Türk sigara pazarı 5 yabancının elinde

Türkiye genelinde kamuya açık kapalı mekânlarda dün sigara yasağının başlamasıyla sağlıklı yaşam yönünde çok önemli bir adım atıldı. Bu süreçte, yasağa en çok karşı çıkanlar ise Türkiye’deki sigara üreticileri oldu.
Bunun nedenlerinin başında, Türkiye’nin, sigara üreticileri için iştah kabartan bir pazar olması geliyor: Her gün yaklaşık 20 milyon Türk tiryaki, 15 milyon paket civarında sigara tüketiyor. Geçen yıl Türkiye’de 135 milyar sigara üretildi. Bunun 108 milyarı iç piyasada satıldı. Satış hasılatı ise 18.3 milyar lira oldu. Türkiye, yıllık 19 milyar liralık sigara tüketimiyle dünyanın en büyük 7. sigara pazarı durumunda.

Philsa ve BAT hâkim
Şubat 2008’de Tekel Sigara’nın British American Tobacco’ya satılmasının ardından Türkiye’deki sigara pazarı 5 yabancı şirketin hâkimiyetine geçmiş durumda. Bu firmalar, Philip Morris Sabancı (Philsa), Japan Tobacco International (JTI), British American Tobacco (BAT), European Tobacco ve Imperial Tobacco. Koreli KT&G firması da geçen sene İzmir’de fabrikasını kurdu.
Marlboro sigarasıyla tanınan ABD - Türk ortaklığı Philip Morris Sabancı, yaklaşık yüzde 41’lik payıyla pazarın hâkimi durumunda gözüküyor. Tekel tarafından ithal edilen ürünleriyle 1984’te Türkiye’ye giren Philip Morris, 1991’de Sabancı Holding ile ortaklık kurarak Philsa’yı oluşturdu. 1992’de İzmir Torbalı’da üretime geçen ortaklık Marlboro, Parliament, LM gibi sigaraları üretiyor.
Şubat 2008’de 1 milyar 720 milyon dolara özelleştirmeden Tekel Sigara’yı alan İngiliz BAT ise yaklaşık yüzde 38’lik payıyla pazarın ikinci büyük şirketi olarak gözüküyor. Fabrikası Tire’de olan BAT, Viceroy, Pall Mall ve Kent gibi sigara markalarını üretiyor.
Japon JTI ise Türkiye’de üretime 1993’de İzmir Torbalı’da kurduğu tesisle başladı. Yaklaşık yüzde 10 pazar payı olan şirket, Camel ve Winston gibi markaların üreticisi.
Mersin’deki tesisinde Winner, Vigor gibi sigaraları üreten İngiliz - Türk ortaklığı European Tobacco ise yaklaşık yüzde 7 pazar payına sahip. Davidoff ve West sigaralarıyla bilinen İngiliz Imperial Tobacco’nun pazar payı ise yaklaşık yüzde 3. Türkiye’deki günlük 15 milyon paket tüketim göz önüne alındığında her gün yabancı sigara üreticilerine 45 milyon lira ödeniyor.

Üretim iç pazara
- Her gün yaklaşık 20 milyon Türk tiryaki, 15 milyon paket civarında sigara tüketiyor.
- Geçen yıl Türkiye’de 135 milyar sigara üretildi.
- Bunun 108 milyarı iç piyasada satıldı.
- Satış hasılatı ise 18.3 milyar lira oldu.
- Türkiye, yıllık 19 milyar liralık sigara tüketimiyle dünyanın en büyük 7. sigara pazarı durumunda.