Bodrum'un yerlisine Bodrum'da yapacak iş kalmadı. İstanbullular geldi, Bodrumluların işlerini elinden aldı.
Bodrumlu dostlarımdan biri (izin almadığımdan adını yazamıyorum) geçen hafta, "- Hocam" dedi, "- Dükkanı yakında kapatıyorum. Bakalım lokantayı ne zaman kapatacağım?.." Dostumun çarşı içinde bir giyim mağazası, Yat Limanı'nda da bir lokantası var.
Bir çay ısmarladı. Ve de Bodrum'daki değişimi anlattı.
"Eskiden Bodrum'a İstanbullular para harcamaya gelirdi. Çarşı esnafının tamamı Bodrumlu idi. Bodrumlu köseleden sandalet diker satar, yöre bezinden gömlek yapardı. Lokantacılar, tekneciler, "Mavi Turcu"lar, pansiyoncular, otelciler, kahveciler hep Bodrumlu idi. Bodrumlu, İstanbulludan para kazanır, o para Bodrum'da kalırdı. Bodrumlu o para ile giyim eşyası alır, evini döşer, inşaat yaptırır, inşaat malzemesi alır, işçi çalıştırırdı.
Açık anlatımıyla her yıl İstanbulludan Bodrum'a bir para akar, o para da Bodrum'da kalır, Bodrumlunun hayat seviyesini yükseltirdi.
Şimdilerde kimsenin önem vermediği fakat Bodrum'un kaderini ters yüz eden bir değişim oldu. İstanbullu para kazanmak için Bodrum'a gelmeye başladı. Migros, Gima, Tansaş, Şok... Büyük mağazalar Bodrum'a hücum etti. Bodrumlu bakkal, manav, kasap dükkanının kapadı. Eskiden Bodrum esnafının en büyük iş kapısı gemilere erzak vermekti. Şimdi tekneler erzakı büyük mağazalardan alıyor. Bodrumlu ekmeği, peyniri büyük mağazadan alıyor. Bu mağazalar Bodrum'dan topladıkları parayı Bodrum'da bırakmıyor. Alıp İstanbul'a götürüyor.
Bodrum'da balıkçılık yapmak, kasaplık yapmak, sütçülük yapmak bile imkansız... Balıklar donmuş olarak İstanbul'dan geliyor. Et paketlenmiş olarak İstanbul'dan geliyor. Süt kutulanmış olarak İstanbul'dan geliyor. Bodrumlu, Bodrumluya çimento, çivi, çekiç bile satamıyor.
İstanbullu geldi yapı market açtı. Çimentoyu, çiviyi o satıyor. Kazandığı parayı alıp götürüyor.
Oteller İstanbulluların... Lokantalar İstanbulluların... Eğlence yerleri mantar gibi çoğaldı. Hepsi İstanbulluların.
Bodrum lokantası kaldı mı? İşte bir Küba var... Bir Kocadon var... Başka var mı hatırlamıyorum... Bodrum kahvesi yok... Pansiyonlar bile Bodrumluların elinden çıktı... İstanbullu gelirken işçisini, kalfasını, memurunu, müdürünü de beraberinde getiriyor.
Çarşıda dolaşınız... Çarıkçı, terzi yok... İki pideci, bir fırın da kapanırsa... McDonald's, Burger King, Domino Pizza, Pizza Hut, Magnum Dondurma... "İşte Paşam Bodrum!.."
Bodrumlu dostumun anlattıklarını hiç düşünmemiş, hiç fark etmemiştim. "Hocam" diye devam etti, "Çarşı içindeki giyim dükkanına bir İstanbullu talip oldu. Kazandığım paranın üç mislini, beş mislini kira olarak, hem de peşin ödeyeceğini söylüyor. Bu kadar para kazanamazsınız diye uyaracak oldum. Olsun ben bu mağazayı İstanbul'daki mağazaya müşteri çekmek için kiralıyorum. Satacağım yabancı markalı malları üreten firma da kiraya reklam faslından katılacak diyor."
Anlaşılıyor ki, Bodrum'da Bodrumlulara iş kalmamış. Bodrumlusuz bir Bodrum, İstanbul'lanmış bir Bodrum acaba nasıl bir Bodrum olur?
Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr
