"Cazibenin teminatı"

"Cazibenin teminatı"
Emre AKÖZ

Son dönemde yakın tarihimiz yeniden ele alınıyor. Sadece tarihçiler değil çok farklı dallardan araştırmacılar geçmişimize taptaze bir gözle bakıyorlar. Bu kişilerden biri de yazar Selim İleri.
Türkçe konusundaki titizliğine geçen haftaki GazetePazar'de bir kez daha şahit olduğumuz Selim İleri son kitabı "Yıldızlar Altında İstanbul"da (Oğlak Yayınları) nereden nereye gelmiş olduğumuza günlük yaşamın perspektifinden bakıyor. Kitap, yanıbaşımızda durmasına karşın farketmediğimiz ya da toptan yitirdiğimiz o güzel kenti anlatıyor; sokaklarıyla, plajlarıyla, giysileriyle...
1938'de çıkan ve "15 günde bir çıkar Gençlik, Güzellik, Sinema ve Sanat Rövüsü" altbaşlığıyla sunulan "Yıldız" adlı dergideki ilanları bakın Selim İleri nasıl anlatıyor.

* * * (...) Mesela en güzel tırnaklar ve en güzel eller... pardon, en cazip eller yalnız 'Cutex' ile elde edilebiliyormuş. Alfabemizde olmayan 'x'e demek daha o zaman yenilmişiz; marka markalığını korumuş.
Cutex en yeni tırnak cilasıymış. Oje sözcüğü henüz ortalarda yok. Cutex tırnağa gayet kolay ve muntazam bir şekilde yayılır; asla çatlamaz ve pürüzlenmezmiş. Bir başka özelliği, parlaklığını uzun süre kaybetmeyişiymiş. Cutex renklerine gelince, bunlar, eşsiz bir güzellik ve cazibe teminatıymış. Ellerin manikürü - ilanın deyişi böyle - Cutex'in renkleriyle tamamlandığında, elleriniz bir cazibe kaynağı olacak ve bütün nazarları kendine çekecekmiş. Bu cazibe aslında 'şiir güzelliği'ymiş.
Şimdi renkleri sıralıyorum: "Naturel / Rose Corail / Coqueliquot"...
Derken kesenin bereketiyle ilgili bir açıklama: "Cutex tırnak cilası, bir hafta bozulmadan dayandığı için, son derece iktisadi ve yorgunluksuzdur da..."
Cutex'in hemen yanı başında, "en son moda ve en modern hususiyeti haiz biricik parfüm": Fruit Vert. Efendim, Paris'in bu meşhur parfümü, dünyada şimdiye kadar hiçbir kokuya nasip olmamış bir gençlik ve zarafet veren kokuymuş. Fruit Vert'in bu rayihası hep ilkbahar çiçeklerinden geliyormuş. O kadar ki, Fruit Vert kullanan bir hanım, ilkbahar çiçekleri kokusuyla buğulanan bir kameriyeyi andırırmış. Açılmış çiçekler havayı, taze ve cazip kokularıyla birdenbire sarıverirmiş.
Yıldız dergisi ilanları güzelliğinizi hangi sabuna 'itimat' edeceğinizi de açıklıyor. Bu sabun, bugün de satımda olan Palmolive. Ama Palmolive sabununun o günkü duyurumları çok başka:
"Palmolive Zeytin Yağlı Sabun / Bayanlar, en kıymetli varlığınız güzelliğinizdir. Onu aslını bilmediğiniz sabunlara terk etmeyiniz."
Sabun ilanlarına bayılırım: hep hanımlara hitap ederler. Böylece erkeklerin sabun kullanmadığı gibisinden bir sanı uyandırmakta üstlerine yoktur.
Palmolive sabununa gelince, yalnız ve yalnız zeytinyağı - hurmayağı karışımından oluşuyormuş.
(...) * * * Palmolive'ciler başta olmak üzere tüm köklü markalara eski reklamlarını derleyip kitap haline getirmelerini öneririm. Belki para kazanmazlar ama havalarında da geçilmez!

e-mail: eakoz@milliyet.com.tr
faks: 0212 5056431