Nükleer anlaşma tehlikeye girdi

Önceki gün, ABD’nin İran ile P5+1 ülkeleri (ABD, İngiltere, Çin, Fransa, Rusya ve Almanya) arasında 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmanın yaptırımlara ilişkin maddesini iptal etmeyeceğini bildiren yetkililer, ülkeye sağlanan yaptırım muafiyetinin 120 gün uzatıldığını kaydetmişti. Buna karşın ABD tarafı nükleer anlaşmanın şimdilik devam edeceği anlamına gelen uzatma kararının “son kez” alındığı vurguladı ve eğer 120 gün içinde anlaşmada bir değişiklik yapılmazsa ABD’nin tek taraflı olarak anlaşmadan çekileceği bildirildi. Bu durum anlaşmanın tarafları tarafından endişeyle karşılanırken İran’dan sert tepki geldi.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Trump’ın, İran’a nükleer anlaşma kapsamında sağlanan yaptırım muafiyetini “son kez” uzatması kararına ilişkin, nükleer anlaşmanın müzakereye açık olmadığını söyledi. Zarif, Trump’ın nükleer anlaşmaya yönelik siyasetini eleştirerek, ABD’yi, birçok muhatabı olan nükleer anlaşmanın şartlarına bağlı kalmaya çağırdı. İran Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da, nükleer anlaşmanın “hiçbir şart altında” yeniden müzakereye açılamayacağı vurgulanarak, “İran ne şimdi, ne de gelecekte, anlaşmada hiçbir değişimi kabul etmeyecektir.” ifadesine yer verildi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov ise, “ABD’nin dünkü ültimatom benzeri açıklamaları, anlaşmadan çekilmeye yakın olduklarını gösteriyor. Bu kararı ve açıklamaları olumsuz değerlendiriyoruz.” ifadelerini kullandı.

‘ABD kırmızı çizgiyi aştı!’

İran Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin nükleer anlaşma kararıyla eş zamanlı olarak açıklanan yaptırım uygulanacak şahıs ve kuruluşlar listesinde, İran Yargı Erki Başkanı Sadık Amoli Laricani’nin yer almasına tepki gösterdi. Laricani’nin listede yer almasının, “uluslararası toplumda tüm kırmızı çizgilerin aşılması” olarak nitelendirildiği açıklamada, “Yakında çok ciddi bir karşılık verilecektir ve bunun sorumlusu da Amerika’dır.” denildi. Misilleme açıklamasını yapan İran Dışişleri Bakanlığı, bununla birlikte ABD’ye nasıl bir karşılık verileceğini belirtmedi.
ABD Hazine Bakanlığı, yönetimin nükleer anlaşmaya yönelik kararın açıklanmasının hemen ardından İran’da insan hakları ihlalleri, sansür ve silahlanma faaliyetlerine destek verdiği gerekçesiyle, aralarında Laricani’nin de bulunduğu 14 kişi ve kuruluşa yaptırım uygulanacağını açıklamıştı.