"Uçak çarpsa da yıkılmayacaklar"

11 Eylül 2001'de iki uçağın çarpmasıyla yıkılan Dünya Ticaret Merkezi'nin bulunduğu Ground Zero Bölgesi'nin yeniden yapılandırma projesinin baş mimarı Daniel Libeskind, Siemens Ev Aletleri sponsorluğunda bir konferans vermek için 29 Kasım Salı günü İstanbul'a geliyor. İstanbul gezisi öncesi telefonla ulaştığımız Libeskind'le konuşmamız sırasında çok büyük bir İstanbul hayranı olduğu da ortaya çıktı. Libeskind başta Topkapı Sarayı, camiiler, Kapalıçarşı, ve Ayasofya olmak üzere İstanbul'un mimarisini tek kelimeyle muhteşem bulduğunu söylüyor. Bu bölge beni çok ilgilendiriyor. Dünya Ticaret Merkezi inşa edilirken New York'ta okula gidiyordum. Babam kulelerin yan sokağında, bir dükkanda çalıştı. Bu trajedi olduğunda olumlu bir şeyler yapmam gerektiğini düşündüm. Ama yarışmayı kazanmayı hiç beklemiyordum. Niçin Özgürlük Kuleleri için yapılan yarışmaya katıldınız? Haberi vermek için beni aradıklarında şoke oldum ve ilk iş olarak karımı öptüm. İsminizi açıkladıklarında neler hissettiniz? 11 Eylül'deki saldırılar sadece Dünya Ticaret Merkezi'ni değil, demokrasiyi de hedef aldı. Bu projede yer alarak o hain saldırıyı düzenleyenlere de kültürel bir cevap veriyorum aslında. Sizin için önemi nedir bu projenin? Yeni, modern, kullanışlı ve güvenli olmaları kadar birtakım semboller olmasını da istedim. New York'un göklerinde yükselen kulenin şehre hayat vermesi de gerekiyor. Bunun için en çok ilham aldığım da demokrasi için çok önemli bir yıl olan 1776 oldu. Özgürlük Kuleleri 1776 metre uzunluğunda. 1776, Amerika'nın bağımsızlığını kazandığı yıl aynı zamanda. "Sokakta gölge olmayacak" 11 Eylül çok güzel, güneşli ve bulutsuz bir gündü. O yüzden de her 11 Eylül'de, ilk kulenin çöktüğü 8.46 ile ikincisinin çöktüğü 10.28 saatleri arasında sokakta hiç gölge olmayacak şekilde yaptık planları. Güneş, aynı 11 Eylül'deki gibi parlayacak. Ayrıca diğer kulelerin Ground Zero'yu ve ortadaki anıtı çevreleyiş şeklini de Özgürlük Abidesi'ndeki meşaleye benzetmeye çalıştım. Başka ne gibi sembolik öğeler kullanıyorsunuz? Bu konu çok önemli. Hepimiz 11 Eylül'den sonra gerçeklerin değiştiğinin ve modern dünyaya karşı tehditlerin farkındayız. Hem güvenli hem de herkese açık güzel bir semt, bir merkez yaratmaya çalışıyoruz. Her gün 24 saat boyunca ışıklar yanacak. Güvenliği açıklayamam ama buna benzer bir trajedinin bir daha yaşanmaması için gereken her türlü önlemi alacağız. Yeni yapılan kulelerin ve bölgenin güvenliği nasıl? İkiz Kuleler'de kullanılmamış çok farklı malzemeler kullanıyoruz. Öyle bir durumda bu binaların yıkılması söz konusu olamaz. Bu binalara uçak çarparsa yıkılma ihtimalleri nedir? Her gün binlerce e-posta alıyorum ama hepsini okuyamıyorum. Genelde herkes yaptığım işi beğeniyor ve tebrik ediyor ama tabii ki tersini düşünenler de oluyordur. Tehditler alıyor musunuz? "İstanbul'a yapılacak kulelerin kente uygun olması gerekir" Karım doğum günümde Türkiye'ye bilet almıştı ve bu sayede yıllar önce kısa bir süre için gelmiştim. İstanbul'u görünce herkes gibi büyülendim. Bütün Türkiye'yi çok seviyorum. Türkiye son derece açık ve ilginç bir ülke. İstanbul'un mimarisi muhteşem. Sadece yapılarda değil, sokaklarda, pazarda, her yerde bir hikaye var. Topkapı Sarayı, Kapalıçarşı, Ayasofya ve camilerin hepsi birbirinden güzel. Bütün şehir bir sanat eseri gibi. Şehirler sadece binalardan değil, yaşayanların ruhlarından da oluşur. Türkler çok ilerici ve duygusallar... Bu Türkiye'ye ilk gelişiniz mi olacak? Ne isterlerse istesinler "Evet" derdim. İstanbul'da bir bina yapmanız istenseydi, ne yapardınız? Kule inşa etmek iki parlak yüksek kule yapmak değildir. Mimari ve tarihi bağlantıları önemlidir. Geçmiş ve gelecek arasında bağ kurmaları gerekir. Sadece yüksek teknoloji kullanarak olmaz. Kulelerin kendi karakterleri olmalıdır. İstanbul dünyanın hiçbir yerine benzemeyen, apayrı bir şehir. Bu yüzden çok özgün, kentin dokusuna uygun bir şey yapılmalı. İstanbul'un göbeğine Dubai Towers isimli 300 metrelik iki kule yapılması planlanıyor... İsrail'de müzik eğitimi alan ve virtüözlüğe kadar ilerleyen Daniel Libeskind daha sonra mimari okudu. 2003'te Dünya Ticaret Merkezi'nin yeniden yapılması için açılan uluslararası yarışmada projenin baş mimarı olarak seçildi. Libeskind'in ünlü yapıtları arasında Seul'deki Hyundai Genel Müdürlük Binası, London Metropolitan Üniversitesi ve Kopenhag ile Berlin'deki Yahudi müzeleri yer alıyor. KİMDİR?