Torununun gözünden Fethi Okyar’ın hayatı

Osmanlı’nın son dönemlerinde İttihat ve Terakki Partisi ile başlayan siyasi hayatını Cumhuriyet’in çok partili denemelerine kadar sürdüren Fethi Okyar’ın yaşamı fotobiyografi olarak yayımlandı. Atatürk’ün en yakın arkadaşlarından Okyar’ın aynı adı taşıyan torunu Ali Fethi Okyar ve gazeteci Kansu Şarman’ın, 4 yılda 300’den fazla fotoğraf, belge, kartpostal ve haritayı inceleyerek yayına hazırladığı ‘Büyük Günlerin Adamı’, İş Kültür Yayınları tarafından tarih meraklılarına sunuldu.

Okulda tanıştılar

Makedonya’nın Pirlepe kentinde 1881’de doğan Ali Fethi Okyar, Mustafa Kemal ile tanıştığı yıllarda ikisi de Manastır Askeri İdadisi’nde okuyordu. Atatürk’le dostluğu, Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminden genç Cumhuriyet’in çok partili denemelerine kadar kesintisiz süren Okyar, Türk siyasi hayatının en önemli isimlerinden biri oldu. İngilizlerin sürdüğü Malta’dan döner dönmez milli mücadeleye katılan Okyar, dahiliye vekilliği, başvekillik yaptı. Cumhuriyet’in ilan edilmesinden sonra Meclis Başkanı oldu. 1930’da sorumluluk almaktan kaçınmayarak Serbest Cumhuriyet Fırkası’nı kurdu.

İş Kültür Yayınları’ndan çıkan ‘Büyük Günlerin Adamı’ adlı kitabın yayına hazırlayanlardan gazeteci Kansu Şarman, “Yakın tarihimizin böylesine önemli bir asker, diplomat ve siyasetçisini anlatmak görevimizdi” dedi.

Okyar ile aynı ismi taşıyan torunu Ali Fethi Okyar ise, “Dedemin, Mustafa Kemal ile çocukluktan başlayan dostlukları Cumhuriyetimiz sağlam temeller üzerine inşa edilirken de sürmüş. Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kapanması döneminde bir kırılma yaşanmış. Fakat Atatürk ile aralarında uzun süren bir kırgınlık yaşanmamış. Hatta 1934’te Atatürk tarafından Londra Büyükelçisi yapılmış. Dedeme büyük günlerin adamı yakıştırmasını yapan da Atatürk’tü” dedi.

‘Doğrular için çaba sarf eden biri’

Kitap için 4 yılda onlarca dergi ve gazete, 100’den fazla kitap, doküman incelendi. Kendi hatıralarının yanı sıra İsmet İnönü, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Kılıç Ali gibi pek çok ismin anılarından faydalanıldı. Kitapta Trablusgarp’ta inmeye zorlanan İtalyan uçağıyla ilgili bölümler, ünlü iktisatçı John Keynes’in kitabını Türkçeye çevirmesi ve Fransa’da geçirdiği trafik kazası da ilgi çekiyor. Fethi Okyar, “Dedem konuşulduğunda her zaman doğruları yapmak için çaba sarf eden birini hatırlıyorum. Onu anlatmak ve topluma maletmek, hakkında yanlış ve eksik bilinenlerin bir kısmının tamamlanmasına katkı amacıyla bu çalışmayı yayına hazırladık” diye konuştu.