Tütün Ürünlerinde Vergi Artırılacak

ANKARA (AA) - YEŞİM SERT KARAASLAN - Tu¨tu¨n u¨ru¨nlerindeki vergilerin artırılması için ulusal politikalarla uyumlu vergi ve fiyat politikası uygulanarak, mevzuat değişikliği taslağı hazırlanacak ve 2019-2023 yılları arasında yeni vergi sistemi hayata geçirilecek.

Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2018-2023 tamamlandı.

Tütün u¨ru¨nlerinin du¨nyada oldugˆu gibi Türkiye'de de en yaygın kullanılan bagˆımlılık yapıcı maddeler arasında yer aldığı belirtilen eylem planında, tu¨tu¨n kullanımının aynı zamanda o¨nlenebilir hastalık ve o¨lu¨m sebepleri arasında ilk sırada bulunduğu vurgulandı.

Du¨nya genelinde tu¨tu¨n u¨ru¨nu¨ kullananların yaklas¸ık yüzde 80'inin du¨s¸u¨k ve orta gelirli u¨lkelerde yer aldığına dikkati çekilen eylem planında, Türkiye'nin 28 Nisan 2004'te Tu¨tu¨n Kontrolu¨ C¸erc¸eve So¨zles¸mesi'ne imza atarak tütün kontrolünün sağlanması ve önleyici tedbirlerin alınması için harekete geçtiği anımsatıldı.

Bu kapsamda ilgili mevzuatların hazırlanarak kapalı alanlarda sigara içilmesinin yasaklandığı hatırlatılan eylem planında, alınan tedbirlerle 2014 yılında yüzde 32,5 olan tu¨tu¨n kullanım oranlarının 2016 yılında yüzde 31,6'ya kadar du¨s¸u¨ru¨ldu¨ğü ifade edildi.

Toplumdaki tu¨m bireylerin, tu¨tu¨n u¨ru¨nlerinin sagˆlık, ekonomik, c¸evresel ve sosyal zararlarından korunması amacıyla hazırlanan eylem planında, nihai amaca ulas¸abilmenin izlenmesi ic¸in "nihai amac¸ go¨stergeleri" belirlenerek, 2018-2023 do¨nemini kapsayan hedefler tespit edildi.

- "Ulusal politikalarla uyumlu vergi ve fiyat politikası uygulanacak"

Tu¨tu¨ne talebin azaltılması ic¸in fiyat ve vergi o¨nlemlerinin o¨zellikle genc¸lerin sigaraya bas¸lamasını o¨nleme konusundaki etkisinin büyük olduğu vurgulanan planında, vergi artıs¸ı yoluyla, talep edilen tu¨tu¨n u¨ru¨nu¨ miktarının azaltılması tezine işaret edildi. Fiyatlarda yüzde 10'luk bir artıs¸ın tu¨tu¨n kullanımında yu¨ksek gelirli u¨lkelerde yüzde 4, orta ve du¨s¸u¨k gelirli u¨lkelerde ise yüzde 5'lik bir azalıs¸a neden oldugˆu ve fiyata duyarlı du¨s¸u¨k gelir grubundaki bireyler ve genc¸ler ic¸in tu¨tu¨n u¨ru¨nlerin eris¸ilebilirligˆini azalttığı ifade edildi.

Tu¨tu¨n u¨ru¨nleri u¨zerinden sadece belli oranda vergi almanın yetersiz olduğu, tu¨tu¨n u¨ru¨nleri fiyatının belli bir es¸igˆin altına du¨s¸mesini engelleyecek bir mekanizma gelis¸tirilmesi gerektiği ifade edilen planda, bo¨ylece olus¸turulan yu¨ksek fiyatların o¨zellikle genc¸leri tu¨tu¨n u¨ru¨nu¨ kullanmaya bas¸lamaktan vazgec¸irecegˆi ve halen kullanmakta olanları ise bırakmaları ic¸in tes¸vik edecegˆi görüşüne yer verildi.

Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi'nin (TKC¸S) politika paketi niteligˆinde önerilen önlemler içinde yer alan tu¨tu¨n u¨ru¨nlerindeki vergilerin artırılmasına ilişkin de düzenlemenin öngörüldüğü eylem planı kapsamında, ulusal politikalarla uyumlu vergi ve fiyat politikası uygulanacak.

- "2019-2023 arasında yeni vergi sistemi hayata geçirilecek"

Türkiye'de tu¨tu¨n u¨ru¨nleri u¨zerinden, nispi ve maktu olmak u¨zere iki ayrı O¨zel Tu¨ketim Vergisi tahsil ediliyor. Bunların u¨zerine, KDV'siz fiyat u¨zerinden yüzde 18 KDV ekleniyor ve sonuc¸ta bir paket sigara u¨zerindeki ortalama vergi yu¨ku¨ yüzde 85,3 du¨zeyine ulas¸ıyor.

Eylem Planı ile tu¨tu¨n u¨ru¨nleri u¨zerindeki vergi yu¨ku¨nu¨n artırılarak, tu¨tu¨n u¨ru¨nlerinin fiyatlarının yükseltilmesini sagˆlayacak faaliyetlerin hayata gec¸irilmesi planlanıyor.

Bu kapsamda, vergi tutarlarının kis¸i bas¸ı yurt ic¸i hasıla oranları ile asgari u¨cretteki artıs¸lar go¨z o¨nu¨nde bulundurularak arttırılması, vergi tutarlarının en az nihai go¨stergelerdeki hedeflere ulas¸ılabilecek du¨zeyde yükseltilmesi sağlanacak.

Bu konuda Maliye Bakanlığı, sorumlu ve iş birliği yapılacak kurum olacak. Bu yıl içinde sigara fiyatlarının özellikle çocuk ve gençlerin ulaşabilirliğini azaltacak ölçüde artırılabilmesi için mevcut sistemin gözden geçirilecek ve ihtiyaç duyulan mevzua değişikliği taslağı hazırlanacak. 2019-2023 yılları arasında ise yeni vergi sistemi hayata geçirilecek.

Otomatik fiyat gu¨ncelleme mekanizması, tu¨tu¨n u¨ru¨nlerinin fiyatlarının satın alma gu¨cu¨nu¨n u¨stu¨nde artmasını sagˆlayacak s¸ekilde su¨rdu¨ru¨lecek.

Tu¨tu¨n mamullerinden alınan O¨TV tutarlarının, ocak ve temmuz aylarında, artırılmasına devam edilecek.

Uc¸ları ac¸ık purolar ve sigarillolarda uygulanan vergi oranları, sigaralara uygulanan vergi oranları ile aynı du¨zeye getirilecek.

-"İthal ürünlerden alınan vergi oranları artırılacak"

Ayrıca, tu¨tu¨n mamullerinin u¨retim, ithalat, satıs¸ ve sunumundan gelir elde edenlerin o¨deyecekleri vergi tutarlarının artırılması kapsamında, ithal tu¨tu¨nden alınan vergi oranları yükseltilecek. Bu yıl içinde ithal tütünden alınacak yeni bir vergi sistemi için gerekli taslak mevzuat hazırlanacak ve 2019'da ilgili mevzuat hayata geçirilecek.

Sigara bayileri, nargile kafeler gibi tu¨tu¨n ve tu¨tu¨n mamulu¨ satıs¸ veya sunum yapan kis¸i ve kurulus¸lardan O¨TV ve KDV gibi vergilere ilave olarak tu¨tu¨n mamulu¨ tedarikc¸ilerine o¨dedikleri fatura tutarının belli bir miktarının tu¨tu¨nle mu¨cadele c¸alıs¸malarında kullanılmak u¨zere genel bu¨tc¸ede yeni bir vergi olarak tanımlanması sağlanacak. Bunun için bu yıl içinde hazırlanacak mevzuatın seneye hayata geçirilmesi sağlanacak.