Kortizon kullanırken nasıl beslenmeli?

tkumeli@milliyet.com.tr Kortizon ilaçları yüksek dozda, uzun bir süre kullanıldığında ise ciddi yan etkiler oluşturabilir. Bunlardan bazıları şöyle sıralanabilir:Tedaviye bağlı Cushing Sendromu: Omuzlar ve karında yağ toplanması, vücutta su ve tuz tutulumuna bağlı ödem ve tansiyon yükselmesi, kemik erimesi, kaslarda erime gibi problemler görülür.Psikolojik bozukluklar: Depresyon görülebilir. Bu gibi durumlar anksiyete ile birlikte yemek yemeye fazla yönelmemize neden olabilir. Antidepresan kullanıyorsanız bu metabolizmanızın yavaşlamasına neden olacağından kilo almanız kolaylaşır.Ülser oluşumu: Kortizon mide asit salgısını artırırken, koruyucu mukus tabakasını da bozar. Ayrıca yara etrafında yara dokusunu oluşturacak olan hücrelerin de aktivitelerini azalttığı için ülser oluşumuna neden olur.Şeker hastalığı oluşumu: Kortizon kan şekerinin kullanılmasını sağlayan hormon olan insülinin etkilerine zıt etki ederek kan şekerini yükseltir. Yatkın kişilerde şeker hastalığı görülebilir. Gebelerde kortizon kullanımı gebelik şeker hastalığının ortaya çıkma riskini artırır.Ödem ve yüksek tansiyon: Kortizon vücutta su ve tuz tutulumuna neden olur. Su ve tuz tutulması özellikle böbrek, kalp yetmezliği ve hipertansiyon hastalarında belirgin sorunlar yaratabilir. Normalde kortizon böbreküstü bezinin dış kısmından salgılanan, kan şekeri sentezini ve proteinlerin yapıtaşlarına parçalanmasını artıran bir hormondur. Ayrıca kortizon, tıbbi tedavilerde oldukça sık kullanılan ilaçlardan da biridir. Kortizon kullanıyorsanız tuz tüketimini azaltmalısınız çünkü kortizon böbreklerden tuzun (sodyumun) geri emilimini artırır. Kortizonun yüksek tansiyona neden olmasının başlıca nedeni budur. Fakat kortizonun böbrek üzerinde yalnız tuz tutma etkisi yoktur. Bir de potasyum atma etkisi vardır. Bunun için kortizon kullanan kişilerde potasyum kayıpları çok görülür.Potasyum kaybı kas güçsüzlüğüne yol açar, birçok hormonun salgılanma fonksiyonlarında ve kalbin kasılma işlevinde de olumsuz etkilerini gösterir. Tuzu azaltırken, potasyum bakımından zengin olduğundan ve yağsız rejimlere büyük ölçüde yardım ettiğinden sebze-meyve tüketimini artırmak da faydalıdır. Dolayısıyla bol sebze ve meyve tüketilmelidir. Tatlılardan ve yağlı besinlerden ise kaçınılmalıdır. Daha az tuz Sürekli kortizon tedavisi gören hastalarda kemik yıkımı hızlanır. Kortizon kalsiyumun bağırsaktan emilimini azaltarak osteoporoza neden olur. Kortizon kullanan kişiler düzenli biçimde kemik mineral yoğunluğu ölçümü yaptırlmalı ve kalsiyum açısından zengin beslenmelidirler. Süt, yoğurt, peynir (tuzsuz), yeşil yapraklı sebzeler, soya fasulyesi, kurubaklagiller, fındık ve küçük balıklar zengin kalsiyum kaynaklarıdır. Bol kalsiyum alınmalı Kortizon kullanan hastalarda iştah da çok açılır. Özellikle karbonhidrat içeren besinleri yemeye eğilim artar. Bunun nedeni vücudumuzdaki karbonhidrat (şeker) metabolizmasının bozulmasıdır. Kortizon kan şekerinin yükselmesine neden olur. Çünkü glikozun yani kan şekerininin hücre içine girişini azaltır (kan şekeri yükselir), karaciğerde ve çizgili kaslarda glikojen sentez ve depolanmasını artırır. Bu durum iştahın artmasına neden olup şişmanlığın önünü açar. Tatlılardan uzak durulmalı haftanın öğüdü Tüm konserveler, midye, karides, havyar gibi deniz ürünleri, jambon gibi şarküteri ürünleri, domuz eti, sakatatlar, kereviz, rokfor, kaşar, otlu peynir vb. tuzlu peynirler, süt tozu, tuzlu veya peynirli krakerler, patlamış mısır ve türevleri, böreklik yufka, kahvaltılık tuzlu margarinler, salata sosları, kabartma tozu, hazır çorbalar, ketçap ve turşu sodyum içeriği çok yüksek besinlerdir. Bu besinleri kortizon kullanırken tüketmeyin. Ayrıca sofra tuzundan ve diğer tuzlu besinlerden de kaçınılması gerekiyor. Sodyum içeriği yüksek besinlerden kaçının