İnternet bağımlılığı alkolizme benzemez

Arkadaşlarınızla sosyalleşmek yerine bilgisayar başında geçirmeyi tercih ettiğiniz cumartesi akşamları giderek sıklaşıyor mu? Eviniz her geçen gün online alışveriş sitelerinden karşı koyamayarak aldığınız fakat işinize yaramayacak eşyalarla biraz daha mı doluyor? İnternette geçirdiğiniz vakit yemek yemeyi unutmanıza, ev işlerini aksatmanıza mı neden olmaya başladı? Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nde açılan İnternet Bağımlılığı Birimi, günümüz yaşam koşullarında farkında olmadan kapılabileceğimiz bir tehlikenin varlığını yeniden hatırlamamıza sebep oldu. Birimin sorumlu hekimleri Uz. Dr. Ramazan Konkan ve Uz. Dr. Ömer Şenormancı ile görüştük.

* Siz internet bağımlılığını nasıl tanımlıyorsunuz?

Ramazan Konkan: Sağlıklı bir bireyin uğraşı, sosyal ilişkileri, ailesi, romantik yaşantısı olması gerekir. Bunların aleyhine olan unsurlar hayatı işgal ediyorsa, bağımlılıktan söz etmeye başlıyoruz. İnternet çağın gerekliliği ama işe yaramaktan çıkıyorsa, kişi bunun önüne geçemiyorsa ona bağımlılık diyoruz.

* Bilgisayar başında geçirilen süreye göre bir tespit yapılabilir mi?

Ramazan K.: Hayır, örneğin kişinin iki saat sonra hayati bir görüşmesi vardır ve internet başından kalkmadığı için bu görüşmeye gitmez. Başkası 10 saat internet başındadır ama yapması gerekenleri de yerine getirir. Biri 10 saate rağmen bağımlı değildir, diğeri iki saatle bağımlıdır. Saati baz alırsak ofiste çalışan herkesin internet bağımlısı olması gerekir.

* İnternet bağımlılığını nasıl ayırt ediyorsunuz?

Ramazan K.: Kişi porno izlemek için interneti tercih edebilir. Başka materyale ulaşsa onu da değerlendirecektir. Kumar da aynı şekilde. Belki sokakta görse zar atacak ama bu ihtiyacı internet üzerinden karşılıyor. Bu kişilere internet bağımlısı değil, kumar veya porno bağımlısı deriz.

* Poliklinik nasıl çalışıyor?

Ramazan K.: Ayakta tedavi hizmeti veriyoruz. Hasta kabul kapasitemiz sınırlı fakat çok yoğun bir talep aldık, şimdiden önümüzdeki iki ayımız dolu.

* Hastalar nasıl karar verip başvuruyor?

Ömer Şenormancı: Bağımlılar kendilerindeki durumu kabul etmezler. Genelde ailelerinin baskısı sonucu gelirler.
Ramazan K.: Sosyal ve başarılı görülen kişi bir süre sonra işlerini aksatmaya, insanlarla görüşmemeye başlıyor. Kayıplar çevresinin daha çok dikkatini çekiyor.

* Cinsiyete göre bağımlılığın eğilimi değişiyor mu?

Ömer Ş.: Erkeklerde daha fazla. Genel tabloya bakarsak en fazla pornografi bağımlılığı var ama o örnekler bize hasta
olarak gelmiyor. Daha çok oyun bağımlılarıyla karşılaşıyoruz. Oyun bağımlılığı erkeklerde kadınların üç katı fazla düzeyde. Kadın hastalar genelde sosyal medya bağımlısı ama tüm sayıları ele aldığımızda burada da erkekler yine kadınlardan fazla.

* İnternet bağımlılığı ne gibi sonuçlara yol açıyor?

Ramazan K.: Çocuk ve genç erişkinlerde ailenin yanına çıkmamak, başarının düşmesi, arkadaşlardan uzaklaşmak gibi belirtiler gösteriyor. Hırçınlık, saldırganlık olabiliyor. Evde internet yoksa evden kaçmaya, okulu bırakmaya kadar gidebiliyor. Ömer Ş.: Zaman algısı bozulup beş saatlik süreyi yarım saat gibi hissedebiliyorlar. Bu da hayatlarında ciddi bir vakit kaybına sebep oluyor.

* Bu konuyla ilgili önlemler alınıyor mu, dünya genelinde durum nasıl?

Ömer Ş.: Altı ülkede ulusal sağlık sorunu. Kesin bir tedavi yöntemi belirlenmediği için Çin’de hapishane gibi kamplara kapatılan insanlar olmuş, sonucunda ölümler yaşanmış.
Ramazan K.: Yasaklamak çözüm olmamalı. Kişiyi burada üç ay tuttuk diyelim, çıktığında yine internetle iç içe bir dünya onu bekliyor olacak.

* Nasıl bir tedavi yöntemi izliyorsunuz?

Ramazan K.: Hangi sitelere ne kadar süreyle girdiklerini, nasıl vakit geçirdiklerini yazmalarını istiyoruz. Bazen hastanın da isteğiyle ona haftalık aktivite programı yapıyoruz.

Bebeği zorla uyutup internete...

* Nasıl hasta profilleriyle karşılaştınız?

Ramazan K.: Ev işlerini hiç yapmayan bir ev hanımı var. Bilgisayarın başından kalkmıyor, uykusu gelmediği halde çocuğunu bir an önce uyutup tekrar internetin başına oturmak istiyor. Odasından hiç çıkmayan, sofraya oturmayan, sürekli oyun oynayan biri var, sürekli bir şeyler araştırdığını söyleyen ama ders başarısı çok düşen bir çocuk var. Tüm günü arkadaşlarıyla geçirdikten sonra akşam evde ailesiyle görüşmek yerine Facebook ve Twitter üzerinden aynı arkadaşlarıyla iletişime devam eden genç kız var.

“En tehlikelisi oyunlar”

İnternet bağımlılığı 1995 yılından beri kullanılan bir terim. Bu terimi akademik olarak ortaya çıkaran Amerikalı Prof.
Kimberly Young’la konuştuk.

* İnternet bağımlılığının türleri nedir?

Sanal seks bağımlılığı, internet üzerinde kumar oynama, online oyun bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı ve online alışveriş olarak gruplandırabiliriz.

* Hangi kişilik yapısı bu bağımlılığa daha kolay kapılıyor?

Düşük özgüven, düşük sosyal yetenekler ve depresyon gibi belirtiler gösteren kişiler için daha tehlikeli bir durum söz konusu.

* 5-10 yıl sonrasında bağımlılığın boyutu ne olacak?

En tehlikelisi “World of Warcraft” gibi online oyunlar. Çünkü sürekli ve üç boyutlu oyunlar gençleri kolaylıkla içine çekebiliyor ve gerçekle sanalın ayrımını zorlaştırıyor.