Populer Bilim Samanyolu karadelik dolu

Samanyolu karadelik dolu

30.01.2006 - 00:00 | Son Güncellenme:

Güneş Sistemi‘yle Dünya‘nın üyesi bulunduğu 110 bin ışık-yılı genişliğindeki Samanyolu Gökadası‘nın çevresindeki galaksilerde, çok sayıda kara delik bulunduğu bildirildi.

Samanyolu karadelik dolu

Samanyolu karadelik dolu
Amerikan Astronomi Derneği‘nin Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi NASA‘nın köklü kurumlarından birinin bulunudğu California-Pasadena‘daki yıllık toplantısına sunulan bildiride, Samanyolu yakınında en az 73 kara delik tespit edildiği belirtildi.

Uzay biliminde öncü kurumlardan olan ve Subat ayında insan yapımı bir uyduyu ilk kez bir göktaşına (315 milyon km uzaklıktaki Eros göktaşı) 14 Subat Sevgililer Günü‘nde indirmeyi başaran Johns Hopkins Universitesi öğretim üyesi Edward Colbert, "Kara delikler için topladığımız verilerin yüzde 80‘ini süzdük. (Samanyolu yakınındaki) Kara Delik sayısı 90‘ı 100‘ü bulabilir" dedi.

Kara delikler, dev bir yıldızın ömrünün sonunda kütlesinin kendi üzerine çökerek sonsuz çekim kuyusuna dönüştüğü düşünülen, ışığı dahi emebilen evrenin en esrarengiz gökcisimlerinden biri olarak kabul ediliyor.

Pasadena‘daki toplantıya sunulan bildiride, tespit edilen kara deliklerin hepsinin "orta çapta" olduğu, bunların sayısının çokluğunun ve ileride daha derinlenmesine incelenmeleri sayesinde, yıldız-kara delik evrimi ve çok daha büyük kütleli kara delikler hakkında aydınlatıcı bilgiler sağlanacağını söyledi.
Gökbilimciler, astrofizikçiler, 2 yıl öncesine kadar "orta ölçekli kara delik" mefhumundan yoksundular.

Kara deliklerin, şu anda iki bölümden oluştuğu hesplanıyor: Güneş ve Güneş kütlesinden biraz büyük çapta kara delikler, veya milyon-milyar Güneş‘e denk kara delikler. Kara delikler, doğrudan gözlemlenemiyor. Astronomi hesaplarıyla çoğu gökbilmimci varlıklarına inanıyor. Orta çapta kara deyiklerin varlığı, ilk kez bu çoğunlukta ortaya konuyor. Hesaplama, kozmik x ışını salımından yapılıyor.

NASA‘nın Hubble‘dan sonra en faal uzay teleskopu Chandra X ışını Teleskopu‘nun verilerini kullanan bilim adamlarına Carnegie Mellon Universitesi‘nden astronom Andew Ptak da katıldı ve orta çapta kara delik kuramı geliştirildi. Edward Colbert ile Andrew Ptak, ortak açıklamalarında, orta çapta yeni keşfedilen kara deliklerin çevre alanlarının ilk keşfedilenlere göre 1000 misli parlak olduğunu söylediler bu yapıda kara deliklerin gökadaların yüzde 20‘sinde bulunduğunun tahmin edildiğini belirttiler.

Colbert, "Ancak faal bir kara deliğin saptanabileceğini, uykuya dalmış olanları saptamanın (hesaplamanın) imkansız olduğnu" söyledi.