Kozmik felaket beklemeyin

Doç. Dr. Mikdat KADIOGLU / Meteoroloji Mühendisi


       Astronomlara göre önümüzdeki hafta, güneş, ay, dünya ve beş gezegen bir sıra halinde dizilir gibi olacak. "Büyük Diziliş" olarak da adlandırılan bu semavi olaya dayanarak ortaya atılan felaket senaryoları, özellikle büyük depremler geçirmiş olan insanlarımız arasında korku ve endişe yaratmaktadır.
       Ortalıkta dolaşan felaket senaryolarına göre, bir araya gelecek olan gezegenlerin dünyaya uygulayacağı ilave yer çekimi ve gel- git kuvvetleriyle, dünyada depremlerin oluşumuna, volkanların patlamasına, sellere, kutuplardaki buzulların erimesi ve parçalanmasına neden olacak, hatta kıyamet kopacak ve dünyanın sonu gelecek. Bana gelen bir e - posta'da ise altı bin yıl önce böyle bir dizilişten sonra Nuh Tufanı koptuğu; ABD'de dolaşan bir e - posta'da da Dünya'nın dönüş yönünün de değişeceği ve kıyılardaki şehirlerin de denize döküleceği iddia ediliyor.

50 yılda bir

       5 - 16 Mayıs tarihlerinde sırasıyla Dünya ve Ay ile birlikte Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter ve Satürn gibi beş gezegen kabaca bir hat üzerine olacak. Gezegenler en son 6 Şubat 1962'de de bu şekilde bir araya gelmişti ve 8 Eylül 2040'da da yine bir araya gelecekler. Oklahoma Üniversitesinden Dr. Brian Monson'un yaptığı hesaplara göre yaklaşık olarak 4.5 milyar yaşında olan Dünya, gezegenlerin benzer şekilde dizilişine 45 milyon kez şahit olmuştur.
       Diğer bir deyişle, bu beş gezegen her 50 - 100 yılda bir bu şekilde dizilmektedir, ama ortaya atılan felaket senaryoları, çok şükür, gerçekleşmemiştir.

NASA'nın açıklaması

       John Gribbin 1970'lerde yayınladığı The Jupiter Effect adlı kitabında, 1983'de gezegenlerin sıraya dizileceği ve dünyanın sonunun geleceğini öngörüyordu. Bu satırları okuyabildiğinize göre böyle bir şey de olmadı! Ayrıca, ortalıkta dolaşan felaket senaryolarından kaygı duyan ABD vatandaşları da NASA'ya bu konuda da sorular yönetilmiş ve NASA da "bir gün dünyanın sonu gelecekse buna gezegenlerin dizilişinin neden olmayacağı" şeklinde bir açıklama yapmıştır.

Mantıklı değil

       Filozof Hume'a (1711 - 76) göre insanlar, birbirinin ardından gelen "a" ve "b" gibi iki olay olduğunda "a" olayını "b" olayının nedeni saymaya kalkmaktadır. Bu davranışın nedenini de, "b" olayının "a" olayının ardından geldiğini birçok kereler görünce bizde alışkanlık duygusu uyanıp yerleşmekte olduğuna bağlamaktadır. Böylece örneğin, her güneş tutulmasından sonra dünyanın herhangi bir yerindeki olağan bir deprem bile (yanlış bir) nedensellik (neden- sonuç) ile güneş tutulmasına bağlanabilmektedir. Her depremden sonra bir uçak kazası beklenmesi gibi, depremlerden önce ve sonra birçok şey arasında (yanlış da olsa) bir ilişki olduğu düşünülebiliyor. Fakat gezegenlerin dizilişinden sonra iddia edilen felaketlerin geldiği hiçbir zaman gözlenmediğine göre, kurulan bu zoraki ilişkiler ve yapılan tahminler, mantıkla açıklanamaz olan önyargı ve duygusal saplantılardan başka bir şey değildir.
       Sonuç olarak, insanın yazıyı keşfetmesinden sonra da bu tür olaylardan düzinelercesi yaşanmış olmasına rağmen, tarihte her hangi bir felakete neden olduklarına dair bir kayıt bulunmamaktadır. Böylece, akla, deneye, gözlem ve kanıta dayanmayan bu felaket senaryoları ne doğrudur ne de bilimseldir. Birikmiş bir deprem stresi olan halkımızın, söylentilere kulak asmamasını ve Atatürk'ün "Hayattaki en hakiki mürşit ilimdir" öz deyişini hatırlamasını isterim.

       Kaynak: Phil Plait, "Hatalı Astronomi" www.badastronomy.com/bad/misc/planets.html