Haberde ‘etnik’ kökene vurgu

Milliyet’in Esra Alus imzalı haberinde genç kadınının kendisini restoran yerine ormanlık alana götürerek tecavüz eden şahsın kimliğini bilmediğini ama el kol hareketleri ve bir iki kelimeyle kendisini tanıttığını belirterek şöyle diyor:
“... Savcılık evraklarına yansıyan bilgiye göre ise A.P’nin anlatımları doğrultusunda 10 kilometrelik alanda inceleme başlatıldı. Doğu kökenli olduğunu araca bindiğinde A.P’ye anlatan ve inşaat işiyle uğraştığını söyleyen kişinin çevre inşaatlarda çalışan bir işçi olabileceği ihtimali üzerinde duran jandarma bölgedeki inşaatları tek tek dolaştı A.P’nin teşhis ettiği İsmail Baykara gözaltına alındı. Tecavüz iddiasını reddetse de Adli Tıp Kurumu’ndan gelen rapor, Baykara’yı yalancı çıkardı. Raporda, A.P için “Yüzde yüz tecavüz bulgusu vardır” yazılıydı. Haberde ‘Barış gelini’ adıyla İtalya’dan yola çıkıp, Tel Aviv’e gidecek olan Pippa Bacca, 31 Mart 2008’de Kocaeli’nin Gebze ilçesi yakınlarında tecavüz edildikten sonra öldürülmesi olayı da okurlarımıza hatırlatarak Türkiye’de tecavüz vakalarının önemine dikkat çekiyor.
Habere tepki, tecavüz eden kişinin ‘doğu kökenli’ olarak yazılmasına...
Alus’un okur temsilcisine gönderdiği açıklama şöyle: “Kaynaklarım Polonyalı yazarın kendisine tecavüz eden kişinin İngilizce bilmediğini ama el- kol işaretiyle iletişim kurduğunu, kendisini “Kürdiş” diyerek tanıttığını” belirtti.
“Kürt” kökenli olduğunu ve memleketi konusunda verilen bilgileri yazmadım. Çünkü haberi yaptığım sırasında kesinlik kazanmamış bir bilgiydi. Bu nedenle “doğu kökenli” ifadesini kullandım. Ancak beni “bilinçsiz ırkçı söylemler kullanmakla” itam edenler oldu.
Aslında tam da bu nedenle titizlik göstererek haberime “doğu kökenli” yazmıştım. Haberimde kullandığım ifadenin yerinde olduğu görüşündeyim.

OMBUDSMANIN GÖRÜŞÜ
Etnik ya da dini ya da cinsel kimliklerin haberle doğrudan bir ilgisi yoksa bu kimliklerin haberde belirtilmemesi gerekir. Hırsızı, katili ya da tecavüzcüyü etnik kimliği üzerinden vurgu yaparak anlatmak ırkçılıktır. Bir haberde eşkâlini tanımlayabilirsiniz ama onu etnik kimliği üzerinden yorumlayamazsınız. Ancak haberde bir mağdurun, zanlının tarifini yaparken kullandığı ifadeyi yok saymak da habercilik değildir.
Dolayısıyla Esra Alus’un söz konusu haberinde tecavüze uğrayan kişinin eşgal belirtirken, kullandığı öne sürülen bir ifadeyi yazması yerindedir. Tecavüze uğrayan genç kadının ‘Kürdiş’ ifadesini yumuşatarak haberde ‘doğu kökenli’ olarak yazma hassasiyetine karşın ırkçılık suçlanması yersiz ve haksız bir ithamdır, Kaldı ki günlük hayatta kullansak bile ‘doğu kökenli’ ifadesi etnik kimliği belirleyici bir ifade değildir.