Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

ASKON tarafından geçen hafta sonu yayımlanan raporda, “Küresel kapitalizm kriz üreten bir sistem haline gelmiştir” deniliyor.
ASKON (Anadolu İşadamları Derneği) Anadolu’da büyüyen ve gelişen   işadamlarının kurdukları bir dernek. ASKON üyesi işadamları ortanın üzerinde büyüklükte işyerlerine sahip olan, hızla büyüyen ve büyüme potansiyeline sahip olan işadamları. Hemen tamamı iç pazar yanında dış pazara dönük iş yapıyor. Dünyanın her köşesine mal satıyor. Kredi kullanıyor. Faiz ödüyor. Döviz alıyor, döviz satıyor.
Açık anlatımıyla “Küresel Kapitalizm” sayesinde büyüyen, güçlenen ve Anadolu’daki yöresel pazardan önce ülke pazarına, sonra da küresel pazara çıkma şansına kavuşan  “Anadolu Aslanlarımız”  şimdi küresel sistemi eleştiriyor.
ASKON Başkanı Mustafa Koca diyor ki:
“Küreselleşmenin büyük bir riski olarak dünyayı saran bu kriz, adeta hiç günahı olmayan ülkeleri de kıskacına almıştır. Ülkeler batmış, ekonomi felsefeleri iflas etmiş, en güvenilir kabul edilen Amerikan yapıları çökmüştür. 
Bu kriz sebebiyle, liberal kapitalist ekonominin anavatanı konumundaki ülkeler, temel politikalarını terk etmek zorunda kaldılar ve devletlerin müdahale ettiği başka bir politik zemine geçmiş oldular.” 

Kapitalist ortamda büyüdüler
Anadolu Aslanları’nın başkanının unuttuğu gerçek şu: Anadolu Aslanları, (1) Kapitalizm sayesinde  “Aslanlaştılar”. (2) Kapitalist küresel yapı sayesinde dünya pazarına çıktılar. (3) Şimdilerde onlar da  “esnaf” değil. Birer “kapitalist iş adamı”. (4) Kapitalist düzen yıkılır ise büyüme imkânları yok olacak. Küçülecekler. (5) Kapitalist sistemin yerini aldığı için memnuniyet ifade ettikleri “devlet müdahalesi” krizi sona erdirmeyecek. Yeni krizlere yol açacak.
ASKON’culara göre, 
-  Artık G8, IMF ve NATO gibi uluslararası kuruluşlar misyonlarını tamamlamışlardır...  
-  Küresel Kapitalizm krizler karşısında şekil değiştirecektir. Sosyal, siyasal ve kültürel paradigmaları farklı olan doğu toplumlarının da dönüşümüne ve değişimine yol açan kapitalist sistem, devam edemeyecektir. 
-  Yaşadığımız son kriz, paradan para kazanmayı varlık nedeni haline getiren finansal uygulamaların kökten eleştirilmesine, kurumsal yönetim ve denetim ilkelerinin yeniden gözden geçirilmesine ve belki daha sağlam ve daha devlet kontrollü bir kapitalizm uygulamasına sebep olacaktır. 

Alternatif belli değil
-  Bireyler ve şirketler olarak, sosyal sorumluluğumuzun gereği olarak, yerli ürün kullanımı yaygınlaştırılmalı ve teşviki yapılmalıdır.  
-  Özel sektörün borcu, üzerinde dikkatle durulması gereken bir değişkendir. Kazançları TL olan ve dış borç veya döviz borcuna sahip olan özel sektör bu anlamda en fazla zarar görecek kesimdir. 200 milyar dolara dayanan bu borcu da, ülke borcu saymak gerekir.  
-  Kamu maliyesinin finansmanında kullanılan enstrümanlara yenileri eklenmelidir. Sukuk gibi enstrümanların ihracı artık birçok ülkede yer almaktadır.    
-  Dünya ticaretini bekleyen en büyük risklerin başında korumacılık gelmektedir. 1929 Buhranı’ndaki küresel çöküşte ticari korumacılığın önemli rol oynadığını unutmamak gerekir.
Anadolu Aslanları kapitalist sistemin sona erdiğini söylüyor da bu sistemin yerine geçecek sistemden hiç söz etmiyor.
Anadolu Aslanları bir yanda korumacılığı eleştirirken öte yanda yerli ürün kullanımının teşvikini öneriyor. Kamu borçlanması için faizsiz “sukuk”  modeli borçlanma tavsiye edilirken, öte yanda özel sektörün faizli 200 milyar dolar döviz borcunun kamu borcu niteliği taşıdığı ifade ediliyor.
Özetle “Kapitalist Aslanlar” şimdi kapitalizme karşı bayrak açmış durumda.