Hazine nasıl bono çıkararak borçlanabiliyor ise, şimdilerde bankalar da bono çıkararak para toplayabiliyor.
Tasarruf sahipleri (Ayşe Hanım Teyze gibiler ) veya kurumsal yatırımcılar (Emekli Fonları, yatırım fonları gibi) nasıl paralarını değerlendirmek için (daha açık ifade ile faiz geliri elde etmek için) Hazine Bonosu alıyorlar ise bundan sonra Banka Bonosu satın alma imkânına da sahipler.
Ancak Banka Bonoları şimdilik Ayşe Hanım Teyzem için cazip değil. Şimdilik mevduata rakip olma durumu yok. Ayşe Hanım Teyzem, şimdilik küçük birikimini mevduat hesabında tutmaya devam edecek.
Türk bankaları yurtdışında tahvil ihraç etmelerine karşın BDDK izin vermediği için yurt içinde tahvil ve bono ihraç edemiyorlardı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), geçen Eylül ayında bankaların yurtiçinde tahvil ve bono çıkarmalarına izin verdi.
Vadesi 1 yıldan kısa olan, çıkaran kurum tarafından öngörülen vade sonunda belli bir bedelin ödenmesinin taahhüt edildiği menkul kıymetlere bono deniliyor. Bonolarının vadesi 60 günden az 360 günden fazla olamıyor.
Her banka bono çıkarabilecek
BDDK, yurtiçi bono ve tahvil ihracı şartlarını bankaların bilanço büyüklüklerine bağladı. Bono ve tahvil ihraçlarını yatırım ve mevduat bankalarından şartları yerine getiren her banka gerçekleştirebilecek. Bankaların bono ve tahvil ihraçlarına sınırlama getirmede özkaynak, tasarruf mevduatı, aktif büyüklük ve sermaye yeterlilik oranları dikkate alınacak. Her banka gücüne göre bono çıkarabilecek.
Bankaların bono çıkarmalarının amacı sermaye piyasasından para toplamaktır..
Banka bonolarının ikinci el piyasada alım satımı serbesttir. Ancak banka bonosunu satın alan kişileri (Örneğin Ayşe Hanım Teyzemin ) paraya ihtiyacı olduğunda bonoyu kolaylıkla nakde çevirmesi, banka şubesine geri vererek anapara ile işlemiş faizi tahsil etmesi kolay değildir.
Banka bonolarının mevduata ve de Hazine Bonosundan üstünlüğü, mevduata ödenen faizden ve de Hazine Bonosu faizinden daha yüksek faiz getirisi sağlamasıdır. Genelde banka bonoları, Hazine Bonosu’nun faizi üzerine 0.50-1.00-1.50 puan ekleme ile belirlenen bir faiz ile satışa sunulmaktadır. (Bonolarda faiz geliri yüzde 10 stopaj vergisine kaynakta vergi kesintisine tabidir. Hatırlatma Mevduat faizinde: vergi kesintisi oranı yüzde 15’dir.)
Ayşe Hanım Teyzeme yaramaz
Bugüne kadar parasını bankalardaki mevduat hesabında tutan, faiz getirisi biraz yüksek ,vergi kesintisi daha düşük olmasına rağmen Hazine Bonosu satın almayı düşünmeyen bireysel tasarruf sahipleri (Ayşe Hanım Teyzemgiller) , bundan sonra Banka Bonosu satın alır mı ?Şimdilik zor.
O halde bugüne kadar bono çıkaran banklalar bonolarını kime sattı? Bundan sonra çıkarılacak banka bonolarını kimler satın alacak?
Banka bonolarını bugüne kadar fonlar satın aldı. Bir süre daha bireysel yatırımcılar için değil fonlar için bono çıkarılacak. Banka bonolarının 3-6-12 aylık vadeleri fonlar için kısa vade sayılıyor. Bu nedenle Banka Bonolarına fonlar likit yatırım gözü ile bakıyor. Banka Bonolarının faizlerinin yüksekliği fonlar için önem taşıyor.
Geçen Ekim ayından bu yana Akbank, Garanti Bankası, İş Bankası, Alternatif Bank tarafından değişik tarihlerde Banka Bonosu çıkarıldı. Bu tahvillerde bono faizi gösterge devlet tahvili faizinin 1.00 puan ile 0.50 puan arasında değişik puanlarda üzerinde belirlendi. Çıkarılan bonoların tamamı satıldı.
