Teröre ve suça karşı akıllı şehirler

Büyük şehirler “mega şehirlere” dönüştükçe yaşam hem daha karmaşık hem de daha kırılgan hale geliyor. Beşiktaş’ta yaşanan terör saldırısı, stadyum gibi geniş güvenlik önlemleriyle korunan bir bölgenin bile aslında ne kadar da savunmasız kalabildiğini ortaya koydu.

Teknolojinin hızı sosyal yaşantı ve ekonomi adına büyük kolaylıklar sağlıyor ancak toplumun güvenliğini de tehdit ediyor. Zira teknoloji, suç ve terör örgütlerinin daha seri ve kapsamlı biçimde organize olabilmesine, daha sofistike eylemler düzenleyebilmesine de imkan veriyor. Bu durumda emniyet birimlerinin suça karşı hep bir adım önde olması önem kazanıyor. Buna bağlı olarak günümüz teknolojisi gerçek anlamda suçun bir adım öncesine, henüz işlenmeden tespit etmeye doğru evriliyor.

Tom Cruise’un başrol oynadığı “Azınlık Raporu” filmini izleyenler hatırlayacaktır, geleceğin dünyasında emniyet birimleri suçları önceden tespit edebilmek için gizemli kahinlerden yararlanır. Kahinler cinayet işleneceğini görerek eylem gerçekleşmeden suçlunun ele geçirilmesini sağlar.

Hitachi, IBM ve Huawei’nin geliştirdikleri “suçu önceden tahmin” teknolojileri, kehanetler yerine gerçek zamanlı verilere ve geçmiş kayıtlarına odaklanıyor. Veri anlamında trafik yoğunluğundan silah seslerine, hava durumundan sosyal medyaya kadar pek çok bileşen kullanılıyor. Özellikle Amerika’da çete üyelerinin eyleme geçmeden önce sosyal medya hesaplarındaki hareketlilik kayda değer bilgi sağlıyor.

Bir kısır döngü

Güvenlik kameralarının kapsamını artırmak için özel işletme ve yerleşkelerin kameraları da sisteme eklenebiliyor. Böylece bir apartman girişi kamerası bile emniyet birimlerinin gözü önünde olabiliyor. Plaka kayıtları sayesinde harekete geçen çalıntı bir araç hemen takibe alınıyor. Söz konusu sistemler izlenen bölgelerde silah atıldığında alarma geçiyor ve gelişen olayla ilgili telefon ihbarlarını da dikkate alıyor. Suç potansiyeli olan bölgelerde tüm bu verilerle örtüşen bir hareketlilik gerçekleştiğinde suç tahmini yapılıyor.

Bir şehrin geleceğin standartlarında güvenli sayılabilmesi ne kadar akıllı olduğuyla ölçülüyor. Tokyo, Kopenhag ve Barselona akıllı şehirler arasında. Acil müdahale birimlerinden trafik ışıklarına, otonom altyapı şebekelerinden vatandaşların yaşam tercihlerine kadar çok sayıda değişkenin entegrasyonuyla şehirler akıllı hale geliyor.

Bununla birlikte şehirlerin akıllanması, trafik ışıklarından elektrik şebekelerine kadar pek çok sistemi de hack’lenebilir hale getiriyor. Yani aslında ortada bir kısır döngü var. Yaşamı daha kolay ve hızlı hale getirmek, yeni güvenlik tehditleri yaratıyor. Kapsamlı güvenlik önlemleriyse giderek özel yaşamın mahremiyetini kısıtlıyor. Öyle görünüyor ki gelecekte ne derece özgür ve güvenli bir hayata sahip olacağımızı tek şey belirleyecek: “Büyük şehirde yaşamak ya da yaşamamak... İşte bütün mesele bu.”

“Saniyede 36 milyon görüntü eşleştirme yapılıyor”

HItachI Türkiye Müdürü Erman Akgün, suç tahmin teknolojisinin detaylarını anlattı: “Hitachi’nin toplum güvenliğini sağlamak üzere donanım ve yazılımını geliştirdiği, ABD’de 30 eyalette kullanılan platformunun adı Hitachi Güvenlik Platformu. Bu platformun eşkal belirleme, obje tanıma, plaka tanıma, internette anahtar kelimelerden suç tahmin modeli oluşturma gibi çok farklı modülleri var. Bu platforma, şehrin çeşitli noktalarındaki bin kamera aynı anda bağlanabiliyor. Ayrıca MOBESE kameraları sürekli kayıt altında. Güvenlik birimlerinin kara listelerindeki eşkaller, platforma bağlı kameralar tarafından tanınıyor ve çekiliyor. Saniyede 36 milyon görüntü eşleştirme yapılıyor. Alınan görüntü kara listedeki eşkallerden biriyle eşleşirse polise otomatik uyarı gidiyor.

Suçu önceden tahmin etme teknolojisinde ise kameraların tespit ettiği suçlu ya da suçluların yan yana gelmesi bir risk olarak algılanıyor. Analiz programı tahmin yürüterek polisi uyarıyor. Bu sistemleri kurgularken kişisel mahremiyet de önem verdiğimiz konulardan biri. Mahremiyeti korumak adına olayla ilgisiz kişilerin görüntülerini gerçek zamanlı olarak buzlayabiliyoruz. Bu şekilde kişiler ayırt edilemiyor ve anonim hale getirilebiliyor.”