Sakinliği onaylı şehirler

Günümüz dünyasının anahtar kelimesi hız. İnsanlar hızlı çalışıyor, hızlı yemek yiyor, hızlı alışveriş yapıyor… Bu hızla doğru orantılı olarak da çoğu ülkede kalp hastalıkları, kanser, obezite, depresyon gibi birçok hastalıkta artış yaşanıyor. Bu gidişe dur demek için ortaya çıkan Cittaslow (Yavaş Şehir) Hareketi’nde ise hayat, bu denli hızlı akmıyor.

Yaşamın zevk alınacak bir hızda yaşanmasını savunan Cittaslow Hareketi, insanların sosyalleşebilecekleri, kendine yeten, sürdürülebilir, doğasına, geleneklere sahip çıkan, altyapı sorunları olmayan, yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanan kentlerin gerçekçi bir alternatif olacağı hedefiyle yola çıktı. 1999’da İtalya’nın Greve in Chianti kentinde kurulan ve nüfusu 50 bin altındaki kentlerin üye olduğu hareket, 30 ülkeden 236 şehirde uygulanıyor.

Birçok kriter var

Bir şehrin sakin şehir olarak kabul edilebilmesi için hava, su temizliği, fast food yerine yerel ürünlerin öne çıkarılması, bisikletli yolların olması, engellilere yönelik hizmetler, tarımda GDO kullanımının yasaklanması, gençlere yönelik faaliyetlerin yapılması gibi birçok kriteri karşılaması gerekiyor. Değerlendirmeler sonucunda Cittaslow üyeliği onaylanan şehirler en yavaş hayvanlardan biri olan salyangozun logosunu kullanıyor. Türkiye’den 15 şehir bu birliğe üye. İşte zamanın yavaş aktığı o şehirler:

Seferihisar öncü oldu

Seferihisar (İzmir): Türkiye’nin ilk sakin şehri olma özelliğini taşıyor. Markalaşmış mandalinası, güneş, jeotermal ve rüzgar enerjisi açısından geniş kaynakları ve tarihsel zenginlikleriyle dikkat çeken ilçede Sığacık, Teos Antik Kenti, Lebedos Antik Kenti, Beyler Köyü Su Kemerleri, Ulamış Hamamı öne çıkıyor. İlçede yerel üretime destek için Üretici Pazarları, Seferikart Sistemi, Doğa Okulu, Tohum Takas Şenliği, Görüntü Kirliliğinin Azaltılması gibi birçok proje hayata geçirildi.

Gökçeada (Çanakkale): Nostaljik evleri, doğal yaşamı, Rum köyleri ve muhteşem sahilleri bulunan Gökçeada, 2011’de Cittaslow unvanını alan dünyadaki ilk ada oldu. Ada, sörf için de en ideal noktalardan biri.

Yenipazar (Aydın): İlçede Yörük Ali Efe ve Müzesi, Aşağı Dip Gölü Tabiat Parkı, Çamlık Piknik Alanı ve Yel Değirmeni görülmesi gereken yerler arasında bulunuyor. Ayrıca ilçede yerel kültürü yaşatmak amacıyla Deve Güreşleri ile Yörük Şenliği yapılıyor.

Doğal yaşam hakim

Eğirdir (Isparta): ‘Yedi renkli’ olarak anılan Eğirdir Gölü, su altı dalış, yelken gibi pek çok su sporlarına elverişli. Eğirdir’i çevreleyen dağlarda ise trekking, dağcılık ve yamaç paraşütü yapılabiliyor. Eşine az rastlanan Kasnak Meşesi ve Sığla ormanlarının bulunduğu Eğirdir’de Kovada Gölü Mili Parkı, Yeşil Ada, Rüyapark gezilecek yerler arasında.

Yalvaç (Isparta): İlçenin kültürel ve doğal varlıkları arasında Pisidia Antiokheia Antik Kenti, Limnea Adası, Kaya Mezarları, Devlethan Camii, Leblebiciler Camii, Eski Hamam, Yeni Hamam, Hoyran Gölü yer alıyor. Yalvaç’ta bisiklet turları, geleneksel yemekleri yaşatmak ve yeni nesle tanıtmak için de Geleneksel Yemek Yarışması düzenleniyor.

Gerze (Sinop): Türkiye’nin en mutlu ilinin en mutlu ilçesi olan Gerze’de Yelkentepe, Yakupağa Konağı, Köşk Höyüğü, Sorkun Şelaleri gezilecek yerler arasında. İlçede her cuma kurulan Üretici Pazarı’nda doğal olarak yetiştirilen tarım ürünleri satılıyor. Gerze’de Parkların Güneş Enerjisi ile Aydınlatılması, Geri Dönüşüm, Kültür Evi, Engelli Dostu Say Plajı, Ekolojik Köy gibi birçok proje var.

Göynük (Bolu): Tarihi, kültürel ve doğal güzelliklerini Osmanlı’dan günümüze dek koruyan Göynük, yaklaşık 700 yıllık konut, işyeri, hamam, türbe, hazire, tarihi çınar ağaçları gibi değerlere sahip. 1987’de Kentsel SİT alanı ilan edilen ilçede Akşemseddin Hz. Türbesi, Zafer Kulesi, Çubuk Gölü, Sünnet Gölü, Şarlahan Şelalesi ve Kanyonu gezilecek yerler arasında.

Perşembe (Ordu): Karadeniz doğasının tipik özeliklerini taşıyan Perşembe, doğa ve denizi bir arada sunuyor. Sessizliği, otantik dokusuyla insanları dinlendiren Perşembe coğrafyasında çok sayıda şelale, akarsu, orman var. Perşembe’de Oçboynuzu (Kral) Yolu, Medreseönü Afirli Cami, Yason Burnu, Hoynat Adası öne çıkıyor.

Taraklı (Sakarya): Osmanlı’nın sivil mimari örneklerinin yer aldığı Taraklı, termal tesislere de ev sahipliği yapıyor. İlçede Yusufbey Mahallesi’ndeki 5 asırlık çınarı ağacı Kültür ve Turizm Bakanlığı doğal anıt olarak tescilledi. Etrafı çam, kayın, köknar ve meşe ağaçlarıyla kaplı Karagöl Yaylası, bol oksijenli havası ve soğuk içme sularıyla doğal bir tedavi merkezi.

HASANKEYF DE ADAY

Batman’a bağlı Hasankeyf’in yavaş şehir olması için çalışmalara başlandı. Bu amaçla Hasankeyf Kaymakamlığı ile Ataşehir Adıgüzel Meslek Yüksekokulu arasında çok yönlü bir işbirliği protokolü imzalandı. Hasankeyf’in Cittaslow olma sürecinde Hasankeyf Cittaslow Stratejik Planı’nın hazırlanması, Slow Food ve Cittaslow konularında eğitim ve sertifikasyon, tarımsal ve geleneksel ürünlerinin gastronomik değer olarak araştırılması ve ortaya çıkarılması, Hasankeyf Yeryüzü Pazarı’nın kurulması, Yerel Gıda Rehberi’nin hazırlanması gibi konularda ilk adım atılarak bir çalıştay gerçekleştirildi.

Uzundere (Erzurum)

Türkiye’nin en yüksek şelalesi olan Tortum Şelalesi’ne sahip Uzundere’de yelken, rafting ve kano gibi su sporları yapılabiliyor. Zengin biyololojik çeşitliliğe sahip ilçe ayrıca endemik bitki, memeli, kuş ve kelebek cinslerinin yuvası. Dağcılık ve bisiklet sporcularının uğrak noktası olan Uzundere, temiz havasıyla görülmeye değer.

Halfeti (Şanlıurfa)

2000’de yapılan Birecik Barajı ile beşte üçü sular altında kalan Halfeti, tam bir saklı cennet. Fırat Nehri üzerinde tekne turlarıyla ilçede, Çekem Mahallesi, Beresül köyü ve Rumkale, su sarnıçları görülebiliyor. Ayrıca doğa yürüyüş parkurları ve dağ bisiklet parkurlarıyla gezginlerin uğrak noktası Halfeti’de dünyada eşi olmayan siyah güller yetişiyor.

Vize (Kırklareli)

Trak Krallığı’ndan Osmanlı’ya birçok tarihi eser barındıran Vize’de Cittaslow kapsamında gürültü ve hava kirliliğinin önüne geçebilmek ve bisiklet kullanımını teşvik etmek adına çalışmalar yapılıyor. Ayrıca oluşturulan kooperatifte yöresel el sanatları, yöresel yiyeceklerin satışı gerçekleştiriliyor.

Şavşat (Artvin)

Yemyeşil, el değmemiş doğasıyla görenleri şaşırtan Şavşat, tarihi dokusu, geleneksel mimarisi ve Karagöl’üyle meşhur. Başlıca geçim kaynağı hayvancılık, tarım ve ormancılık olan Şavşat’ta Cevizli Manastırı, Şavşat Kalesi, Veliköy Eski Ahşap Camii, Meydancık Taş Kemer, Tamara Odaları ve Suatan Şelalesi, Yavuzköy, Sahara Yaylası mutlaka ziyaret edilmeli.