Milyonlar yürüdü

       ANITKABİR ve Ankara dün tarihi günlerinden birini yaşarken, yüzbinler, laik - demokratik cumhuriyet ve Atatürk'e bağlılıklarını bir kez daha yineledi.
       Her yaştan vatandaşla, subay - astsubay ve aileleri, sivil ve askeri öğrenciler, sporcular, meslek örgütlerinin temsilcileri, yüksek yargı organlarının başkanları, bazı milletvekilleri, devlet bakanları Yücel Seçkiner ve Salih Yıldırım, Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök, Emniyet Genel Müdürü Necati Bilican, Ankara Valisi Erdoğan Şahinoğlu ve Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek, "Cumhuriyete Yürüyoruz" sloganıyla yapılan yürüyüş için dün sabah erken saatlerde Hipodrom'daki tören alanında bir araya geldi.
       Yetkililerin yüzbinlerle ifade ettiği kortejin en önünde yer alanlar Anıtkabir'e yarım saat sonra ulaşabildi. Türkiye'nin değişik yörelerinden gelenlerin de yer aldığı kortejin tamamının Anıtkabir'e ulaşması ise 1.5 saat sürdü.
       Kortejin önündeki bir izci grubu "Cumhuriyetimizin 75. Yılı Kutlu Olsun" yazılı bir pankart ve Atatürk fotoğraflarının yer aldığı afişlerle dev bir Türk bayrağı taşıdı. Yol boyunca toplanan vatandaşlar da, yürüyüşçülere sevgi gösterilerinde bulundu. Türk Kuşu paraşüt ekipleri de atlayışlarıyla korteje eşlik etti.
       Anıtkabir'e akan insan seli, yürüyüş boyunca 10. Yıl Marşı'nı söylerken "Atam izindeyiz", "Türkiye laiktir, laik kalacak", "Yaşasın Cumhuriyet", "Yaşasın Atatürk Cumhuriyeti" sloganları attı. Ellerinde 75. yıl logolu bayraklar ve Atatürk fotoğrafları bulunan vatandaşlar, askeri bandonun yanı sıra mehter takımının çaldığı marşlara da eşlik etti.
       TRT ve bazı özel televizyonların canlı yayınladığı yürüyüş sırasında duygularını dile getiren vatandaşlar, cumhuriyete ve Atatürk'e bağlılıklarını coşkuyla dile getirirken, laik ve demokratik Cumhuriyet düzenine yönelik tehditlerin karşısında olduklarını vurguladı.
       Kortej Anıtkabir'e ulaştıktan sonra Devlet Bakanı Yücel Seçkiner, hükümet adına mozoleye çelenk koydu ve saygı duruşunda bulundu. Üzerinde "Türkiye Cumhuriyeti 75. Yıl" yazılı, kırmızı - beyaz karanfillerle süslenmiş çelengi Atatürk'ün mozolesine koyan Seçkiner, daha sonra Misak -ı Milli Kulesi'ne geçerek Anıtkabir Özel Defteri'ni imzaladı. Seçkiner şunları kaydetti:
       "Bizler, en büyük emanetin olan cumhuriyetin 75. yılında cumhuriyetin koruyucusu, yarınları olan yüce Türk milleti, gençliğiyle birlikte huzurunda saygı duruşuna geldi. Cumhuriyetin kuruluşunun 75. yıldönümünde senin gösterdiğin çağdaş, uygarlık düzeyine ulaşma ve onu aşma hedefine varmak için
       gençlikle birlikte and içeriyoruz. Demokratik, özgür, çağdaş Türkiye Cumhuriyeti'nin temeli olan Türk gençliği hep senin yanındadır ve senin yolunda kalacaktır. Nur içinde yat."
       Anıtkabir'de toplananların bando eşliğinde hep bir ağızdan İstiklal Marşı'nı okumasından sonra vatandaşlar, gruplar halinde Atatürk'ün mozolesi önünden saygı geçişi yaparak ellerindeki bayrakları mozoleye bıraktı. Türk bayrağı taşıyan planör, paraşütçü ve çeşitli motorlu hava araçları da Anıtkabir'i dolduran vatandaşların coşkusuna gösterileriyle katıldı.

       CUMHURİYETİN 75. yıldönümü nedeniyle düzenlenen "75. Yıl Cumhuriyet Yürüyüşü", her kesimden onbinlerce insanı buluşturdu. Yollara ve meydanlara sığmayan onbinler, İstanbul'da slogan ve marşlarla Mecidiyeköy'den Taksim Meydanı'na kadar büyük bir çoşkuyla yürüdü. TBMM Başkanı Hikmet Çetin, Devlet Bakanları Cavit Kavak ve Hasan Gemici de bu coşkuya ortak oldu.
       Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü'yle "Herkes İçin Spor Federasyonu" tarafından organize edilen İstanbul'daki yürüyüş için, Ali Sami Yen Stadı önünde buluşuldu. Sabahın erken saatlerinden itibaren askerler, öğrenciler, sporcular, sivil toplum örgütleri, üniversite mensupları ve vatandaşlar, ellerinde bayrakları, tişörtleri ve posterleriyle stadın önünü doldurdular.
       Yürüyüş, aşırı kalabalık nedeniyle güçlükle oluşturulan kortejin tamamlanmasıyla saat 10.10'da başladı. Yürüyüşe TBMM Başkanı Çetin, Devlet bakanları Kavak ve Gemici'nin yanı sıra, İstanbul Valisi Erol Çakır, İstanbul Emniyet Müdürü Hasan Özdemir, Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TÜMOK) Başkanı Sinan Erdem ve Genel Sekreter Tugay Bayatlı, Gençlik ve Spor İl Müdürü Vedat Bayram, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Yardımcısı İdris Naim Şahin, İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Ferzan Çitici, DYP İstanbul İl Başkanı Celal Adan, Beyoğlu Belediye Başkanı Nusret Bayraktar, Kartal Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, Galatasaray Kulübü yöneticilerinden Mustafa Sarıgül ve Ergun Gürsoy da katıldı.
       Kuleli Askeri Lisesi Bandosu eşliğinde yürüyen topluluğa, vatandaşlar üç kilometrelik güzergah boyunca alkışlarla destek verdi. Bando ve askeri okulların ardından protokol yürüdü. Protokolde yürüyen subaylardan pek çoğu eşleriyle elele tutuşarak yürüyüşü tamamladı. Üniversitelerden de büyük katılım oldu.
       Yürüyüşün tamamlandığı Taksim Cumhuriyet Anıtı'na İstanbul Valiliği, Türk Silahlı Kuvvetleri ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın çelenkleri konuldu. İstanbul Valisi Çakır, saygı duruşu ve İstiklal Marşı'nın okunmasının ardından yaptığı konuşmada, yüzbinlerce İstanbullu'nun 75. kuruluş yıldönümünde cumhuriyete, Atatürk'e, onun ilke ve inkılaplarına bağlılığını göstermek için yürüdüğünü belirtti. Yürüyüşün, cumhuriyetin ilelebet yaşayacağına, parlak geleceğine, ilke ve inkılapların sonsuzluğuna olan inancı gösterdiğini belirten Çakır, "Cumhuriyeti, Atatürk ilke, inkılap ve devrimleriyle besleyip yaşatacağız. İstanbul halkı, bugün buna olan kararlılığını ve inancını gösterdi" dedi.
       Tören sonrası askeri birlikler 10. Yıl Marşı'nı söyleyerek alandan ayrılırken, vatandaşlar da "En büyük asker bizim asker" diye sevgi gösterisinde bulundu. Anıtın önünde Atatürk Lisesi öğrencileri bir konser verirken, halk oyunları gösterisi de sunuldu. Halk oyunlarına vatandaşlar da eşlik etti.

       FATİH'de dün korsan gösteri düzenleyen yaklaşık 200 kişi, cumhuriyetin 75. yılı kutlamaları nedeniyle camlarına Türk Bayrağı ve Atatürk resmi asan çok sayıda ev, işyeri ve otomobile saldırarak tahrip etti.
       Fatih Parkı'nda dün saat 15.00 sıralarında toplanan ve HADEP Gençlik Kolları üyesi olduklarını belirten topluluk, son günlerde cezaevlerinde gelişen olaylarla ilgili basın açıklaması yapmak istedi. Buna izin verilmemesi üzerine topluluktaki bir grup sloganlar atarak Haşim İşcan Geçidi'nden Aksaray'a doğru yürüyüşe geçti. Pertevniyal Lisesi önünden Horhor Caddesi'ne yönelen grup, burada bulunan 10 kadar otomobile sopalarla saldırdı, Türk Bayrağı ve Atatürk resmi asan ev ve iş yerlerinin camlarını kırdı.
       Göstericiler kısa süre sonra ara sokaklara dağılarak kaçarken, polis olaydan sonra çevrede olağanüstü güvenlik önlemi aldı. Çevik Kuvvet eşliğinde yapılan aramalarda, çevrede şüpheli bulunan yaklaşık 70 kişi gözaltına alınarak Vatan Caddesi'nde Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü'ne götürüldü.
       Bu arada HADEP İstanbul İl Başkanı Mahmut Şakar'ın da Taksim'de polis tarafından gözaltına alındığı öğrenildi.

       YÜZBİNLERİN katıldığı "Cumhuriyet Yürüyüşü", tam bir asker - sivil kaynaşmasına sahne oldu. Bu kaynaşma, Anıtkabir'de toplanan vatandaşlarla askerlerin 10. Yıl Marşı'nı bando eşliğinde hep bir ağızdan söylemesiyle doruğa çıktı.
       Genelge yayınlayarak subay ve astsubaylara katılım çağrısı yapan Genelkurmay Başkanlığı'nı yürüyüşte Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök temsil etti. Özkök, yürüşüyün Atatürk'e bağlılığın göstergesi olduğunu vurguladı. Yürüyüşe ve Anıtkabir'deki törenlere kırmızı - beyaz renkli eşofmanıyla katılan Spordan Sorumlu Devlet Bakanı Yücel Seçkiner de "Bugün Türkiye'de demokrasi varsa onu cumhuriyete borçluyuz. Cumhuriyeti korumak için elimizden geleni yapıyoruz" dedi. Seçkiner, gazetecilerin "Bu yürüyüş, irticai faaliyetlere bir cevap mı" sorusuna ise "Bu her şeye cevaptır" karşılığını verdi.

       TÜRKİYE genelindeki Cumhuriyet Yürüyüşü'ne ellerinde Atatürk posterleri, Türk Bayrakları ve 75. yıl logolu bayraklarla katılan göstericiler şu sloganları attılar:
       "Her şey vatan için",
       "Her Türk asker doğar",
       "Türkiye laiktir, laik kalacak",
       "Ne Mutlu Türküm diyene",
       "Atam izindeyiz",
       "Türküz, güçlüyüz Atatürkçüyüz",
       "Yaşasın Cumhuriyet",
       "Gururluyuz, Güçlüyüz Atatürkçüyüz",
       "Türkiye Türkiye"
       Askeri bando ve belediye bandoları eşliğinde 10. Yıl, Harbiye ve Gençlik marşlarını söylen katılımcılar, kontejde bulunan askere de "En büyük asker bizim asker" sloganıyla sevgi gösterisinde bulundu.

       İSTANBUL Büyükşehir Belediye Başkanı Tayyip Erdoğan, Türkiye genelindeki "Cumhuriyet Yürüyüşü"nü eleştirerek, "Lafla cumhuriyet olmaz, icraatla olur" dedi.
       Erdoğan Üsküdar Çamlıca Korusu'nun açılış törenindeki konuşmasında şunları söyledi:
       "Bugün amatör maçlar tatil edildi. Neden, yürüyüş yapılıyormuş. Bir şeyler dayatmayla olmaz. İlan edersin gelen gelir. Bu gönül, aşk, sevda işidir. Cumhuriyet dikta bir yapının eseri değildir. O zaman ne olur Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği olur, Suriye Cumhuriyeti olur. Sevsinler böyle cumhuriyeti."
       Erdoğan FP İstanbul İl Başkanlığı'nın Cemal Reşit Rey Konser Salonu'ndaki "Cumhuriyet ve Demokrasi" panelinin açılış konuşmasında da, cumhuriyet ve demokrasiyi herkesin gerçekten sevdiğini, ama bu iki kavramla halk arasında karanlık bir perde olduğunu söyledi.
       Halkın cumhuriyet ve demokrasi kavramlarıyla alıp veremediği bir şey olmadığını belirten Erdoğan şöyle konuştu:
       "Herkes cumhuriyeti yaşatmak, onun ruhu olan demokrasiyi ise geliştirerek büyütmek istiyor. Demokrasi, Türkiye'de boşlukta asılıymış gibi duran bir kavram. Halkın yönetiminden bahsediyorsak cumhuriyet bu yapının ruhu, demokrasi ise ruhu harekete geçirecek bedendir. Ama ülkemizde maalesef hem halk yönetiminin ruhu olan cumhuriyet hem de bedeni olan demokrasi üzerinde darp izleri vardır."
       Cumhuriyet, demokrasi ve halk arasında başka bir güç, karanlık bir perde olduğunu belirten Erdoğan, Türkiye'nin mafyaya ve çetelere teslim edilmiş gibi görüntü vermesinin ardında bu perdenin olduğunu söyledi. Bu perdenin yırtılması için herkesin "Dur ben milletim" demesinin zamanı geldiğini vurgulayan Erdoğan şöyle devam etti:
       "Şu ülkenin haline bakın. Seçim ne zaman yapılacak dediğiniz zaman onlarca rivayet dolaşıyor. Herkes seçimden kaçmak için bahane arıyor. Bunlar seçim sandığını kendi tabutları gibi görüyorlar. Hergün başka taktik ve 365 günden bir gün bulamıyorlar.
       Bir şiir okuduğum için siyasi hayatımı bitirmeyi hedefleyen ağır ve haksız bir mahkumiyet kararı aldım. 75. yılında cumhuriyetimizin hangi noktada, demokrasimizin ve yargının hangi noktada olduğunun ifadesidir. Ama bu hikaye burada bitmemiştir.
       Biz, `Ekonomi bitti, millet zor durumda' diyoruz, onlar `Sallayın bayrakları' diyor. Biz `milletin hakkı olan özgürlükleri verin' diyoruz, onlar `Sallayın bayrakları' diyor. `Parti kapatarak, seçilmiş siyasileri cezalandırarak bir yere varamazsınız' diyoruz, onlar `Bayrakları daha hızlı sallayın' diyor.
       İyi güzel de uğruna çekinmeden canımızı vereceğimiz bu güzel bayrak yalnızca sallamamız için değil. Kutsal bayrak altında millet olarak onurlu bir biçimde var olabiliyor muyuz? Sosyal, siyasal ve ekonomik göstergeler açısından kıvanç duyabileceğimiz noktada mıyız? Cevaplanması gereken sorular bunlardır."

       FP'li Ankara Büyükşehir Belediyesi, cumhuriyetin 75. yılı kutlamaları çerçevesinde "Cumhuriyet Aile Koşusu düzenledi. Belediye Başkanı Melih Gökçek'in TBMM önünden start verdiği aile koşusu, adeta türban koşusuna dönüştü. Yaşlısı, genci binlerce türbanlı, Kızılay, Gazi Mustafa Kemal Bulvarı, Tandoğan, Gençlik Caddesi ve Anıtkabir girişine kadar koştu. Koşuya eşofmansız katılan türbanlıların çoğu yarıştan çekilirken, Gökçek dereceye girenlere buzdolabı, hediye çekleri ve madalya verdi. Yarışmaya eşi Nevin Gökçek'le katılan Melih Gökçek, "Bugün birçok cumhuriyet etkinliği olduğu halde bu koşuya katıldığınız için teşekkür ederim. Salı günü herkesi Çiftlik Kavşağı'na arabaları ve bayraklarıyla bekliyorum. 29 Ekim'de de Ankara'nın 12 ayrı yerinden top atışı yapacağız" dedi. (Fotoğraf: Petek US - ANKARA)

       "CUMHURİYET Yürüyüşü", 78 il ve 700 ilçede milyonlarca kişinin katılımıyla Türkiye'deki en büyük halk gösterisine dönüşürken, kapatılan RP'nin oy deposu konumundaki Kayseri, Konya, Sivas ve Şanlıurfa gibi kentlerde katılımın rekor düzeyde olması dikkati çekti.
       Yaklaşık 150 bin kişinin alanlara çıktığı Kayseri, Anadolu'yu birbirine kenetleyen yürüyüşlerin en görkemlisine sahne oldu. Bir gece önce Müşerref Akay, Hilal Özdemir ve Ayna grubunun katıldığı şölenle coşan Kayserililer, Sivas ve Tuna caddelerinin kesiştiği noktayı hıncahınç doldurdu. Yürüyüşe türbanlı vatandaşların da katıldığı görülürken, Vali Mustafa Yıldırım, "Bu vatan ve milleti kimse bölemez. Bölmek isteyenler, Atatürk'ü, dini, cumhuriyeti istismar edenler, artık bu gerçeği görsün" dedi.
       Sivas'ta, 4 Eylül Stadı önünde başlayan ve Atatürk Bulvarı'nda son bulan yürüyüşe BBP Lideri Muhsin Yazıcıoğlu, BBP Sivas Milletvekili Nevzat Yanmaz ve FP Sivas Milletvekili Musa Demirci'nin de aralarında bulunduğu yaklaşık 50 bin kişi katıldı. FP grup başkanvekilleri Abdullatif Şener ve Temel Karamollaoğlu'yla DYP Milletvekili Tahsin Irmak ise kentte olmalarına rağmen yürüyüşe gelmedi.
       Konya'daki gösterilerde, Atatürk Anıtı önünde toplanan 50 bini aşkın vatandaş, folklor gösterilerinin ardından yürüyüşe geçti. Alaaddin Tepesi çevresi ve Kazım Karabekir Caddesi'ni takiben yine anıt önünde sona eren yürüyüşe FP'li Büyükşehir Belediye Başkanı Halil Ürün katılmadı.
       Şanlıurfa'da yaklaşık 50 bin kişinin katılımıyla gerçekleştirilen yürüyüşte Harran Üniversitesi'nden hiç bir temsilcinin bulunmaması tepki topladı. Vali Şehabettin Harput, Sert'in geçen yılki 29 Ekim kutlamalarına da katılmadığını vurgularken, ANAP İl Başkanı Uğur Esat Akgül bu durumu "Utanç verici bir tablo" diye nitelendirdi. Baro Başkanı Sabri Çepik de "Harran, üniversite olmaktan çıkmış, medrese haline getirilmiştir" dedi.

       * İzmir: İçişleri Bakanı Kutlu Aktaş'ın startıyla verilen ve yaklaşık 100 bin kişinin katıldığı yürüyüş Cumhuriyet Meydanı'nda son buldu. Yürüyüş boyunca halk apartmanlarının balkonlarından korteji alkış yağmuruna tuttu.
       * Erzurum: Yaklaşık 60 bin kişinin katıldığı coşkulu yürüyüş, eski Vilayet önünden başladı ve Havuzbaşı'ndaki Atatürk Anıtı önünde son buldu. Yürüyüşe türbanlıların da katıldığı gözlendi.
       * Manisa: 30 bin kişinin buluştuğu yürüyüş vilayet önünde başladı, Manisalılar "Türk bayrağı da bir metrelik bez" diyen FP Milletvekili Bülent Arınç'ın evinin önünden geçerken "Türkiye laiktir, laik kalacak" diye slogan attı.
       * Hakkari: Her kesimden yaklaşık beş bin kişinin katıldığı yürüyüşün ardından şehir stadında cumhuriyet şenlikler yapıldı.
       * Tunceli: Karayolları kavşağında başlayan ve yaklaşık 10 bin kişinin katıldığı yürüyüş vilayetin önündeki anıtta son buldu.
       * Van: Çoğu öğrenci 15 bin kişinin katıldığı coşkulu yürüyüşe FP'li Van Belediye Başkanı Aydın Talay katılmazken, yardımcısını gönderdi.
       * Rize: Hükümet Konağı önünde başlayan ve 3 kilometrelik şehir turu atıldıktan sonra tekrar Hükümet Konağı önünde tamamlanan yürüyüşe yaklaşık dört bin kişi katıldı.
       * Samsun: Cumhuriyetin temellerinin atıldığı kentte, İlkadım Anıtı önünde toplanan 50 bini aşkın vatandaş sloganlar atıp marşlar okuyarak Cumhuriyet Meydanı'na ulaştı.
       * Yalova: Milli Eğitim Bakanı Hikmet Uluğbay'ın da aralarında bulunduğu yaklaşık 15 bin kişi valiliğe kadar yürüdü.
       * Eskişehir: Atatürk Anıtı önünde toplanan yaklaşık 40 bin kişi, beş kilometrelik şehir turundan sonra Vali Konağı'na kadar yürüdü.
       * Diyarbakır: Vilayet önünde başlayıp Dağkapı Meydanı'na kadar süren yürüyüşe sivil - asker yaklaşık 10 bin kişi katıldı.
       * Mardin: Atatürk Spor Salonu önünde başlayan ve 10 bin kişinin katıldığı yürüyüş Cumhuriyet Alanı'nda son buldu. Vali Fikret Güven, Mardin tarihinde ilk kez bu kadar geniş katılımlı bir yürüyüş yapıldığını söyledi.
       * Mersin: Devlet Bakanı Rüştü Kazım Yücelen ve Kültür Bakanı İstemihan Talay'ın da aralarında bulunduğu yaklaşık 14 bin kişinin katıldığı yürüyüş Cumhuriyet Alanı'nda tamamlandı.
       * Çanakkale: 18 Mart Kapalı Spor Salonu önünde toplanan 10 bin kişi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersümer'le birlikte 10. Yıl Marşı'nı söyleyerek yürüdü. Kortejde Çanakkale 2. Tugay Komutanı Tuğgeneral Veli Küçük de yer aldı.