Rekabeti zekayla aşmak

Haftanın Hikayesi Rekabeti zekayla aşmak
MELİH ARAT

Ahmet Bakkal, büyük bir sokağın tek bakkalı olarak oldukça iyi iş yapmaktadır. Ama rekabet hiç durmaz. Yeni bir bakkal, Ahmet Bakkal’ın hemen sağ yanındaki dükkanı kiralar ve dev harflerle, ’MÜTHİŞ İNDİRİM’ yazar. Ahmet Bakkal, bu duruma çok bozulur; ama harekete geçmek için bekler. Sokaktaki potansiyeli fark eden bir başka bakkal, Ahmet Bakkal’ın sol yanındaki dükkanı tutar ve 'DAHA UCUZU VE KALİTELİSİ YOK' yazar. Üçüncü gün yeni bir bakkal, Ahmet Bakkal’ın yanındaki bakkalın yanında bir bakkal daha açar ve büyük harflerle şöyle yazar: 'EN İYİ FİYATLAR BURADA.'
Ahmet Bakkal, bu gelişmeler karşısında önce kızar; ama bu gelişmelerden şikayet edeceğine kendi yararına kullanacak bir formül arar. İzleyen gün dükkanın üstüne dev harflerle yazar: ANA GİRİŞ
* * *
Peter Senge, Beşinci Disiplin isimli kitabında anlatıyordu. Güçlü akıntısı olan bir nehre düşenler, nehrin aksi yönüne yüzmeye çalıştıkları için boğuluyorlarmış. Bir sorunla karşılaştığımızda, bu sorunu düşman gibi görmek yerine, bu sorunu kendi avantajımıza nasıl çevirebileceğimize bakmalıyız. 'Kriz, fırsattır' sözü birçok kişide antipati yaratıyor; ben dahil. Bu sözün doğrusu şöyle; 'kriz, yaratıcı bakış açısı olanlar için fırsata dönüşebilir.'
Erbakan’ın iktidarda olduğu dönemde, Susurluk kazasının üstüne Türkiye’de 'Bir Dakika Aydınlık' kampanyası yapılmıştı. Dönemin Adalet Bakanı Şevket Kazan ve diğer iktidar üyeleri de bu kampanyayı televizyonlarda hem de oldukça biçimsiz biçimde eleştiriyordu. Niçin başbakan ve adalet bakanı, bu kampanyayı sahiplenmek (nehrin akıntısından yararlanmak) yerine, nehrin akışının aksi yönüne yüzmeye çalışmıştı bilinmez.
Yukarıdaki Ahmet Bakkal fıkrasından bir ders daha: Ahmet Bakkal, rakiplerin yaptığının aynısını yapmıyor; sıra dışı bir şey yapıyor. Ona sonuç aldıran şey, bu yaratıcı bakış açısı. (İşe girmek isteyenler, niçin rakiplerinin yaptıklarının aynısını yapar bilinmez...)

Haftanın Sorusu
İnsanların sorumluluk bilincini geliştirmenin yaratıcı yolu ne olabilir?


Geçen Haftanın Cevabı
'Okullarda çocukları tarihi yerleri turist gibi gezmekten çıkarıp, araştırmacı arkeologlara çevirmenin yaratıcı yolu ne olabilir?' diye sormuştum; geçen haftaki yazının temasına uygun şekilde, bazıları da yanlış anlaşılma sonucu ama doğru kabul edilecek cevaplar geldi.
Veysel Çelik, öğrencileri okulda turist olmaktan çıkarmak için, derslerin ilgilerini çekecek efsaneye dönüştürülebileceğini önermiş. Bence mükemmel bir fikir, tüm içerik efsaneler formatında verilebilseydi; çocuklar geçerli bilgiyi ve koşullu doğruları bulmak için araştırır dururdu.
Umut Dağal’ın cevabı da şöyle: 'Böyle bir gezi düzenlediğimde gün boyunca gezilecek tarihi eserleri öğrenciler arasında paylaştırırım. Her grubun (ya da kişi) kendisine düşen eser hakkında kısa bir bilgi varsa, ilginç bir hikayeyi bizlere aktarmasını ister ve yöntemi serbest bırakırım. (İster anlatır, ister ufak bir skeç halinde sunar). Gezi sırasında gruba tarihi eser hakkında bilgiyi, hazırlanan kişi verir. Gün sonunda en iyi sunumu yapana da uygun bir ödül veririm.'