Çünkü onların da bir kalbi olacak

Duygusuz, tekdüze, yalnız belli kalıplar içinde davranan insanlar için kullanılan bir tabirdir “robot gibi olmak”. Yaratıcılığın, duygu yoğunluğunun, her şey demek olduğu bir anda, insan ruhunun eksikliğine, kendinden bir şey katmanın yokluğuna atıfta bulunur... Ancak günümüzde robotlar yavaş yavaş hayatımızın her alanına nüfuz etmeye başlıyor. Gün gelecek her ailenin bir robot ferdi, her çocuğun bir robot arkadaşı, her işçinin bir robot meslektaşı olacak.

“Robot gibi” davranan makineleri hayatımıza buyur etmenin zorluğunu fark eden Dr. Guy Hoffman, insan-robot ilişkisini daha sıcak, anlayışlı ve doğal kılmak adına kalkıştığı yolculukta önemli başarılar elde etti. Robotların hesaplanmış davranışlardan ziyade duygusal, içgüdüsel davranmalarının gerektiğini savunuyor ve buna robot devrimi adını veriyor. Bugün tasarladığı duygusal etkileşimli robotlar sayesinde gelecekte insanlığın ve “robot ırkı”nın kaderini değiştiren bilim insanlarından biri olarak anılabilir. Kendisiyle Vodafone Dijital Dönüşüm Zirvesi’ndeki ilgi çekici konuşmasının ardından sohbete oturduk...

- Robot devriminin vaktinin geldiğini savunuyorsunuz...

Benim ilgilendiğim şey, robotların insanlarla daha iyi iletişime geçmesi, daha kabul edilebilir olmaları. Bir robot doğaçlama ve nazik hareket ettiğinde, duygulu ifadeler sergilediğinde insanların onunla daha iyi bağ kurabildiğini ve daha iyi çalışabildiğini gördüm. Robotlar bir şekilde insan psikolojisine uymalı.

“Robotlar insan gibi görünmemeli”

- Mevcut robotların nesini yanlış buluyorsunuz?

Bence robotları fazlaca insana benzetmeye çalışıyorlar. Hiç iyi bir tasarım fikri değil. İnsan gibi görünüyor ve makine gibi hareket ediyorlar. Bu insanları rahatsız ediyor. Fakat makine gibi görünüp organik biçimde hareket edince insanlar olumlu tepki veriyor.

- İnsanlar hangi noktada robotların yanında rahat hissetmeye başlıyor?

Araştırmalar, robotlara birbirimize verdiğimiz tepkileri verdiğimizi gösteriyor. Yaptığımız bir deneyde, insanlar kendi tatsız hikayelerini beden diliyle empatik tepkiler veren “anlayışlı” bir robota anlattılar. Deneklerin hepsi robotu insan gibi algıladıklarını söyledi. Bazen “Bilgisayarım bugün çalışmak istemiyor” deriz. İnsanlar etraftaki şeylerin kendi iradeleri, dilekleri olduğunu düşünmeye çok yatkınlar.

- Robotların hata yapma hakkı olması gerektiğini savunuyorsunuz...

İleride robotlarla birlikte çalışan insanlar yüksek gelir grubundan olmayacak; çoğunlukla işçiler, memurlar, emekçiler olacak. Robotlar çok iyi olduklarında da bu, insanlarda yetersizlik stresi yaratacak. Robotların mükemmel olmaması insanların “Robotlar da hata yapıyor işte” diyerek kendilerini daha iyi hissetmelerini sağlayabilir.

“Çok konuşulunca sıkılan robot”

- Bu bağlamda, “robot karakteri tasarımcısı” gibi bir meslek de olacak mı?

Aslında şimdiden böyle birkaç girişimci şirket kuruldu. Meslek olarak duygu uzmanlığı var, robot kullanıcı deneyimi tasarımcılığı var.

- Çocuğunuzu bir robota emanet eder miydiniz?

Çocuklarımızı bakıcılık yapan ergenlere emanet ediyoruz, bence yeterince güvenli tasarlanmış bir robota emanet etmek daha akıllıca olabilir.

- Geleceği düşününce, hiç robotlardan korkuyor musunuz?

Robotlardan korkulacak bir şey yok, korkulacak olan toplumun kendisine yapacaklarıdır.

- İdeal bir robotu nasıl tanımlarsınız?

Benim için ideal robot ne zaman ileri, ne zaman geri adım atacağını bilen robottur.

- Sıradaki projeniz nedir?

“Empati nesneleri”; size nasıl davrandığınızı hissettirecek robotlar üzerinde çalışıyoruz.
Bir toplantıda çok konuşuyorsanız sıkılacak, başını başka yere çevirecek örneğin. İnsanların veremediği tepkileri verecek, fikrini söylemeye cesaret edemediği ortamlarda dürüst davranacak ve insanların sesi olabilecek yeni robotlar geliştiriyoruz.

Guy Hoffman kimdir?

Amerika’nın ileri bilim kurumlarından MIT’de insan-robot etkileşimi üzerine doktorasını tamamlayan İsrail asıllı Guy Hoffman, aynı zamanda bir caz müzisyeni, film animatörü ve oyuncu. Dünyanın ilk insan-robot tiyatro performansını geliştiren Hoffman, yine ilk insan-robot caz düetini gerçekleştirdi. Araştırmaları önemli akademik ödülleri toplayan Hoffman’ın çalışmaları Time dergisi tarafından “Yılın En İyi İcatları” arasında gösterildi. Herzliya İletişim Okulu’nda yardımcı profesör olarak görev yapan Hoffman, MIT’deki İnsan-Robot Etkileşim Grubu’nun da başında.