Gritchenko’nun İstanbul tutkusu

Meşher’in Ukraynalı sanatçı Alexis Gritchenko’nun 1919-1921 yılları arasında yaşadığı İstanbul’u konu aldığı eserlerinden oluşan “Alexis Gritchenko - İstanbul Yılları” sergisi önceki gün kapılarını ziyaretçilerne açtı. Serginin küratörleri Ebru Esra Satıcı ve Şeyda Çetin, serginin danışmanları Vita Susak ve Ayşenur Güler, gazetecilere ve sanat yazarlarına sergi hakkında bilgi verdi. Ebru Esra Satıcı şunları söyledi:

“Gritchenko’nun İstanbul’da olduğu yaklaşık iki yıl zorlu bir zamandı. Şehirde geçirdiği süre İstanbul’un işgaline de denk gelen sanatçı, tüm zor şartlara rağmen üretken bir dönem geçirdi. Şehrin ara sokakları, camileri ve kahvehanelerinde keşiflerine ara vermeyen Gritchenko, bu gezilerinden ilham almıştı. İstanbul manzaralarını ve tarihi yapılarını tutkuyla resmetmesinin yanı sıra, kayıkçılar, seyyar satıcılar, hamalları kapsayan resimleri ile Gritchenko o dönemki şehir yaşamına insanlar üzerinden de ayna tutuyor.”

Serginin sanatçının Türkiye’deki ilişkilerine de ışık tuttuğun belirten Satıcı, “O dönemde, İbrahim Çallı ve Namık İsmail başta olmak üzere 1914 Kuşağı ressamları ile entelektüel kesimden edindiği sanatçı ve yazar çevresiyle kurduğu dostluklar ve bağlantılar, kişisel hayatını ve mesleki yaşamını olumlu etkilediği görülüyor” dedi.

Sergide, Gritchenko’nun Namık İsmail’in eşi Ulviye Hanım’ı resmettiği bir portre de yer alıyor.

Ayasofya’ya büyük sevgi

Gritchenko’nun İstanbul’u ziyaretinden 100 yıl sonra, sanatçının o dönemde ürettiği 150’den fazla eseri; günlüğünün ışığında ilk kez bu sergide bir araya geldi. Şeyda Çetin, sergideki eserlerin özel koleksiyonlar ile Ukrayna Ulusal Sanat Müzesi, Ukrayna Müzesi New York, Centre Pompidou, College de France’ın da aralarında bulunduğu yedi farklı ülkedeki müzelerden ödünç alındığını belirtti. Gritchenko eserlerinden en çok etkilendiği Ayasofya’dan İstanbul surlarına, Haliç’ten Galata’ya, Büyükada’dan kentin sokaklarına kadar İstanbul’un birçok noktasını resmediyor.

‘İstanbul’da İki Yıl’ Türkçeye çevrildi

Gritchenko’nun Fransa’ya yerleştikten sonra, İstanbul’daki anılarını yazdığı ve 1930’da 305 adet yayımlanan “İstanbul’da İki Yıl” (Deux ans a Constantinople) adlı anı kitabı da sergiye rehberlik görevi üstleniyor. Vitta Susak ve Ayşenur Güler, sanatçının İstanbul konulu eserlerini, bu kitabında yer alan anılarıyla karşılaştırarak incelediklerini söyledi. Kitabın Mustafa Kemal Atatürk’ün kütüphanesinde bulunan kopyasının da sergide yer aldığını söyleyen Güler, Gritchenko’nun hayatı ve çalışma tutkusuna ışık tutan kitabın Türkçe çevirisinin Yapı Kredi Yayınları tarafından sergiyle eşzamanlı yayımlandığını duyurdu.

Alexis Gritchenko eserlerinde İstanbul’da en çok gittiği yer olan Ayasofya başta olmak üzere kentin birçok tarihi mekânından manzaralar sunuyor.