Bilimin popstarları aranıyor!

Alın size üç dakikalık çılgın bir sunumla "Saturday Night Live"ın komedyenlerine taş çıkartan bilimsel bir stand up gösterisi. Kafanızda o sıkıcı, kalın gözlüklü, asosyal bilim adamı imajıyla uzaktan yakından ilgisi olmayan bambaşka bir görüntü oluştu değil mi?Bu görüntünün çok benzeri ve daha fazlasına yakında Abbas Güçlü'nün Kanal D'de yayımlanan programı "Genç Bakış"ta rastlarsanız sakın şaşırmayın. Siz "Karşı dağlarda karlar bitti, ah şu küresel ısınma nelere kadirdi" diye sızlanırken, genç ve donanımlı bir bilim adamı şakalar, hikayeler ve maketlerle üç dakika içerisinde anlatabilir size şu küresel ısınmanın gerçekten nasıl işlediğini... Ya da yaşlanmanın genetik düzeyde nasıl gerçekleştiğini, nanoteknolojiyi, kuş gribinin vücudumuzu nasıl etkilediğini... Bunu yapacak olanlar çok yakında gerçekleştirilecek olan "FameLab-Bilim Elçileri Yarışması"nda finale kalan bilimin genç yetenekleri... Bilimin popstarlarını keşfetmek amacıyla bu projenin İngiltere'den Türkiye'ye gelmesine ön ayak olan British Council Bilim Programları Müdürü Dr. Miraç Özer "FameLab"i anlatıyor... Popstar, rockstar, dansstar, buz dansstar, alaturkastar... Her şeyin starı oluyor da, neden bilimin de bir starı olmasın? Düşünsenize sahnede elektrogitarıyla çılgın sololar atan bir fizik profesörü duruyor ya da bir doktor veya genetik mühendisi... Bir yandan Rolling Stones'un efsanevi şarkısı "I Can't Get No Satisfaction"ını söylerken, bir yandan en komik anekdotlarla ses dalgalarının nasıl yayıldığını ve ses armonisinin fiziğini anlatıyor. Müspet bilim ve mühendislik alanlarında çalışan kişiler genelde halk tarafından anlaşılamamaktan şikayet eder. Bu yarışma kendi alanlarındaki heyecanlarını paylaşmak isteyen bilim insanlarını halkla kaynaştırmayı ve halka bilimi sevdirmeyi amaçlıyor. İngiltere'de 2005 ve 2006 yıllarında Cheltenham Bilim Festivali kapsamında iki kez düzenlendi bu yarışma. British Council ile ODTÜ Toplum ve Bilim Merkezi işbirliğiyle bu yıl ilk kez Türkiye'de de gerçekleştiriliyor.Bu projenin içinde yer aldığı büyük şemsiyenin adı "Bilim Güzeldir" projesi. Burada amaç bilimi popülarize etmek, toplumda bilimsel konularda farkındalık düzeyini artırmak, toplumun bilimsel ve teknolojik konulara olan ilgisini yükseltmek, bilimi sevdirmek ve gündelik yaşamda kullanımını artırmak. Bir de daha çok genci bilimi kariyer olarak seçmeye teşvik etmek. Bunun en iyi yollarından biri yurtdışında popüler olan bilim iletişimi sektörünü Türkiye'ye kazandırmak. Bu yarışma bunun ilk adımı olabilir. "FameLab-Bilim Elçileri Yarışması" nedir? Katılımcılardan, ileri düzeyde bilgi sahibi olduklarına inandıkları bilimsel bir konuyla ilgili üç dakikalık bir sunum hazırlamaları bekleniyor. Bu sunumun olabildiğince basit ve ilgi çekici yöntemlerle gerçekleştirilmesi gerekiyor, powerpoint gibi teknolojik sunum araçlarının kullanılmasına izin verilmiyor. Burada amaç yarışmacının sunumunu herkesin anlayabileceği bir dilde, bilimsel jargondan uzak şekilde gerçekleştirmesi ve açık, net sunumunu bilimsel doğruluğu şüphe götürmez veriler üzerinden tasarlaması. Sunumunu kendi karizması, tecrübesi ve kişiliğini ön plana çıkaran anekdotlar ve şakalarla süslemesi ise aranan bir özellik. Kısaca bilim dünyasının Cem Yılmazları, stand up'çıları, popstarları aranıyor bu yarışmada. Yarışmacılardan ne bekleniyor? Yarışmanın birincisi, Haziran 2007'de Cheltenham-İngiltere'de yapılacak olan Bilim Festivali'nde Türkiye'yi temsil edecek. Finale kalan 10 kişi ise "Bilim Elçisi" statüsüyle ulusal ve uluslararası bilim iletişim etkinliklerinde rol alacak. Yarışmanın ödülü, getirisi ne olacak? İlk ön eleme 19 Şubat'ta Finale kalan 10 kişi, final gününden önce bir hafta sonu boyunca İngiltere'den gelecek uzmanların vereceği yoğun bir kursa katılacak ve sunumlarını daha profesyonel hale getirirken aynı zamanda bilim iletişimi konusunda Türkiye'nin ilk elçileri olma fırsatını yakalayacaklar. Daha etkin hale gelen bu sunumlar kameraya kaydedilecek ve Kanal D'de Abbas Güçlü'nün "Genç Bakış" adlı programında iki gün boyunca yayımlanacak. Yani uzun soluklu bir "Popstar" formatı beklemeyin. Popstar yarışmalarında olduğu gibi haftalar boyu televizyonda izleyecek miyiz bu kısa bilimsel stand-up performanslarını? 18 yaşın üzerinde ve müspet bilim, mühendislik, matematik ya da teknoloji alanlarında çalışan herkesin yarışmaya katılması mümkün. Katılımcıların genel profili üniversite eğitiminin son yıllarında bulunan öğrencilerden, mastır ve doktora çalışmalarını tamamlayarak kariyerlerinin erken aşamalarında olan genç araştırmacılara uzanan bir yelpazeyi içeriyor. Amaç, bilim iletişiminde yeni yetenekler keşfetmek. Çalışmaları hakkında konuşmak isteyen, bilim iletişimi ya da tanıtım alanında kariyer yapmak isteyen bilim adamları sayesinde bilimi halka sevdirebiliriz belki. Bu potansiyel yetenekleri keşfetmek için ilk ön elememiz 19 Şubat'ta gerçekleştirilecek. Yarışmaya kimler katılabilir? Bu tehlikeyi engellemek için anlatılan konuda bilimsel geçerlilik olmasını şart koştuk. Bizim amacımız şaklabanlığın ön planda olduğu bir şov sunmak değil. Halka inen, bilimsel iletişimi sağlayabilecek kişileri keşfetmek. Türkiye'de maalesef fast food kültürü her şeye yayıldı ama biz böyle olmaması için elimizden geleni yapacağız. Popstar gibi yarışmalar yeni yetenekler keşfetmeyi amaçlasa da, sanatın çok çabuk tüketildiği, hatta içinin boşaltıldığı bir hale de bürünebiliyor. Bu yarışma bilimi popülerleştirmeye çalışırken, bilimadamlığının içini boşaltabilir mi acaba? Bilim stand up'çısı olmak için karizma şart! Üç temel kritere bakılıyor: İçerik, netlik, karizma. Sunum bilimsel ya da teknik içerik bakımından doğru olmak zorunda. Yarışmacının üç dakikalık sunumunu net, açık, anlaşılır bir dille anlatması gerekiyor. Karizma ise işin belki en önemli boyutu. Yarışmacı bir yıldız, bir popstar, bir stand up'çı edasıyla seyircilere "Bunu bilmiyordum" dedirtmek ve bunu ilgi çeken, merak uyandıran, eğlendiren bir tarzda sunmak zorunda. Bu sayede umuyoruz ki, bilimin o soğuk imajını biraz olsun kırabilir, anlaşılmaz bilimsel konuları halka taşıyabiliriz. Jüri hangi kriterlere göre karar verecek? Bilimin soğuk imajını kırmak için birçok çalışma yapan Dr. Miraç Özer mastır ve doktorasını ODTÜ'de tamamlamış ve bir caz orkestrasında çalıyor. Yarışmanın jürisi de Özer gibi çok yönlü bilim insanlarından oluşacak. Aynı zamanda cazcı