MADENDE SU GÖÇÜĞÜ

Türkiye, 301 madencinin öldüğü Soma’daki maden faciasının şokunu atlatamadan, dün yeni ve dehşet uyandıran bir maden kazası ile sarsıldı. Karaman Ermenek Güneyyurt beldesi Pamuklu Köyü yakınlarındaki özel maden ocağında, iddiaya göre, yerin 375 metre altında, dün 12.15 sıralarında madencilerin yemek yediği sırada su baskını yaşandı. Başlangıçta, sızıntı halinde olan su, bir anda bütün galeriyi doldurdu ve 50 metreye kadar ulaştı ve madendeki telefonla iletişim kesildi. Madenin elektrikleri de eşzamanlı olarak kesildi.

‘Baraj’ iddiası
Sızıntıyı erken fark eden madencilerden 8’i kaçarak kurtulurken, derinde çalışan madenciler aşağıda kaldı. Toplam 16 madenci kurtarıldı. Özel madenin son olarak Haziran ayında denetlendiği ve 9 bin lira ceza verilerek, eksiklerin giderilmesinin istendiği ancak kapatılmasına yer olmadığının kararlaştırıldığı bildirildi. Bu karara rağmen madeni işleten Has Şekerler Madencilik’in, Soma’daki kazadan sonra maliyetlerin artmasını gerekçe göstererek, Ermenek’teki diğer
8 maden ocağı gibi madeni kapattığı, maliyetleri dengelemeye yönelik haberlerden sonra 15 gün önce yeniden yeniden faaliyete geçirdiği ifade edildi.
Uzmanlar, ilk incelemelerde, madenin yeraltı sularının gelmesini engellemeye yönelik ‘baraj’ olarak ifade edilen bölümlerinde kazı yapılması nedeniyle olayın meydana gelmiş olabileceğini bildirdi. Madenin hemen yanındaki, kapatılan bir başka madende su birikmesi ve iki madeni ayıran bölümde kazı yapıldığı iddiaları da ortaya atıldı. Yaşam odası olmayan madene ilişkin uzmanlar hem su baskını, hem yeraltında biriken gazlar hem de göçükler nedeniyle yeraltında kalan ve kurtarılmasına çalışılan madenciler için umutsuz konuştu. Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürü Mustafa Aktaş da “Su çekme işlemleri başlatıldı” dedi.

Saatler sonra geldiler
Kazadan hemen sonra civardaki 8 özel madendeki kurturma ekipleri, kazanın yaşandığı madene geldi. Ankara’ya haber verilerek destek istendi. Ancak Ermenek’in dağlık bölgede olması, kurtarma ekiplerinin kazadan 3-4 saat sonra olay yerine ulaşabilmesine yol açtı. Has Şekerler Maden İşletmesi’nin işlettiği madendeki kurtarma ekipleri ile civardaki madenlerden gelenler, madendeki suyu çekerek ve içeriye hava basarak aşağıda kalan madencileri kendi imkânlarıyla kurtarmaya çalıştı, bu çalışma AFAD başta olmak üzere kurtarma ekiplerinin Ermenek’e ulaşmasından ve uzman ekiplerin işin başına geçmesinden sonra bile saatlerce devam etti. Madende Soma faciasından sonra tartışılan ‘yaşam odası’ ya da benzeri bir bölüm bulunmadığı, sadece güvenli bölge olarak nitelenen, madenin taban seviyesinden daha yüksek ceplerin olduğu ifade edildi. Maden yetkililerinden Şahin Uyar, çalışmalar ve kazayla ilgili olarak şunları anlattı:
“Madencilerin güvenlik ekipmanlarının hepsi vardı. Ancak bu ekipmanlar, havasız ortamda sadece 2 saat kadar kalabilmelerine olanak sağlar. Kurtulma şansları bu yüzden az. Suyla birlikte alana yayılan gaz da söz konusu. 16 işçi kaçmayı başarmış. Sızıntıyı fark etmişler ama bazı madenci arkadaşlar bunu umursamamış. ‘Sudan kaçılır mı, neden kaçıyorsunuz’ diyenler olmuş. 1.5 ay kadar kapalı kaldı maden. Son yasal düzenlemeler madencilere ağır yükler getirdiği için. Kurban Bayramı’ndan sonra açıldı. Şu ana kadar hiç ölümlü kaza yaşanmadı. Gerekli denetlemelerden geçmiş bir maden. 3 ay önce denetlendi son olarak. Küçük bir işletme olduğu için yaşam odası yok. Yaşam odası olsa da ani bir olayda yapılabilecek bir şey yok.”
Uyar, 350 metre derinlikteki madenin 50 metresinin su ile dolduğunu anlatırken, yeraltı suyunun birden bire boşalmasıyla meydana gelen olayın ’öngörülemeyen maden kazası’ olduğu görüşünü savundu.

1.5 ay ara verildi
Son olarak Haziran’da faaliyetlerine ara vermeden hemen önce denetlenen madende, kapatılmasına yönelik herhangi bir eksiklik bulunmadı. Buna karşılık, bazı eksikler nedeniyle maden işletmesine 9 bin lira ceza kesildi ve eksiklerin giderilmesi için süre tanındı.
Madende toplam 140 madencinin çalıştığı, kazanın yaşandığı vardiyada ise 33 madencinin görev yaptığı bildirildi. Madeni işleten şirketin Soma faciasından sonra 1.5 ay faaliyetlerine ara verdiği ifade edildi. Bölgedeki diğer 8 özel madenin de faaliyetlerine yükselen maliyetleri gerekçe göstererek ara verdiği, bu nedenle Ermenek’te bin 500 madencinin işsiz kaldığı kaydedildi. Enerji Bakanlığı’nın maliyet ayarlamasına yönelik düzenleme sözü vermesi ve madencilerle yapılan görüşmeler sonrasında madenin 15 gün önce daha düşük üretim koşullarında yeniden işletilmeye başlandığı bildirildi.
Has şekerler Madencilik Enerji Nakliyat İnşaat şirketinin geçtiğimiz 25 Haziran’daki ticaret sicil kayıtlarına gören şirketin tek hissedarının Saffet Uyar olduğu bilgisi yer alıyor.

Mahsur kalan işçilerin isimleri
Maden ocağında mahsur kalan 18 işçinin isimleri şöyle:
- Osman Çoksöyler (Usta)
- Hüsnü Çolak (Usta)
- Ali Haznedar (Usta)
- Kerim Haznedar (Usta)
- Mehmet Tokat (Usta)
- Hüseyin Çolak (Usta)
- İsa Gözbaşı
- Bahri Üzer
- Kamil Yaman
- Tezcan Gökçe
- Uğur İlhan
- Hüseyin Gültekin
- İsmail Gürses
- Mehmet Baha
- Mehmet Özcan
- Hasan Tuncer
- Recep Çiloğlu
- Ömer Cansu

‘Maden’i hatırlattı
1978 yapımı ‘Maden’ filmi maden işçilerinin hayatını konu alıyordu. Filmde, zor şartlar altında çalışan işçiler maden sahibine karşı mücadelelerinde belli bir aşama kat ediyordu. Ancak madende yaşanan göçüğün ardından bir galeride sıkışan madenciler, su dolu bir başka galerinin göçmesi sonucu boğularak hayatını kaybediyordu.
MUSA KESLER Haber Merkezi

‘Tüm imkânları seferber edin’
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ermenek’teki faciayla ilgili Karaman Valisi Murat Koca ile telefonda görüşerek ayrıntılı bilgi aldı. Erdoğan, mahsur kalan işçilerin kurtarılması için tüm imkanların seferber edilmesini istedi.
ANKARA Milliyet

Davutoğlu: Büyük üzüntü içindeyiz
Başbakan Ahmet Davutoğlu, Karaman’da meydana gelen maden kazasına ilişkin olarak, “Karaman’da yaşanan iş kazasından dolayı hüznümüzün büyük olduğunu ifade ediyor, devletimizin ve milletimizin bütün imkanlarıyla kömür ocağında kalan işçilerimizin sağ salim ailelerine kavuşmalarını diliyorum” değerlendirmesinde bulundu.
ANKARA Milliyet

Kılıçdaroğlu: Hâlâ ders almadınız
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, “Sizler denetimsizlikte, biz ise ölümün bu işin fıtratı olmadığında ısrarcıyız. Hala ders almadınız. Dilerim işçilerimize sağ salim kavuşuruz” dedi. Mahsur kalan madencilerin ölüm haberinin gelmesi durumunda, CHP yetkilileri sadece bayrama ilişkin resmi törenlere katılacak. CHP’li Aykut Erdoğdu başkanlığındaki CHP heyeti, Ermenek ilçesi Güneyyurt mevkiinde 18 işçinin yeraltında mahsur kaldığı maden kazasına yönelik incelemelerde bulunmak üzere bölgeye gitti.
MERİÇ TAFOLAR Ankara

Atalay: Tüm kutlamalar iptal
Ak Parti Genel Başkan Yardımcısı Beşir Atalay, Ermenek’teki maden göçüğü ve su basması kazasının MYK toplantısının ana gündemi olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Bütün belediyelerimize genelge gönderildi. Cumhuriyet Bayramı sebebiyle bazı yerlerde kutlamalar, eğlenceler vardı, o eğlencelerin tamamı şu anda iptal edildi ama ülke genelinde Cumhuriyet Bayramı kutlamalarına tabii hepimiz katılacağız, bütün belediyelerimiz de katılacak.” Atalay, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Karaman’a gitmeyi düşündüğünü söyledi. ANKARA Milliyet