Su kuyuları deprem öncesi ipucu veriyor mu?

Anadolu Üniversitesi (AÜ) Uydu ve Uzay Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Can Ayday, depremin zararlarını önceden tahmin etme çalışmalarının uzun zaman önce başladığını ancak bu konuda başarılı sonuçlar elde edilemediğini belirterek şimdiye kadar bu konuda yapılan çok sayıdaki araştırmalara karşın bir depremin önceden yer ve zamanının saptanmasının pek mümkün olmadığını kaydetti.

Çin‘de 1975 yılında yapılan önceden kestirme ile bir kentin zarar görmemesinin sağlandığını anlatan Ayday, şöyle konuştu:
"Ancak yine Çin‘de bir yıl sonra tekrar ve kestirilemeyen deprem sonucunda 250 bin kişi hayatını kaybetti. 1975 yılındaki önceden kestirilmiş, yeraltı sularındaki değişiklikler ve anormallikler ile kendini göstermeye başlamış, hayvanlarda gözlenen huzursuzluklar ardından öncü şoklar gelmeye başlamıştır. Bu nedenle aktif bir yerde, fay zonunda ve faya yakın yerlerde bulunan su kuyularında deprem öncesi olası bazı değişiklikler depremin önceden tahmin edilebilmesine olanak verir. Bu konuda yine Çin‘de sadece bu amaçla açılan 100‘den fazla kuyu ve Japonya‘da 96 adet su kuyusu bulunmaktadır."

Ayday, deprem öncesi fayda oluşan bazı hareketler nedeniyle yerin porosite yüzdesinin değiştiğini ve su seviyesinde ani değişmeler olduğunu anlatarak bu seviye değişiklikleriyle suyun bulandığını ve kuyudan alınan suyun renginin değiştiğinin bilindiğini söyledi.

Eskişehir Fay Zonu
"Eskişehir Karabayır mevkiinde Eskişehir Fay Zonu içinde bulunan yerdeki su kuyularının bu açıdan ele alınması ve bu konuda bazı araştırmaların başlatılmasının gerektiği düşünülmektedir" diyen Ayday, şöyle devam etti:

"Belirtilen yerde yapılan incelemelerde bu bölgede bulunan evlerin bahçelerinden sorumlu kişiler ile yapılan konuşmalarda bu gözlemlere rastlanıldığı ortaya çıkmıştır. 1 Nisan 2004 tarihinden başlayarak günümüze kadar geçen sürede Eskişehir‘de oluşan büyüklüğü 2.8 ve 2.9 olan depremlerin öncesinde de yine bu kuyularda suların bulandığı anlaşıldı. Osmangazi Mahallesi, Karabayır mevkiinde İsmail Konca‘ya ait evin bahçesinde bulunan su kuyusunda bu belirtilerin son 3 yıldır gözlendiği, bu bahçeden sorumlu kişiler tarafından belirtildi."

Ayday, bahçede çalışan Nevzat Gürsoy‘un kendisine yöneltilen konu ile ilgili sorulara karşılık "15 gün önce kuyu suyunun bulandığını ve suyu bir kavanoza aldığında altında kalın bir tortunun biriktiğini, bunun normal bir olay olmadığını, bu tür olaylarla Eskişehir‘i etkileyen depremlerden önce sık sık karşılaştığını" ifade ettiğini bildirdi.

AÜ Uydu ve Uzay Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Can Ayday, önceden kestirme yöntemini uygulamak üzere söz konusu kuyuda inceleme başlatacaklarını sözlerine ekledi.