Tepe göründü, iniş başladı

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, enflasyona ilişkin, “Eylül en zor ayımız olacak, sonrasında yolunu bulacak demiştik zaten. Eylüldeki fahiş fiyatlama algısı enflasyona yansıdı. Makro datalar gayet doğru bir istikamette olduğumuzu gösteriyor. Kur ve maliyetlerde düşüşü görmeye başladık” dedi.

Albayrak, kasım ve aralıkta fiyatlamanın normalleşeceğini kaydetti. Dün A Para ve A Haber ortak yayınında gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulunan Albayrak şunları söyledi:

- (Enflasyon) Eylül en zor ayımız olacaktı. Sonrasında yolunu bulacaktı demiştik zaten. Eylülde fahiş bir fiyatlama algısı ortaya çıktı ve enflasyona yansıdığını gördük. Makro datalar gayet doğru bir istikamette olduğumuzu gösteriyor. Kur ve maliyetlerde düşüşü görmeye başladık, ekimde enflasyonun ciddi olarak yavaşladığını gösteriyor. Görüyoruz ki birçok sektör, birçok fiyatlamalar dolar 8 - 8.5 kuru üzerinden fiyatlanarak bu rakam ortaya çıkmış. Ama bugün geldiğimiz nokta 7’ler 6’lar, 5.50 ve 5.50’nin altı normalleşme süreci başladı.

‘Hedef yakalanacak’

- Maliyetlerde, enflasyonda eylüle kıyasla ekimde durumunu gördük. 2018’in ekim ayı 2017’nin ekim ayına yakın. Kasım ayında çok daha iyi bir seyri görüyoruz. Birçok anlamda enflasyonla mücadeleyi görüyoruz. Pozitif seyrin ekim ayında devam ettiğini. Giyim beyaz eşyada ise kasımda iyileşmeyi göreceğiz. Ortaya koyulan rakamlar kasım, aralık için trendin gayet olumlu olduğu ve yılsonu hedeflerini yakalayacağımızı görüyoruz.

- Gerek kur, gerek ham madde fiyatlandırmalarında iyileşme söz konusu. Petrol de 85 dolardan, 72 dolarlara düştü. Tepedeki yöneticilerle konuştuğumuzda beklentiler açısından daha düşük seyirde göreceği yönünde. Bu bir gönüllük ilkesi. Özellikle gıda ve giyimde çok yakın takip ediyoruz, 2 bin 500 firmayı geçti enflasyonla mücadele. Bazen haftasonları dolaşıyorum bakıyorum. Vitrinlerimizde görüyorum. Kasım ve aralıkta daha çok ortaya çıkacak.”

Popülizm yapacak olan tasarruf açıklar mı?

- “Türkiye’de herkes her şeyden anlıyor. Hiçbir ürün satışı gerçekleşmezse siz hangi üründen vergi alacaksınız. Ama adımlar atarsanız piyasa reel sektör canlanmış olur. Bütçenize de katkısı olur. Gayet iyi gidiyor. İmar barışı, bedelli askerlikte beklediğimizin üstünde bir durum görüyoruz. Seçime gittiğimiz hiçbir dönemde popülizm yapmadık. 35 milyarlık tasarruf açıklar mı bunu yapan adam. Sağlıklı bir şekilde büyüme ile alakalı her türlü koordinasyon adımlarını atacağız.”

Enerjide İran önemli, yaptırımdan muafız

- “(ABD ile yaşanan yaptırım krizi) Bu tip olaylar iki ülke arasında yaşanır. Sürecin normalleşme seyrine girmesi gayet normal. Yaptırımların kalkması olumlu bir durum. Türkiye olarak ülkemizi bölgede ve küresel rekabet ikliminde daha da güçlendirici adımlar atmaktan vazgeçmeyeceğiz.

- (HalkBank davası) Cumhurbaşkanımızın Trump’la yaptığı görüşme sonrası ifade ettiğinden hareketle muhatabımız bakanla bir görüşme yaptık. Olumlu yapıcı bir görüşme oldu. Karşılıklı fikir alışverişinde bulunduk. HalkBank ile ilgili farklı yollarda yaptırımla ilgili hiçbir şekilde yaptırımları ihlal etmediğini gördük, gerek arkadaşlar gerek avukatlık firması belgeleri, raporları sağlamaya devam etti. Yine isterlerse yakından takip edeceğimizi belirttik.

- (İran yaptırımları) 2009’da da yaşandı. Türkiye muafiyetler almıştı. Petrol ve gaz anlamında da almıştı. Bu 8 ülkeden 1 tanesi Türkiye.

Enerji kısmında İran önemli bir ülke. Gerek doğalgaz gerek petrol açısından altyapısı çok önemli. Bu çerçevede Türkiye’nin bölgesindeki ticari faaliyetlerini dengeli bir biçimde yürüttüğünü görüyoruz. Türkiye’nin de muaf olduğu noktada önümüze bakacağız.”

Kökleyip durdurmayız, dengelenme zaman alır

- “(Enflasyonla topyekûn mücadele) Migros, çok ciddi bir şekilde uyguluyor. Bazı market zincirleri o kadar iyi uygulamıyor. Bir kısmına teşekkür edeceğiz. Kasım ve aralıkta daha aşağı bir yön göreceğiz. Açıkladığımız dört sektör otomotiv, konut, mobilya, beyaz eşya. Alt sektörlere kadar izliyoruz.

Trend güçlü bir şekilde tam da planladığımız gibi işliyor. Yılsonu bakacağız. Ekonomi futboldan sonra en çok anlaşılan konulardan biri. Kimse şunu beklemesin: Arabayı kökleyerek durdurmayacağız. Dengelenme yavaş ve zaman alıcı olacak. Dengelenme ile disiplini bir şekilde yapacağız.”

- 2008 en büyük ekonomik kriz olarak geldiğinde 6-8 ay, 1 yıl birçok ülkeyi etkiledi. Türkiye bu süreci üsteledi. Bu noktaya baktığınızda ağustos, eylülde en büyük saldırıyı ekonomi açısından baktığında 2008’den farklı bir şekilde karşı karşıya kaldı.

Türkiye atlatıyor, atlatacak. Ne kadar hızlı geçiştirirsek, normal büyüme seyrini yakalarsak daha iyi olur. Stratejik müdahalelerle bugüne kadar atılmayan adımları attık. Bu süreç güçlü adımlarla seyrediyor. Gayet olumlu ve iyi devam ediyor.”

‘MEVDUAT FAİZİ DAHA DA DÜŞER’

- “Mevduatlar 30’ların üzerine çıkmıştı. 20’lerde seyrediyor. Daha da düşecek. Maliyetlerin düşmesiyle birlikte tek sac ayağı ile alakalı değil. Enflasyonu o yüzden düşürmeye çalışıyoruz. Bu ekosistem normalleşmeye başladığı zaman çok daha güçlü noktaya ulaşacağız. Bu iyileşmeyi ekimde görmeye başladık. Kasımda daha iyi olacak.

- (İhracat) Çok daha iyi bir döneme gireceğiz. İhracata dayalı büyüme hakkında çalışmaları yapacağız. Ekim tahminlerinde cari fazla konusunda eylülü geçeceği görünüyor. Tüm ihracat sektörünü tebrik ediyorum. Kasımda ihracat anlamında da iyileşme süreci görüyoruz. Bu normalleşme sürecini somut şekilde görüyoruz. İstihdama da etkisini görüyoruz.”