Kurtardığımız da çok hasta var ama teşekkür ilanı vermiyorlar

Üç hafta sonra fiziksel olarak temiz belki ama psikolojik olarak eroinsiz yaşamaya henüz hazır değilken, hem kendi çıkmak istediği ("Çıkmak istiyorum işte. Dışarıyı özledim.") hem de hastane masraflarını karşılayan arkadaşı artık daha fazla onun sorumluluğunu yüklenmek istemediği için hastaneden ayrılıyor. Ve 7 Ocakta Kozlu Mezarlığında cesedi bulunuyor. Ölüm sebebi: Eroin zehirlenmesi.Balıklı Rum Hastanesi doktorlarından Psikiyatrist Özkan Pektaş; Burçin Bircan, uyuşturucu tedavisi ve hastaneye yöneltilen suçlamalarla ilgili sorularımızı cevapladı. Burçin Bircan "Dünya iyisi bir adam yatırdı beni buraya. Çok zengin ama bir o kadar da gönlü cıvıl cıvıl bir insan" diye yazmış günlüğüne, Balıklı Rum Hastanesine yatmasının hikayesini. Hastaneyi de anlatıyor Bircan: "Neler dönüyor burada? Eroin getirtenleri mi dersin, hap getirtenleri mi dersin, esrar getirtenleri mi!" "Damara madde zerk ediyorsanız her şey olabilir. Bu maddenin TSE standardı yok" Her şeyi biliyorum Burçin hakkında. Ben buranın şefiyim. Arkadaşı insaniyet namına Burçinin tedavisini üstleneceğini söyledi, parasını yatırdı. Biz de Burçinin tedavisine hemen başladık. Vücudunu maddeden temizledik. Burçin Bircan 2003 yılının son üç haftasını burada, bu hastanede geçirdi. Siz Burçini hatırlıyor musunuz? Biz her vakaya o gözle bakıyoruz. Eroin dört tür kullanılıyor. Burundan, sigara içine konularak, buharı soluyarak ve damar içine zerk edilerek... Damar içi kullanımı varsa eğer, her an risk var. Çünkü siz ne yapıyorsunuz, dolaşıma bir madde zerk ediyorsunuz. Ne TSE damgası, ne ambalajı, ne son kullanma tarihi var bu maddenin. İçinde duvar tozu da, portakal kabuğu da olabilir. Miktarı artırarak para kazanmak için adam bunun içine her şeyi koyuyor. O zaman her şey olabilir. Burçin buradan giderken tahmin ettiniz mi onun sonunu? "Dün 03.00te aşırı dozdan bir kız geldi. Tedavi ettik, bu sabah yürüyerek gitti" Bizim aldığımız duyuma göre şu anda piyasada çok saf eroin var. Bu da ne yapıyor? Beynin üst seviyelerinde solunumu tak diye durduruyor. Ama bize getirselerdi, yani sadece buraya değil AMATEMe, bir hastanenin acil servisine götürülseydi, ölmezdi. Nitekim dün gece sabah 03.00te bir kız geldi buraya eroin zehirlenmesinden, kurtardık. Bu sabah yürüyerek gitti kız. Son dönemde eroin zehirlenmesinden kaynaklanan ölümlerin nedeni "bozuk mal" mı? Kalması için zorluyoruz ama kız kalmak istemiyor. Aile "Bana ne? Altı yıldır görüşmüyoruz zaten" diyor. Vücut temizlendikten sonra terapilere katılması gerek. Bizim asıl işimiz o kişinin tekrar madde kullanmasının önüne geçmek ama ne yapabiliriz ki? Gitti mi? "Burçinciğim, para pul mühim değil, nolur üç gün sonra tedaviye gel" Burçin 18 yaşın üstünde. Biz burada kimseyi zorla tutamayız biliyorsunuz. Akıl hastası değil. Burçin 20 gün burada kaldı. Tedavi edeceğiz ama başka yollara sapmamız gerekiyor. Bizim bunu yapabilmemiz için de izin almamız lazım. Arkadaşına "Hayati risk taşıyor, ne dersiniz?" dedik. Adam da "Benden bu kadar" dedi. Siz de, ben de aynısını yapardık. İnsan eti ağırdır. E aileyi arıyoruz, yok. Ama Burçini gönderirken "Burçinciğim para pul mühim değil, nolur üç gün sonra gel" dedim. Gelmedi. Benim anlamadığım şu: Burçin ya da herhangi bir bağımlı buraya geliyor ve fiziksel olarak temiz ama psikolojik olarak bağımlılıktan kurtulmamışken buradan ayrılıyor. "İnsanı bu duruma getiren kişilik yapısı ve risk alma potansiyeli. Madde işin raconu" Madde bahanedir. Esas o duruma insanı getiren kişilik yapısı. Risk alabilme potansiyeli. Siz mesela, ben şimdi şuradan silahımı çıkarıp size desem ki "Benim için bunu sakla", saklar mısınız? Tipik bir soru ama niye insanlar madde kullanır? Bunu diyemeyenler var. Risklere hayır diyemiyorlar. Risk alma potansiyeli kişilik bozuklukları olduğunda fazlalaşıyor. Bu durumdaki birinde uyuşturucu sadece bir aksesuvar. İşin raconu. Siz bir gazeteci olarak kağıt-kalem taşıyorsunuz, onlar sizin aksesuvarınız. Siz her gece sabahlara kadar dışarıdaysanız, etrafınızdaki insanlar da madde kullanıcısı ise siz de madde kullanırsınız. Ama hayatınıza soktuğunuz o maddenin de bir riski var. Dolmakalemin mürekkep akıtması gibi. Eroin de böyle bir şey. Eroine bulaştığınızda eroinin hızlı tolerans geliştirme, hızlı bağımlılık yapma ve kişiyi öldürme riski var. Saklamam. "Uyuşturucu girmesin diye ziyaretçiyi vajinasına kadar arayacak mıyız?" Dünyanın her yerinde uyuşturucu her yere girer. Siz hekim olarak zekanız, bilginiz doğrultusunda servis içine giren maddeye tıbbi yolla müdahale etmelisiniz, polisiye tedbirle değil. Burçin Bircan günlüğünde hastaneye her tür maddenin girebildiğini yazıyordu. Nasıl ararım? Diyelim arayacaksınız, öyle üstten aramanız yetmez. Adam bunu anüste saklıyor, kadın bunu vajinasında saklıyor. Ziyaretçiye vajinal muayene mi yapacağız? Olur mu öyle şey? Zaten buraya her geleni arayamazsınız. Bizim hastanemizdeki hiçbir hastaya uyuşturucu işlemez. Çünkü bir ilaç var, uyuşturucunun panzehiri. Uyuşturucu alsa da kafa yapmaz. Peki nedir bunun çaresi? Bir çaresi var mı? Doğru. Şimdi girin içeri, orada sürekli madde konuşuluyor. Onların hayatı bu. Bir görseniz. "Biraz önce lahmacunla çok güzel bir sigaralık geldi" diyor. Kırmış bir antibiyotiği, tütünle sarmış. Özkan bey var ya, o da kokainmanmış; Ayhan bey zaten eroinman... Ne satıcılığımız kalıyor, ne keşliğimiz. Bir de siz "Fantezidir" dediniz... "Burası parasız olsa zengin içici ayarlamak için torbacılar gelir kalır" Hayır. Biz geleni hemen alıyoruz. Başvurduğu anda alırız. Burçin Bircana AMATEM bir ay sonraya tarih vermiş. Burada böyle bir uygulama var mı? Yeşil kartla uyuşturucu tedavisi mi olur? Evet, burası paralı. Buraya kurtulmak için gelirsiniz. Parasız yapsak çok müdavimi olurdu. Kışı geçireyim diye gelirlerdi, zenginler yatıyor orada dört adam ayarlayayım diye torbacılar gelir yatardı. Biz peşinatı yüksek tutuyoruz. Adam zengin, ailesi bize güvenmiş, buraya yatırmış... Burada tedavi edeceğimize torbacıları mı saralım adamın başına? Siz hemen hastayı kabul ediyorsunuz ama hayli yüksek bir peşinat alıyorsunuz, değil mi? Hastane masrafları da pek ucuz sayılmaz. "Hafta içi spor yapıyor, sağlıklı besleniyor; hafta sonu kokain çekip grup seks yapıyor" Esrar bağımlısı birinin yatarak tedavi olması maalesef çok acı çünkü akıl hastalığı başlayınca oluyor. Esrar hızlı bir şekilde akıl hastalığı başlatır. Hemen değil ama 5-7 yıl içinde. Esrar ve kokain bağımlılığı ayakta mı tedavi ediliyor? Kokainin madde olarak bağımlı yapma özelliği eroin kadar yüksek değil ama bağımlılık yapıyor tabii. Özellikle taş dedikleri kısmı. Bir de "Polis peşimde, FBI peşimde, ben peygamber oldum, Allah oldum" gibi etkileri var. Kokainde de akıl hastalığı ile gelir kişi. Kokain? Şöyleleri var: "Hafta içi sporumu yapıyorum, antioksidanlar falan, sağlıklı besleniyorum. Hafta sonu da alıyorum şöyle iki çizgi, yapıyoruz grup seksimizi, pazartesi yine işe gidiyoruz." Belli bir dozda uyuşturucuyla bir arada yaşamak mümkün değil mi? Değil. Evet, burada alınan riski tolere edebilmek için birtakım çabalar var ama aldığı dozla aniden kalp yetmezliği de geçirebilir. Ya da böcekler var, kameralar var... Çok fazladır kokainde, derisinin altında böceklerin yürüdüğünü gören. Feci bir anksiyete. Oh ne âlâ! Türkiyede yasak olan ilaç Burçin Bircanı kurtarabilir miydi? Yasak olan bir ilaç var. Şimdi burada şöyle bir tuhaflık var: Bizim ülkemizde bağımlılık yapan ilaçlar yeşil reçeteyle satılıyor. Bu çok absürd bir uygulama. Dünyanın hiçbir yerinde eczaneye gidip "Bana 2 ton aspirin ver" diyemezsiniz. Burada dersiniz. Eczane bir tek bizim ülkemizde reçetesiz ilaç verebiliyor. "Benim karnım ağrıyor, ne yapayım?" diyorsunuz, eczacı çıkarıp ilaç veriyor. Devlet bu durumu düzeltemeyince gidiyor yeşil reçete çıkarıyor, hadi bir de kırmızı, yakında turuncu da çıkar... Bu tür absürd uygulamalar nedeniyle bu ilaç Türkiyede yasak. Çünkü bağımlılık yapma riski var. Yurtdışında uyuşturucu tedavisinde kullanılan ama Türkiyede yasak olan iki ilaçtan bahsedildi. Sizin için iyi değil. Yani siz gazetecilik yaparken bana eroinman olarak gelirseniz ben sizi kurtarırım. Sizin de hiç bu ilaca ihtiyacınız olmaz. Ertesi gün Milliyet gazetesindeki masanıza oturursunuz. Ama artık beş kuruş parası yok, yaşantısında ciddi kayıplar var, iş, aile, arkadaşlar... Ölüme çok yakın, damar içi eroin kullanıyor. Suç işleyebiliyor. Yani bu saydıklarıma dikkat edin, gündemdeki konuyla ilgili çünkü bunlar... İşte bu durumdaki hastaya doktor kendi eliyle vermeli bu ilacı, "Al hayatım sen bunu" diye. Çünkü bu ilacı damardan kullanamıyor. Kafa da yapmıyor. Ama uyuşturucuyla mücadelede çok etkili, iyi bir ilaç olduğunu söylüyorsunuz. Yüzde 50 civarında başarı var. Çok fazla kurtulan var ama bizde kurtulan hasta kalkıp "Ben eroinden kurtuldum, doktoruma teşekkür ederim" diye ilan vermiyor. Sessiz-sakin bir şekilde hayatına dönüyor. Biz de onu yolda gördüğümüz zaman bile tanımazlıktan geliriz. İrade diye bir şey yok. Türkiyeye has bir laf o. Hepimiz merak ediyoruz uyuşturucu nasıl bir şey diye. Siz merak etmiyor musunuz? Merak ettiğim için bilgi sahibi olabilirim. Hatta ve hatta deneyebilirim. Ama sonra ya bak bunlar söyleniyor diye düşünürüm. Buna rağmen o riski alacak mısınız, almayacak mısınız? "Yılda mafyaya verdiğim zarar 2-3 milyon dolar" Bizim servislerimizde yatan bazı hastaların sosyoekonomik seviyesi çok yüksek. Benim yılda mafyaya verdiğim zarar herhalde en az 2-3 milyon dolar. Madde bağımlısını 10 dakika içinde anlarım. Bir madde bağımlısı ise diğerini 2 dakikada tanır. Hangi maddeyi kullanıyor falan, hemen çözerler. Eroin krizinden dünyada ölen yok. Kriz hasta için çok korkunçtur ama biz korkmayız doktor olarak. Alkolün krizinden korkarız çünkü onda ölüm var. Eroinde ise şiddetli ağrı var. Çünkü eroin çok ağır bir ağrı kesicidir aslında. Ağrı kesicileri yıllarca aldığınızda ne oluyor? Ağrıya dayanıklılığınız kalmıyor. Eroini kesince olan bu. Büyük bir ağrı ve acı.Hasta burada kendini dışlanmış hissetmesin diye ağzımızla kuş tutuyoruz. Şurada bir tane doktorun üstünde beyaz önlük gördünüz mü? Peki bir tane pijamalı-terlikli hasta gördünüz mü? Göremezsiniz. Kravatlı doktor da yoktur. Gençlerle uğraşıyoruz çünkü. Ve diyoruz ki "Bağımlılık herkesin başına gelebilir." Bu eşitliği hastanede kurmaya çalışıyoruz. "Bu hastanede kravatlı, beyaz önlüklü doktor yok" 72 saatte fiziksel olarak tertemiz olabilirsiniz. Bu, doktor için işin en basit yanı. Ama dünyada bu safhayla ilgili fırtına koparılıyor çünkü bu alanda para bol. İsrailli bir doktor geliyor mesela "Ben 4 saatte temizliyorum ama 7 bin dolar" diyor. O yöntemi ben bilmiyor muyum? Ondan daha iyi biliyorum. Ama kime yaparım onu? Devlet başkanı gelir, akşam MGKya katılacaktır, dört saatte temizlenmesi gerekiyordur, ona yaparım. Böyle bir aciliyet yoksa, niye anesteziye alıp dört saatte temizleyeyim? "Devlet başkanı gelirse onu dört saatte temizleriz"