bir makro dayanağı yok. Bireysel ve kurumsal müşterilerimizin dövizin geldiği bu seviyeleri satış için iyi bir fırsat olarak değerlendirdiklerini gördük. Benzeri davranışların diğer bankaların müşterileri için de geçerli olduğunu söyleyebiliriz. Birey ve firmaların dün sattığı döviz ve altının yaklaşık 1.5 milyar dolar olduğunu düşünüyoruz. Bu gibi dalgalanma süreçleri ile daha da karşılaşabiliriz. Ancak ekonomimiz, piyasalarımız bu türden dalgalanmaları absorbe edebilecek kabiliyettedir. Güçlü makro dengelerimizin yanısıra, bankacılık sektörünün döviz likiditesi, bu ve benzeri dalgalanmalara ne kadar dayanıklı olduğunu geçmişte de göstermiştir.