Yarın Ayvalık’ta ‘13. Ayvalık Uluslararası Zeytinyağı Günleri’ etkinliği başlıyor.
Balıkesir’deki zeytin ağaçlarının yüzde 20’si Ayvalık’ta. 2 milyon zeytin ağacı var. Zeytin ağacı sayısı az ama toprak ve iklim farkı nedeniyle Ayvalık zeytini ve zeytinyağı pek lezzetli. Zeytin ve zeytinyağı Ayvalık için önemli bir gelir kaynağı
Ayvalık zeytinyağı, özelliği ve kalitesiyle tüketicinin aradığı, tercih ettiği bir zeytinyağı. Ayvalık‘taki zeytinliklerden (ağaç başı yaklaşık 20 kg verimle) yaklaşık 40 bin ton zeytin tanesi toplanıyor.
Ürünün yüzde 25-30’u sofralık zeytin olarak, kalan yüzde 70-75’i yağlık zeytin olarak değerlendiriliyor. Zeytinin işlenmiş hali ile sofralığının kilosu 3-6 TL, yağlığının kilosu 2 TL dolayında.
Ayvalık sınırlarında toplanan yaklaşık 30 bin ton yağlık zeytinden yaklaşık 5-6 bin ton natürel sızma Ayvalık zeytinyağı elde ediliyor.
Zeytin Ayvalık için çok önemli. Ayvalık’ta ziraat odasına kayıtlı 6.500 üretici, Ticaret Odası’na kayıtlı zeytin ve zeytinyağı işi yapan 100 firma var.
Gelir 120 milyon TL
Bu yıl zeytin ve zeytinyağı üretimi nedeniyle üreticinin toplam 120 milyon TL gelir elde edilebileceği tahmin ediliyor. Geçen sezon zeytin ağaçlarının ortalama verimi 12 kg’a kadar gerilemişti. Bu yıl hem miktar hem kalite bakımından iyimser beklentiler var. Zeytinde verim sadece kg ile ölçülmüyor. Tane büyüklüğü, tanenin tadı, yağ oranı, sağlıklı olup olmaması daha da önemli.
Ayvalık’ın sofralık zeytini de zeytinyağı da özelliği, tadı nedeniyle farklı. Ayvalık zeytinyağının başka yörelerin zeytinyağıyla karışmaması için ve de tağşişi (hileyi) önlemek için 2007 yılında Ayvalık zeytinyağı için “Coğrafi Menşe İşaretlemesi” hakkı alındı.
Osmanlı döneminde Ayvalık’ta 22 zeytinyağı, 30 sabun fabrikası vardı. Mübadeleden sonra zeytin fabrikalarını Girit ve Midilli’den gelen aileler işletti. Komili, Madra gibi ünlü markalar bu fabrikaların markalarıdır.
Gençler marka yaratıyor
Markalar satılınca Osmanlı’dan kalma zeytinyağı fabrikaları üretim yapmaz hale geldi. Genç kuşak girişimciler modern tesislerde zeytinyağı üretmeye ve marka oluşturmaya başladı. Kürşat, Monteida, Özgün, Evliyazade yeni kuşak girişimcilerin yarattıkları markaların önde gelenleri.
Ayvalık Ticaret Odası ve Belediye, zeytin hasadının başlaması nedeniyle her yıl “Hasat Şenliği” düzenliyor. Şenlikte zeytin ve zeytinyağı sektörünün sorunlarının, bölgenin üretim durumunun tartışıldığı toplantılar yapılıyor. Zeytin ve zeytinyağı üreticileri ürünlerini sergiliyor. Erken hasat zeytinyağı tadılıyor.
Belediye Başkanı Rahmi Gencer’in Ticaret Odası Başkanlığı döneminde başlatılan şenlikleri Ayvalık Ticaret Odası Başkanı Benhan İbrahim Kantarcı geliştirerek sürdürüyor. Şenlik Ayvalık zeytinyağının ve Ayvalık şehrinin, ekonomisinin tanıtımına büyük katkı yapıyor. Yağlık zeytin fiyatına göre zeytinyağının litre maliyeti bu yıl 15-20 TL’den az olmayacak. Bu yıl da zeytinyağını yüksek fiyatla tüketeceğiz.
Ayvalık’ta Derman zeytinyağlarını üreten İsmet Önder diyor ki: Zeytinyağı fiyatı geleneksel olarak altına endeksli. 5 litre zeytinyağı tenekesi çeyrek altına satılır. Çeyrek altın şimdilerde 250 TL’nin üzerine çıktı. Bu hesaba göre kaliteli taş baskısı zeytinyağının litresinin perakende fiyatının 50 TL’nin üzerine çıkması beklenebilir.
