10 SORU - 10 CEVAPBankacılıkla ilgili sırlar ne kadar açıklanabilir?TARIK YILMAZBazı bankalara el konulması sırasında Sakıp Sabancı’nın, "Ufukta 20 banka daha var" açıklaması üzerine Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı Zekeriya Temizel’in, Sabancı hakkında suç duyurusunda bulunması, bankacılık sırrı ve sınırlarını tartışmaya açtı. Egebank Hukuk Müşaviri ve eski hakim Mehmet Tural, bankacılık sistemindeki uygulamaları "10 Soru 10 Cevapöta anlattı:
1- Bankalar Yasası’na göre bankalar hakkında kimler konuşursa ceza alır?
Bankaların itibarını kıran, şöhretine ve servetine zarar veren kim olursa olsun, eğer haber asılsız ise Bankalar Yasası’na göre para ve hapis cezası alır.
2- Ceza için hangi konularda konuşmak gerekiyor?
Bankaları zora sokacak her türlü konu olabilir. Burada önemli olan konu banka ismi verilmese de asılsız ve kasıtlı haber yayılması.
3- Sadece Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu mu suç duyurusunda bulunabilir?
Hayır. Açıklama yapan kişinin hedef aldığı banka da savcılığa başvurabilir. Ayrıca isim belirtilmeden yayılan asılsız
haberler olursa, bir meslek kuruluşu olarak Bankalar Birliği de yargıya gidebilir.
4- Ya kişiler?
Kişiler suç duyurusunda bulunamıyor.
5 - Temizel’in suç duyurusu nedeniyle işadamı Sakıp Sabancı cezasını ödemeseydi ne olurdu?
Yasada ön ödeme denilen bir usül var. Bu para cezasını öderse savcılık kovuşturma yapılmasına gerek olmadığına karar verir. Ödememiş olsaydı, mahkeme yargılama yapacaktı. Yargılama aşamasında suçun unsurları, asılsız haber mi yaymış, kasıtlı bir davranışta mı bulunmuş, araştırılırdı.
6 - Doğru açıklama yapanlar da ceza alır mı?
Bankalar Yasası, bankalar ya da bununla ilgili yerlerde görev yapan kişilerin, yasada belirtilen yetkililer dışında kimselere fikirlerini açıklayamacağını söylüyor. Yasa, "Görevleri sırasında öğrendikleri bankalar, iştirakleri ve müşterilerle ilgili sırları yetkililer dışındaki kişilere açıklayamazlar" diyor. Ayrıca görevlerinden ayrılsalar bile bu sırları açıklayamazlar hükmü var.
7 - Bu kişilere verilecek hapis ve para cezası ne kadar?
Bu kişiler 1 - 3 yıl arası hapis, 1 milyar liradan az olmamak üzere para cezası ödemek zorunda kalırlar.
8 - Bu yasa üstü kapalı bir sansür anlamı taşıyor mu?
Sansür değil. Finans sektörünün özelliği öngörülerek hazırlanan bir yasa. Diyelim ki bir basın kuruluşu bir bankaya taktı. Bu banka hakkında, "kasıtlı ve asılsız" yayın yapıyor. Bunun, bankalar yanında tüm topluma zarar verir.
9 - Hazine murakıplarının hazırladığı raporlar gibi, belgeye dayalı bir haberin yayımlanması basın kuruluşlarına sorun çıkabilir mi?
Bunun oluşması için haberin asılsız olması gerekir. Bu nedenle sorun olmaz.
10 - Asılsız bir haber yayımlanırsa ne olur?
Borçlar hukuku açısından banka aleyhine haksız bir fiil oluşur. Banka mahkemeden bu yayınların men edilmesini ya da durdurulmasını isteyebilir; tazminat davası açabilir.
ENTELLEKTÜEL BAKIŞ