Zamana karşı alışveriş

Zaman hızla ilerlerken teknolojide meydana gelen değişiklikler, tüketici profili ve davranışlarını da kökünden değiştiriyor. Her konuda olduğu gibi alışverişte de yeni binyılın insanı zamanla yarışıyor.
1998 yılında ABD'li Yankelovich Partners adlı şirketin yaptığı araştırmanın sonuçları ABD'lilerin yarıya yakınının günde 6 saat uykuyla yetinerek, günlük aktivitelerine daha fazla zaman ayırmaya çalıştıkları sonucunu vermiş. Yeni çağın insanı amansız ticari rekabetten kaynaklanan iş stresini spor veya çeşitli sanatsal faaliyetlerle ya da aileleriyle birlikte geçirerek atlatmayı hedefliyor.

Az zamanda çok iş
Olabildiğince hızlı ve evinden ya da bürosundan çıkmadan, çıksa bile çok az zaman ayırarak bu sorunu çözmek niyetinde. Yeni tüketici tipi az zamanda daha planlı ve uğraşmadan ihtiyaçlarını karşılamak istiyor. Uzmanlar alışverişin çok zaman aldığı büyük merkezlerin artık tüketicilerce pek rağbet bulmayacağını belirtiyor. Artık insanlar istediği ürüne, istediği fiyatla ve istediği kalitede hemen ulaşıp alabilecekleri sistemde çalışan mağazaları tercih edecek.
Yapılan çalışmalar, 2000 yılından itibaren ilk beş yıl içinde alışverişlerin yüzde 60'ının internet üzerinden yapılacağı yönünde tahminleri ön plana çıkarıyor. ABD'de yapılan bir araştırmaya göre, Amerika'da alışverişin yüzde 22'si direkt satış, yüzde 15'i sanal alışveriş, yüzde 51'i telefon ve faks, yüzde 10'u da internet haricindeki elektronik yöntemlerle gerçekleştiriliyor.
Yeni binyılda ise bu sayıların çok değişeceği tahmin ediliyor. Buna göre, internetteki ticaret yüzde 15'lerden yüzde 42'lere yükselecek. Elektronik ticaretin artması sonucu geleneksel metotlarla yapılan ticaretin payı ise yüzde 20'lerin altına inecek. Sanal alışverişi yapanlar şu an için çoğunlukla erkek. Yaş grubu olarak da 40 yaşın üstü büyük paya sahip.

Sanal alışveriş neden tercih edilmiyor?
İnternet üzerinden alışveriş yönteminden kaçınanların farklı gerekçeleri var. Özellikle kredi kartı ile alışveriş yapanlar kartları ile ilgili bilgilerin güvenliğinden kuşku duyabiliyorlar. Bilgisayar başında yapılacak alışverişi karmaşık ve külfetli bulanlar da var. Öte yandan alışverişin bir yaşam biçimi olarak kabul eden, sinirleri rahatlatıcı - oyalayıcı olduğunu düşünen ve insanlarla ilişki kurmak için bir fırsat olarak görenler de sanal alışverişi tercih etmiyor.
Ürünü yakından görmek, satış elemanları ile bire bir temas kurmak ve diğer müşterilerle görüş alışverişinde bulunmak da kimileri için gözardı edilemeyecek bir unsur.

Şirketler ne yapmalı?
Peki şirketler bu yeni duruma ve beklentilere uygun olarak neler yapıyor ya da yapmalı? Uzmanlar tüketicilerin hızlı ve kolay alışveriş beklentisini karşılayacak önlemlerin alınması gerektiğini belirtiyor. Öncelikle tüketici etkin bir biçimde ürün ve fiyat konusunda bilgilendirilmeli. Gün geçtikçe karmaşıklaşan müşteri profiline uygun sunum yapılmalı. Mağazalar hedef kitlesine uygun rol tanımlarını yapmalı. Mağazalar arasında ortak ödeme kolaylıkları sağlanmalı. Buna ek olarak, aynı mağaza içinde ürün alışverişi yanında hizmet ihtiyaçlarının da karşılanması gerekiyor. Sözgelimi banka işlemleri, ayakkabı tamiri ya da kuru temizleme gibi hizmetlerin de sağlanabilmesi, tüketicilerin kendi zamanlarını da beraberinde tüketmelerini engelleyecek.
Uzmanlar özellikle pazarlama safhasında, teknolojiden sonuna kadar yararlanmak isteyen bu yeni binyılın tüketicisine uygun olan web tarzı yaşam biçiminin iyi anlaşılması gerektiğini belirtiyorlar. Çünkü onlar günlük yaşamın hemen her alanına sanal alışverişi koymakta kararlı.