Mazhar Osmana iki, biiiir...

31 Ağustos 2004 günü, Bakırköy Akıl Hastanesinde Mazhar Osmanın ölümünün 53üncü yıldönümünde, onun adını taşıyan toplantıya davetli idim. Başhekim Prof. Dr. Musa Tosun ve arkadaşları Türkiye Cumhuriyetinin bu uzun soluklu sağlık kurumunu bütün zorluklara karşı ne mekansal ne de kurumsal, hiçbir bakımdan küçültmeden sürdürmeye söz verdiler... Ama heyhat! Duyduğuma göre, gerçekte sit alanı ilan edilmiş olmasına rağmen Bakırköy Hastanesinin arazisine yine tecavüz varmış. Asırlık koru başka bir kuruma veriliyormuş. Asırlık ağaçları söküyorlar, vaaah! Koruyu betonlaştıracaklar!Olağanüstü haber niteliği taşıyan bir durum daha vardı o gün toplantıda. 1960tan 1977ye kadar kurumun başhekimliğini de yapmış olan, Mazhar Osmanın tek ve son öğrencisi 1912 doğumlu Dr. Faruk Bayülkem oradaydı. Getirdiği "açık kapı sistemi," meşguliyetle tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarıyla Bakırköy Akıl Hastanesinde büyük aşama gerçekleştiren Dr. Faruk Bayülkem, Mazhar Osmanın "insanı temel alan" ekolünü betimleyen anılarını sundu. Muayenehanesine yaptığım ziyarette Dr. Faruk Bayülkemin halen nörolog psikiyatrist olarak ciddiyet ve samimiyetle çalışmaya devam ettiğini gördüm. Bana kitaplarını armağan etti. Kaynaklar sağladı. Bu testusu ona borçluyum. Eskiden, 1942lere kadar hastaneye ulaşım oldukça zormuş. Bir de White marka otobüs verilmiş hastaneye... Halkı taşımak için... Halk ona "white" diyememiş de ne demiş biliyor musunuz? Vahit!!! Bakırköy istasyonundan hastaneye çalışan otobüsün şoförü bağırırmış, "Kalkıyor! Mazhar Osmana iki, Mazhar Osmana biiir..." Mazhar Osman bir yerin adı mı? O bir kişinin adı mı? Hastane adı mı? Buyur ola bugünkü adıyla "Mazhar Osman Usman Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi"nin yaratıcısı Mazhar Osman testusuna bu kez de...1- 1960larda basının desteğini alan Başhekim Faruk Bayülkem, hastaneye giden yollar üzerindeki ağaçlara "deli değil ruh hastası, tımarhane değil akıl hastanesi" levhalarını astırmış. Onu en çok destekleyen bir gazeteci "Artık bundan sonra deli sözcüğünü hiç kullanmayacağım, başında ibrik, boynunda çalar saat, ayağında zincirlerle ruh hastasını anlatmaya çalışan karikatürlere gazetem ve diğer gazetelerde yer verdirmemeye çalışacağım" demiş. Kimmiş?a. Burhan Felekb. Cevat Fehmic. Yunus Nadid. Ulunay2- Mazhar Osmanın bir öğrencisi ve asistanı İstanbula şehremini yani vali ve belediye reisi tayin edilir. Gazeteciler, vali hazretleri ziyaretinize geldi mi diye sorunca, Mazhar Osmanın "Hayır gelmedi. Yarın milletvekili, bakan olmak ister; kabiliyetlidir olur, yine gelmez. Başbakan, cumhurbaşkanı olmak ister, çapı müsaittir, olabilir, yine gelmez. Ama daha sonra Allah olmak ister, işte o zaman onu bana getirirler" dediği asistan kimdir?a. Yıldırım Aktunab. Fahrettin Kerim Gökayc. Fahri Celal Göktulgad. Ahmet Şükrü Emet3- 1920 senesinde Mazhar Osmanın kurulması için büyük gayret gösterdiği ve ilk toplantısında verdiği konferansta "Efendiler, hedef alkolün azaltılması değil, hiç ağza alınmamasıdır," dediği Yeşilay Derneğinin o zamanki adı neydi?a. Himaye-i Etfal Cemiyetib. Hilâl-i Ahmer Cemiyetic. Hilâl-i Adrar Cemiyetid. Gönye ve Hilâl Cemiyeti4- Dr. Faruk Bayülkemin naklettiğine göre, "Yeşilayın kurucususunuz, sigaranın zararlarını anlatır mısınız?" diye sorulduğunda Mazhar Osman sigaranın yararlı yönlerini anlatırmış!!! Aşağıdakilerden hangisi?a. Eve hırsız girmez. Zira sigara içen sabahlara kadar öksürür, uyuyamaz, lambası devamlı yanar.b. Sigara içeni köpek ısırmaz çünkü kalp hastasıdır, ayak damarları tıkanmıştır, zorlukla yürür, bu nedenle daima baston taşır, köpek yanaşamaz.c. Sigara içen ihtiyarlamaz zira ihtiyarlamaya vakit kalmadan öbür dünyaya gider.d. Hepsi5- Mazhar Osmanın çok takdir ettiği ve sık sık ziyaretine gittiği şair Tevfik Fikret "Siz sinir hekimleri normal adam az görürsünüz, ben de sinirliyim, asabiyim, hırçınım, benim de sinirliler kadrosunda yerim var mı?" diye sorunca doktordan ne yanıt almıştı?a. "İffeti maraziye" yani bu kadar namuslu olmak, bu kadar doğru olmak da bir hastalıktır.b. Siklotimik mizaçlı, çabuk müteessir olur, çabuk neşelenir, hem güleryüzlü ve sempatik, hem vakur ve ağırbaşlı...c. Freud mektebince psikanaliz yapılsa tam bir narsisist.d. Hepsi6-Mazhar Osmanın en ünlü hastası şair-i azam Abdülhak Hamit Tarhandı. Bir gün doktora içindeki ölüm korkusuna en iyi çare olarak neyi gördüğünü söylemişti?a. Yazıb. İçkic. Kadınlard. Hepsi7- Mazhar Osmanın 1919 senesinde kurduğu ve ölünceye kadar sürekli yazdığı "İstanbul Seririyatı" adlı derginin adı ne demek, kestirebilir misiniz?a. İstanbulun tımarhane kaçkını "seri" katillerib. İstanbulun tımarhaneleric. İstanbul hastalıklarıd. İstanbul klinikleri8- Dr. Faruk Bayülkeme göre Bakırköyün gediklisi Neyzen Tevfik hastaneye her gelişinde yanına "ney"inden başka neyini almayı asla ihmal etmezmiş?a. Zekasınıb. Hicvinic. Psikopatlığınıd. Köpeğini9- Mazhar Osmanın halen hayattaki tek ve son öğrencisi Faruk Bayülkeme Bakırköyde verdiği ilk görev, bir "ishal-i femmi" vakası imiş. Bunun bugünkü dilde ne olduğunu kestirebilecek misiniz?a. Megalomanib. Aşağılık kompleksic. Şizofrenid. Ağızdan ishal, yani durmadan anlamsız ve saçma konuşan manik hastaların durumuna verilen Osmanlıca ad10- Prof. Dr. Kazım Dağyolunun 1938 senesi hatıralarında gördüğümüz, bir köşede defter kağıtlarına hastaların desenlerini çizen, diğer taraftan "Leblebiciler, leblebiciler" diye bağıran, Mazhar Osmanın ünlü hastası büyük ressam kimdi?a. Kemal Künmatb. Ressam Selahattinc. Fikret Muallad. Yüzbaşı Mehmet Pişdar Yanıtlar: 1) a, 2) b, 3) c, 4) d, 5) a, 6) d, 7) d, 8) d, 9) d, 10) c. 2, 5, 6 ve 8inci soruların kaynağı Mazhar Osman, Liz Benmoharas; 10uncu soru, İç Bahçe, Betül Yalçıner, Lütfü Hanoğlundan... Diğer bütün bilgiler Dr. Faruk Bayülkemden. Yazara e-mail Efendilerim" diye başlarmış Ord. Prof. Dr. Mazhar Osman, halka verdiği konferanslarda. Kolay mı herkesin gönlüne ve aklına taht kurmak? Halkın anlayabileceği şekilde akıl hastalıklarını anlatırmış. Bakırköy Akıl Hastanesinin emektar Mavişiyle, yani Berlier marka bir kamyondan bozma otobüsüyle taşıdığı onlarca hastayla konferansını interaktif bir gösteri haline getirirmiş. Coşkuyla...