Partilere kardeş payı

Samsun'da ANAP, DYP, DSP ve FP ikişer milletvekili çıkartacak gibi görünüyor. İki milletvekili de CHP ve MHP'nin payına düşebilir, tabii barajı aşarlarsa...

İsmail Başaran - Samsun


Kentin doğu ve batı bölgelerindeki iki dolgu sahasında yapılacak hipermarketler, iş merkezleri ve beş yıldızlı otel, imara açılacak yeni sahada kurulacak uydukent, en önemlisi de Rusya'dan getirilecek doğalgazın Türkiye'ye giriş merkezi olacak Samsun, 18 Nisan seçimleri öncesi, ilginç bir kampanyaya sahne oluyor.
DYP birinci sıra milletvekili adayı, Maliye Bakanlığı eski müsteşarı Kemal Kabataş, Karamehmetler'in sahibi olduğu Çukurova Holding bünyesindeki Pamukbank'ta bir dönem yönetim kurulu başkanlığı yapmıştı. Tarık Cengiz ise Samsunlu işadamı Kamuran Çörtük'ün sahibi olduğu Bayındır Holding'in Ankara merkezindeki menkul kıymetler bölümündeki müdürlük görevini bırakıp, DSP'den birinci sıra adayı oldu.
ANAP'ın Büyükşehir Belediye Başkan adayı sosyal demokrat kökenli olduğu söylenen, Karayolları İstanbul Köprüler Bölge Müdürlüğü'nden istifa eden Yusuf Ziya Yılmaz.
ANAP üçüncü sıra adayı Karayolları eski Genel Müdürü Yaman Kök, dördüncü sıra adayı ise Kamuran Çörtük'e yakınlığıyla bilinen, eski Kutlukent Belediye Başkanı Şakir Özön.
Samsun'daki seçimlerde holdinglerin bu belirgin varlığı, seçim sonuçları üzerinde etkili olan, tarikat cemaatleri gibi geleneksel güçleri bile gölgede bırakıyormuş izlenimini veriyor.
ANAP'ın milletvekili birinci sıra adayı Mehmet Çakar, Fetullahçı cemaate yakınlığıyla tanınırken, DYP'nin dördüncü sıra adayı, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanlığı'ndan ayrılan Prof. Şaban Kuzgun'u ise Süleymancıların desteklediği ifade ediliyor.
Köyden kente göçün yoğun yaşandığı Samsun'da siyasi partilerin yöneticileri bugünlerde özellikle birebir çalışmayı yoğunlaştırıyor. Adaylar, kendilerine Ankara yolunu açabilmek için günde yüzlerce el sıkıp, yanak öpüyor...
Kent merkezinde tüm caddeler, asılan flama ve aday posterleri nedeniyle bir galeriyi andırırken, seçmenin ise seçime henüz ısınamadığı gözleniyor.
Kentteki seçmenin büyük bölümü, işsizlik ve enflasyon canavarına karşı savaş verirken, kırsalda ise üretici, şeker pancarı ve fındık paralarının bir bölümünü alamamaktan yakınıyor. Açılan tütün piyasası da, tütün üreticisini yakınanlar safına koydu; üretici verilen bir milyon 450 bin lira kilo fiyatını az buldu.
1995 milletvekilliği seçimlerinde Samsun'da il genelinde birinci gelen ANAP bu üstünlüğünü sürdüreceğine inanırken, dönemin üçüncü partisi DSP ise "Ecevit'in karizması" ve "Apo'nun yakalanışı" rüzgarını iyi değerlendirme uğraşı veriyor. 95 seçimlerinin ikinci partisi RP'nin mirasçısı FP'nin il yöneticileri, RP oylarının kendilerine blok olarak geleceğinden emin, hatta oylarının artacağını bile ileri sürüyorlar.
Göç nedeniyle Samsun'un il nüfusunda gerileme oldu. Bu gerileme, Samsun'un Meclis'e göndereceği milletvekili sayısını 11'den 10'a düşürdü...
Seçimin fotoğrafı ise bugünlerde ANAP: 2, DYP: 2, DSP: 2, FP: 2 olarak görülüyor.
18 Nisan yaklaştıkça Samsun'da geriye kalan iki milletvekilini kapmak için yarış kızışacak. CHP ve MHP'nin 1995 seçimlerinde aldıkları oy toplamına göre milletvekili çıkarmaları olası... Ancak; ah şu yüzde on barajı...
Barajı aşamayanın oyları diğer partilerden üçüncü sıra adaylardan birisine "büyük ikramiye" gibi gelecek, partisi ise "teselli" bulacak...
Samsun'da üç de bağımsız milletvekili adayı var. Halil Arıkan, eski milletvekillerinden Hüseyin Özalp ve Mustafa Alemdar. Seçim bu. Şanslarını deniyorlar.

Büyükşehir için yarış

Samsun'da büyükşehir belediye başkanlığı için de büyük kapışma yaşanıyor. CHP'den bir dönem Büyükşehir Belediye Başkanı olan Muzaffer Önder, yine partisinin adayı. Önder adeta partilerüstü. CHP'nin kent merkezinde 20 bin 747 olan oyunu 1994 seçimlerinde 52 bin 147'ye taşımış. En yakın rakibi DYP'ye ise tam 20 bin oy fark atmış.
ANAP'ın Büyükşehir belediye başkan adayı Yusuf Ziya Yılmaz, DYP'nin adayı Yalçın Yanar, FP'nin Cemal Yılmaz Demir...
DSP'nin ise Samsun'da büyükşehir ve merkez ilçe, il genel meclisi adayları yok. İşadamı Recai Dinçer'in aday olacağı önce açıklandı, ancak il yönetimince zamanında seçim kuruluna başvuru yapılamadı, bu nedenle de DSP adaysız kaldı. DSP oylarına ANAP talip. ANAP'lılar; "Bize gelecekler, biz zaten ortak sayılırız" diyor.
Çok adayın bulunduğu Samsun'da, seçmen ise şimdilik dinlemede. Kararlılar da var, kararsızlar da. Kararsızların yüzde 30 dolayında olduğu tahmin ediliyor. Çalışmalar biraz da kararsızların kararını değiştirmek için yapılıyor.
Bu uğraşta, çok çalışan, kendini iyi anlatan kazançlı çıkacak gibi görünüyor.
Samsun'da aday yakınları, adaylar ve parti yöneticilerinin dışında, seçimi kiminle konuşursanız konuşun, duyduğunuz son cümle; "Bakalım mevlam neyler, neylerse güzel eyler" oluyor...

Samsun

İlçeleri: Merkez, Alaçam, Asarcık, Ayvacık, Bafra, Çarşamba, Havza, Kavak, Ladik, 19 Mayıs, Salıpazarı, Tekkeköy, Terme, Vezirköprü, Yakakent.
Nüfusu: 1.153.763
Milli Gelir: 2353 USD
1995 ve 1999 Seçmen Sayısı: 713.985 / 741. 676
1995'te Seçime Katılma Oranı: %84.92
1995'te Partilerin Aldığı Oy Sayısı ve Oy Oranları: ANAP 132.284 (%22.4), RP 130.717 (%22.2), DYP 113.589 (%19.3), DSP 104.797 (%17.8), CHP 46.399 (%7.9), MHP 46.189 (%7.8), HADEP 6.012 (%1), MP 2.841 (%0.5), YDH 2.394 (%0.4), YDP 2.510 (%0.4), İP 1.167 (%0.2), YP 791 (%0.1).
1995'te Seçilen Milletvekilleri ve Partileri: İrfan Demiralp (DYP), Nafiz Kurt (DYP), Biltekin Özdemir (ANAP), Cemal Alişan (ANAP), Adem Yıldız (ANAP), Yalçın Gürtan (DSP), Ayhan Gürel (DSP), Ahmet Demircan (RP), Latif Öçtek (RP), Mustafa Uzunkaya (RP), Murat Karayalçın (CHP).
18 Nisan'da Çıkaracağı Milletvekili Sayısı: 10.