Editoryal müdahale ve içeriği bozulan haber

Bir gazetenin kimliği editoryal tercihlerle şekillenir. Bu tercihler çoğu kez gazetenin yayın politikasına göre farklılıklar gösterse de; okurun gazeteyle ilişkisini doğrudan belirleyen şey gazetenin güvenilirliğidir. Okur haberlerin dezenformasyona uğramadan, manipüle edilmeden doğru, tarafsız, sunumuyla doğrudan ilgilidir. Dolayısıyla gazeteler teknoloji çağında zamanla yarışırken, sayfada yer sorunu yaşasa da, gazeteyi en az hatayla okurla buluşturma çabası içerisinde olmalıdır.
Editoryalyal titizlik şart
Tam da bu nedenle editörlük bir haberin önünü arkasını iyi okumayı, mesleki birikim ve tecrübeyle bilgiyi en doğru haliyle yorumlamayı gerektirir. Bir haberde; içeriği farklılaştıran, konu itibariyle en önemli unsurları yok eden kısaltmalar, haberi kendi gerçekliğinden kopartarak atılan spotlar, bilgiyi deforme eden başlıklar, özellikle ertesi gün gazetede haberini gören muhabirler için çoğu kez kâbusa dönüşür. Gerek okurun gerekse haber kaynaklarının güvenini sarsar. Milliyet’te geçtiğimiz hafta yer alan iki haber, sayfa editörlerinin bu konuda daha dikkatli olmasını gerektirecek öneme sahiptir.
Kimin üzüldüğü karışmış
Birincisi; “Köksal: Karadayı’nın tanktan haberi yoktu” başlıklı haberle ilgili. Haberde 28 Şubat davası sanıklarından Kara Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Hikmet Köksal, Sincan’da tankların eğitim uygulama planları uyarınca yürütüldüğünü, Genelkurmay Başkanı İsmail Hakkı Karadayı’nın konudan haberi olmadığını ve çok üzüldüğünü söylüyor. Köksal “Ben hastanedeyken telefon geldi, dediler ki; ‘Sayın Genelkurmay Başkanı çok üzülmüş, neden haberleri olmamış” “Genelkurmay Başkanı üzülmüş” alt başlığına rağmen söz konusu haberin spotunda “üzüntü duyan” kişi Karadayı değil, Köksal olmuş...
‘Kısaltma’ mağduru haber
İkincisi; “Konya’nın silah kasabası: Üzümlü” başlıklı haberde yapılan kısaltma, anlam kaymasına yol açmış görünüyor. Öyle ki haberde iki farklı şirkete ait, ara başlıklarla yer alan bilgiler kısaltmalar nedeniyle tek bir şirkete aitmiş gibi gösterilmiştir. Bir şirkette çalışan kişiye ait sözler başka bir şirketin ifadeleri gibi verilmiştir.

Ombudsman Görüşü:
Bir muhabirin görevi; bir haberi bütün ayrıntılarıyla ve en doğru haliyle yazmaktır. Editöryal tercihlerle haberin önemli unsurları öne çıkartılabilir, kısaltılabilir, spot ve başlıklarda değişiklik yapılabilir. Ancak burada önemli olan; haberin özünü ve içeriğini bozacak kısaltmalardan, içerikle örtüşmeyen başlıklardan ve anlam kaymasına yol açacak spotlardan kaçınılmasıdır. Editörler haberi okumak zorundadır. Zaman sorunu varsa bu haberi yapan muhabirlerle iletişim kurmalıdır.