İpek Yolu'nda ''Sinema Onur Ödülleri''

Büyükşehir Belediyesinden yapılan yazılı açıklamada, Semir Aslanyürek, İzzet Günay, Sevin Okyay, Necip Sarıcı, Ali Sönmez ve Fırat Yücel’den oluşan Festival Danışma Kurulunun, "Sinema Onur Ödülleri"nin bu yıl Muhterem Nur ve Sezer Sezin’e verilmesini oy birliğiyle kararlaştırdığı belirtildi.

 Açıklamada, şunlar kaydedildi: "Sanatçılar, Türk sinema tarihinde ’Sinemacılar Dönemi’ olarak bilinen 1949-1959 yılları arasında oynadıkları filmlerde, teatrale kaçmayan doğal oyunculukları, oynadıkları karakterlere kattıkları güçlü etkiyle sinemamızın ilk kadın starları olmalarının yanı sıra, ithal filmlerin sinema salonlarına seyirci çektiği bir dönemde, Türk seyircisinin yerli filmlere olan ilgisini arttırmasına yönelik sağladıkları katkı ile bu ödüle değer görülmüşlerdir."

Muhterem Nur ve Sezer Sezin’e ödüllerinin, 28 kasımda Bursa Merinos Kültür Merkezi’nde yapılacak olan festivalin açılış gecesinde verileceği bildirildi.
 

SEZER SEZİN

 25 Ekim 1929’da İstanbul Eyüp’te doğdu. Asıl adı Mesrure Sezer’dir. İlk ve orta öğrenimini Eyüp’te tamamladı. Tiyatroya olan ilgisi nedeniyle bale dersleri almaya başladı. 11 yaşında Eminönü Halkevi Tiyatro kolunun sahnelediği “Kral Oidipus” adlı oyunda kralın kızı rolüyle ilk kez sahneye çıktı. 1945’de o günler için Balkanların en büyük revüsü adıyla anılacak olan Atilla Revüsü bale grubuna katıldı. Bir yıl sonra Vedat Örfi Bengü ile birleşerek Sezer Tiyatrosu’nu kurdu. Tiyatro bir yıl süreyle turneler yapar, fakat dağılır.

Sezer Sezin sinemaya 1944’de “Hürriyet Apartmanı” ve 1945’de “Köroğlu” ve “Yayla Kartalı” filmlerinde küçük roller alarak başladı. Asıl çıkışını 1946’da kuruluşunda da yer aldığı ‘Erman Kardeşler’ şirketi adına çekilen “Damga” filmiyle sağladı. Sanatçı Lütfi Ö. Akad yönetiminde başrol oynadığı “Vurun Kahpeye” adlı film ile büyük başarı kazandı. “Arzu ile Kamber” ve “Tahir İle Zühre” adlı filmler için 6 ay Bağdat’ta çalışmalar yaptı. Bu filmlerde birlikte rol aldığı Kenan Artun ile 1952 yılında evlendi. Lütfi Ö.Akad, Atıf Yılmaz, Semih Evin, Memduh Ün vs... gibi yönetmenleri sinemaya kazandırdı. 1955’de Film Dostları Derneği tarafından “yılın en başarılı kadın oyuncusu” ödülünü kazandı. 1956’da Kenan Artun ve İlham Filmer ile ortaklaşa ‘Türk Eksport Film’ adıyla bir şirket kurarak yapımcılığa başladı. Yapımcı olarak üç film üretti. Bunlar arasında yer alan “Kıbrısın Belalısı Kızıl Eoka” adlı filmle Türk sinemasında Kıbrıs sorununa ilk kez değindi. Fakat film Kıbrıs konusunda Türk-Yunan ilişkilerinde oluşan iyileşme nedeniyle seyirciye fazla ulaştırılamadı. 1959’da Metin Erksan’ın daha sonraları aynı adla anılmasına sebep olacak filmi “Şoför Nebahat” ile büyük başarı kazandı. 1961’de İstanbul’da çekilen “Tenten İstanbul’da” ve “Ölümsüz Kadın-L’immortelle” adlı iki Fransız filminde rol aldı. 1965’de İzmir Fuar Filmleri Festivali’nde “en iyi kadın oyuncu” ödülünü alan Sezer Sezin, 1967 yılından henüz çok genç bir yaştayken sinemadan uzaklaştı.

 Türk sinemasında her zaman güçlü kadın rolleriyle kendisini kabul ettiren sanatçı bu tarihten sonra 1965’de evlendiği ikinci eşi Üner İlsever ile birlikte Kadıköy İl Tiyatrosu adı altında bir grup kurarak temsiller vermeye başladı. Başarılı oyunları arasında “Ya Beni Öpersin”, “Nazırın Karısı”, “Yanlış Adres” vs... gibi oyunlar sayılabilir. 1970’lerin ortasına kadar devam eden tiyatro çalışmalarının ardından sanatçı bir süre deri ticareti işine girdi.

 Sezer Sezin, 1984’de 21. Antalya Altın Portakal Film Festivalinde onur ödülü ve 1993’de 12. İstanbul Film Festivali jüri onur ödülünü almıştır. Sanatçı sinemayı bırakışından 40 yıl sonra sessizliğini bozarak Safa Önal’ın “Hicran Sokağı” adlı filminde konuk oyuncu olarak yeniden kameralar karşısına geçti.

 Filmografi

 1944   Hürriyet Apartmanı

1945   Köroğlu

            Yayla Kartalı

1948   Damga

1949   Vurun Kahpeye

1950   Allah Kerim

            Lüküs Hayat

1952   Arzu İle Kamber

            Tahir İle Zühre

1954   Kaçak

1955   Dağları Bekleyen Kız

1956   Kalbimin Şarkısı

            Ölmüş Bir Kadının Evrak-ı Metrukesi

1958   Altın Kafes

            Meçhul Kahramanlar

            Meyhanecinin Kızı

1959   Ana Kucağı

            Kıbrısın Belalısı Kızıl Eoka

            Şoför Nebahat

            Vatan Uğrunda

1960   Dişi Kurt

Rüzgar Zehra

1962   Üç Tekerlekli Bisiklet

1964   Cehennem Arkadaşları

            Şahane Züğürtler

            Şoför Nebahat ve Kızı

1965   Kanlı Meydan

            Şoför Nebahat Bizde Kabahat

1966   Asker Anası

            Sırat Köprüsü

1967   Turist Zehra

2007 Hicran Sokağı

 MUHTEREM NUR

1932’de Yugoslavya’nın Manastır (Makedonya-Bitola) şehrinde doğdu. Anne ve babasını hiç tanımadı. Yugoslav hükümetinin aşırı baskıları altında kalan Manastır Türkleri arasında başlayan göçle birlikte oda çok küçük yaşlarında ailesinin geri kalanıyla Türkiye’ye göç etti. Diğer göçmenlerle birlikte önce Tekirdağ’a yerleştirildiler. Fakat tüm servetini orada bırakan ailesi yaşadığı zor şartlara daha fazla dayanamayıp İstanbul Eyüp’e gelir. 

 Asıl adı Aysel Muhterem Kısa olan sanatçı ilköğrenimini Eyüp 36. İlkokulunda yapar. Uzun yıllar fabrika işçisi olarak çalıştı. Sinemaya o günlerde tesadüfen tanıştığı ünlü ses sanatçısı ve aynı zamanda dönemin en büyük film yapımcısı Halk Film’inde ortağı olan Suzan Yakar Rutkay’ın desteğiyle 1950’de “Yıldızlar Revüsü” adlı filmde figüran oyuncu olarak başladı. Figüran oyunculuğu daha sonraları “Kanun Namına”, “Aşk Besteleri” vs... gibi filmlerde devam etti. Aynı yıl Halk Film Şirketi desteğinde “Korede Türk Kahramanları” ve “Boş Beşik” adlı filmleriyle başrole yükseldi. Muhterem Nur “Günahkar Baba”, “Piç/Kahpe Dünya”, “Yetimlerin Ahı”, “Yetim Yavrular”, “Köy Canavarı”, “Ceylan Emine”, “Gelin Ayşem”, “Yavrularımın Katili”, “Yetim Ömer”, “Zeynebin Aşkı” vs… gibi pek çok filmle Türk sinemasını Anadolu seyircisine sevdiren isim oldu. Münir Hayri Egeli, Memduh Ün, Dr.Arşavir Alyanak, Muharrem Gürses ve Sırrı Gültekin gibi yönetmenlerle çalıştı.

Türk sinemasının ünü ülke sathına yayılmış ilk ve gerçek starı olan Muhterem Nur, filmlerinde kent soylu kadın tipinin dışına çıkarak daha çok ezilen ve yok sayılan kadın tiplemesiyle tanındı. Yeşilçam’ın en çok ağlayan, en çok ağlatan, mendil parçalatan kadını olarak tanınan Muhterem Nur, 1950’li ve 1960’lı yıllarda her ne kadar kayıt altına alınmamış olsalar dahi hâsılat rekorları kıran filmleriyle Türk sinemasının seyirci profiline en çok katkıda bulunan en önemli kadın oyuncularından biridir.

Muhterem Nur’un özel yaşamı da sanki filmlerdeki gibi kırıklıklarla, kırgınlıklarla ve yalnızlıklarla doluydu. Sanatçı o günlerin bonoyla çalışan film şirketlerinin çalışma ve ödeme şartlarından bıkmıştır. 1965 yılından itibaren sinema çalışmalarını azaltarak dansöz olarak sahneye çıkmaya başladı. 1967’de şarkıcı olarak sahneye çıkmaya başladı. Muhterem Nur, 1972 4. Adana Altın Koza Film Şenliğinde “Kara Gün” filmindeki rolüyle “en iyi yardımcı kadın oyuncu” ödülü kazandı. 1970 yıllarda daha çok küçük gazinolarda ve turne ekiplerinde şarkıcı olarak çalışan Muhterem Nur, 1981 yılında, ileriki yıllarda arabesk müziğin “baba” lakaplı sesi olacak olan Müslüm Gürses ile tanışarak hayatına yeni bir yön çizdi. İki sanatçı 1985 yılında evlendi. Sanatçı halen anılarla dolu mutlu bir yaşam sürmektedir.

 Filmografi

 1951   Beni Mahvettiler

            Kore’de Türk Kahramanları

Yıldızlar Revüsü

1952   Aşk Besteleri

            Boş Beşik

            İstanbul Havası

            Kanun Namına

            Sabahsız Geceler

            Söz Müdafaanın

1953   Bu Nasıl Aşk

            Cinci Hoca

            Kara Davut

            Sarı Zeybek

1954   Canlı Karagöz ve Mihriban Sultan

            Nasrettin Hoca

            Son Şarkı

1955   Günahkar Baba

            Hayatımı Mahveden Kadın

            Izdırap Şarkısı

            Kara Sevda

            Karacaoğlan

            Kaybolan Gençlik

            Yetim Yavrular

1956   Bırakın Yaşayalım

            Köy Canavarı

            Piç / Kahpe Dünya

            Sazlı Damın Kahpesi

            Yetimlerin Ahı

            Zeynebin İntikamı

1957   Annemin Gözyaşları

            Ceylan Emine

            Gelin Ayşem

            Ham Meyva

            Yavrularımın Katili

            Yetim Ömer

            Zeynebin Aşkı

1958   Acı Sevda

            Aşık Garip

            Ayşe’nin Çilesi

            Çoban Kızı

            Funda

            Sevda Çeşmesi

            Üç Arkadaş

1959   Aşk Rüyası

            Aşkın Acıları

            Aşkın Gözyaşları

            Ayşecik

            Ben Bir Günahsızım

            Ben Kahpe Değilim

            Kaderim Böyleymiş

            Son Yolcu

            Üç Kızın Hikayesi

            Yeşil Kurbağalar

1960   Ateşten Damla

            Ayşem Kınalı Gelin

            Can Mustafa

            Mahallenin Sevgilisi

            Meryem

            Şeytan Kız

            Talihsiz Kız

            Yak Bir Sigara

1961   Bitmeyen Mücadele

            Biz İnsan Değilmiyiz

            Çılgın Aşk

            Derbeder

            Gönlüm Yaralı

            İki Yetime

            İnleyen Dağlar

            Kadın Asla Unutmaz

            Kül Kedisi

            Ölüm Film Çekiyor

            Sabırtaşı

            Seni Benden Alamazlar

            Unutamadığım Kadın

            Yaman Gazeteci

            Yavru Kuş

            Yedi Günlük Aşk

1962   Ağlama Sevgilim

            Aşk Bekliyor

            Belki Bir Sabah Geleceksin

            Beş Kardeştiler

            Çifte Kumrular

            Çiğdem

            Derdimden Anlayan Yok

            Genç Osman

            Gurbet Yolcuları

            Kader Yollarımızı Ayırıyor

            Kaldırımlar Üstünde

Kayıp Kızı Ayla

            Kelle Koltukta

            Köyün Güzeli

            Mağrur Kadın

            Meteliksiz Aşıklar

1963   Ali Derler Adıma

            Ayşecik Fakir Prenses      

            Beni Osman Öldürdü

            Bir Öpücük Ver Bana

            Can Pazarı

            Çapraz Delikanlı

            Kezban

            Kızlar Büyüdü

            Nişan Yüzüğü

            Ölüme Çeyrek Var

            Yaralı Ceylan

1964   Altın Kelepçe

            Anne Çok Gördü Felek

            Baba Hasreti

            Erkekler Ağlamaz

            Fabrikanın Gülü

            Günah Bende mi

            Güzel Kadınlar Çetesi

            Hayat Kavgası

            Izdırap Çocukları

            Koçero

            Manyaklar Köşkü

            Nem Alacak Felek Benim

            Paylaşılamayan Sevgili

            Son Karar

            Yüz Karası

1965   Dağ Çiçeği

            Ekmek Kavgası

            Haz. Eyyubun Sabrı

Horoz Nuri Çapkınlar Kralı

Şeker Hafiye

Veysel Garani

Yaralı Kartal

1966   Yiğit Yaralı Olur

            Zalimler

1967   Aliyi Gördüm Aliyi

            Ecelin Geldi Yavrum

            Erkek Adam Sözünde Durur

            Garipler Sokağı

            Kanunsuz Toprak

            Koca Dağlı

            Nemli Dudaklar

            Sevda

1968   Eşkıya Kanı

            Kabadayı

            Karagözlüm Efkarlanma

            Urfa-İstanbul

1969   Ana Mezarı

            Bana Derler Fosforlu

            Reyhan

            İki Günahsız Kız

            Kanlı Gelinlik

            Şen Ola Düğün Şen Ola

1970   Babaların Günahı

            Öksüz Gülnaz

            Sevenler Ölmez

            Yanık Kezban

1971   Kara Gün

1972   Gecekondu Rüzgarı

            Şehvet Kurbanı

1973   Kaderim

1974   Ayyaş

            Bacım

            Eski Kurtlar

1980   Zeytin Gözlüm

1982   Son Akın

1984   Sev Yeter

1985   İkizler

1986   Küskünüm