Yeme duygunuz otomatik mi?

Yıllar her bireyin bazı beslenme kalıplarını oluşturur. Bu kalıplar çok iyi olabileceği gibi değişime ihtiyaç da olabilir. Kalıplarınızı bulmak için yeme günlüğü en kolay çözümdür.

Yemek yeme alışkanlıklarımızın büyük bir bölümü otomatiktir ve üzerine fazla düşünmeden ya da yemeği beğenmeden gerçekleşir. Yemek yerken çoğunlukla aldığımız zevki kaçırır ve ihtiyacımız olandan fazlasını yeriz. Büyük boy patates cipsini maç seyrederken ne kadar yediğinizi hatırlıyor musunuz? Her cips tanesinin tadına varıyor musunuz? 

Otomatik yemek yiyen bazı danışanlarıma her bir lokmanın tadına varmalarını ve lokmaların sayısıyla lezzet alma duyusu arasında bir fark olup olmadığını algılamalarını öğütlüyorum. Tabii lokma sayısı arttıkça lezzet artmıyor.  Birinci lokmayla yirminci lokma arasında fark yok. Her akşam bir kutu dondurma yemeden uyuyamayan bir genç danışanımla aynı yöntem üzerinde çalışmaya başladık. Her lokmasını saymaya ve her lokmada yediği yiyecekten aldığı zevki fark etmeye odaklanmasını istedim. Sonuçta, ilk dört lokmasının çok lezzetli olduğunu, ancak sonra çok dikkat etmediğini fark etti. Yani otomatik yemek yeme eylemi vardı. Son lokmalarından yine de zevk alıyordu, çünkü dondurmasını neredeyse bitirmek üzereydi. Artan farkındalıkla ortadaki on lokmanın gereksiz kaloriler olduğuna karar verdi.

Bunlara dikkat edin

Şimdi siz de her gün yediklerinizi ve duygularınızı yazmaya başlayın ve geçmiş günlere dönüp yemek günlüklerinize bir göz atın. Bulacağınız yemek yeme kalıplarınız, sağlıklı yeme davranışı oluşturmak için önemli bir temel oluşturacaktır.
Zaman: Gün içinde yemek yemenizin arttığı zamanlara bakın. Çoğu kişi kahvaltı ve öğlen yemeklerinde az yer ama akşam ya da atıştırma zamanlarında yeme miktarı çok daha fazladır. Yatağa girmeden önce canınız bir şeyler çeker mi? Akşamüstü hep bir şeyler yer misiniz? Öğün atlar mısınız?
Miktar: Yediğiniz yiyeceklerin miktarına ve kalorisine bakın. Daha az yiyebileceğiniz ya da uzaklaşabileceğiniz yiyecekler var mı? Çok sevdiğiniz yiyecekleri, ne kadar ihtiyacınız olduğunu ve ne kadar istediğinizi düşünmeden fazla  mı yersiniz?
Yiyecekler: Yediğiniz yemeklere büyük bir dikkat gösterin. Kalorilerinize katkıda bulunan yiyecekler neler? Yüksek kalorili yiyeceklerin yerine geçebilecek başka yiyecekler düşünebilir misiniz?
Yer: Yediğiniz belirli yerler var mı? Mutfak ya da yemek odası dışında yerlerde sık yemek yer misiniz?

Dengelemeyi öğrenin
Beslenme üzerine tavsiyeler hiç bitmez ancak hatırlanacak anahtar sözcük dengedir. Bu da çeşitli yiyecek gruplarından çeşitli yemekler yemek anlamına gelir. Vücudun dengeli gıda alımına ihtiyacı vardır. Bir gıdanın çok fazla ya da çok az tüketilmesi işe yaramaz. Sadece greyfurt yiyerek kilo verebilirsiniz belki ama vücut, greyfurtun içermediği besinlerin eksikliği yüzünden zarar görebilir.

Kilo vermek için yiyeceklerin yasaklanmasına inanmıyorum. Bu gibi bir yaklaşımın başarısızlığa mahkum olduğunu defalarca gördüm ve dinledim. Eğer tatlıyı veya şarabı seviyorsanız ama bunun yasak olduğunu düşünüyorsanız, onu yiyecek ve sonra da kendinizi suçlu hissedeceksiniz. Bu sizin üzerinizdeki baskıyı daha da artırır. Eğer ilk ısırığın sizi baştan çıkarıp sonunda bütün keki yiyeceğinizi düşünüyorsanız kendi kendinize tuzak kuruyorsunuz. Davranış değişikliği ve kontrollü yemeyi hedefleyin, dengelemeyi öğrenin.

Çeşitli yiyecekler yiyin. Çeşitli yiyecekler  ihtiyacınız olabilecek enerji, protein, vitamin, mineral ve lifleri almanızı sağlar.
Sağlıklı bir kiloda kalmayı sağlayın.
Yağ, doymuş yağ ve kolesterolü düşük bir diyet seçin. Yağ, protein ve  karbonhidratın iki katı kaloriye sahiptir. Yağ oranı düşük bir diyet, sağlıklı kiloda kalmanızı sağlar.
Çeşitli sebze, meyve ve hububatlar içeren bir diyet seçin. Bunlar yağ alımınızı düşürmenize yardımcı olur.
Şeker, tuz ve alkolü dikkatli kullanın.

Yeme kalıbını bulmak için kritik sorular?

Gün içinde hangi zamanlarda yemek yersiniz?
Ne kadar yemek yersiniz? Her lokmanın tadına varır mısınız?
Yemek seçimleriniz nelerdir? Farklı türlerde yemekleri bir arada mı yersiniz?
Nerede yemek yersiniz? Yemek yerken başka işler de yapar mısınız?