Basın, siyasetçi ilişkileri...Basın, mafya ilişkileri...Basın, borsa ilişkileri...Bunlar hep sorgulanıyor, tartışılıyor, bildiriler yayımlanıyor, bildirgeler çıkarılıyor, lakin "basın" ın "hammaddesi" hiç gündeme getirilmiyor. "Basın, haber ilişkileri!"* * * HABER insanın kanını donduran, dehşet içinde bırakan bir haberdi...Polatlı'da bir tren raydan çıkıyor, devrilen vagonun altında kalan uzman çavuş Mustafa Kemal Aspar canını kurtarmak için, ayaklarına yedi el ateş ediyor... Vagon, adamın ayaklarının üzerine devrilmiş, sıkışmış çıkamıyor, tek çare ayaklarını kesmesi, testere olmadığına g"re ateş ederek ayaklarını koparacak ve kurtulacak...* * *VE kurtuluyor.Ama artık ayakları yoktur!Bundan daha acı veren, okurken bile insanın saçlarını diken gibi diken bir haber olur mu?* * *LAKİN, ertesi gün, haberin palavra olduğu ortaya çıkıyor.Hastahanede yatan uzman çavuş "Ben ayaklarıma ateş edecek kadar deli miyim!" diyor.Meğer, kazayı haber vermek için havaya ateş etmiş, ayakları filan da kopmamış, bir bacağı kırılmış, üç hafta sonra da yürüyecekmiş...* * *KUSURA bakmasınlar ama "Be insafsızlar, bu ne biçim haberdir?" diyeceğiz.Sormak soruşturmak yok mu?Hastahaneye gidip doktorla konuşmak yok mu? "K"ylüler "yle dedi!" Sağlam kaynağa bakın!* * *Ş™YLE bir 92 yıl "ncesine, 1910 yılına gidelim.İstanbul'da çıkan "Tanin" ve "Sabah" gazeteleri rakiptirler, "Taninciler" rakiplerinin kendilerinden aynen, satır satır haber çaldığını ileri sürmekte, tabii "Sabah" da bunu reddetmektedir.* * *BUNUN üzerine "Taninciler", "Sabahçılar" ı tuzağa düşürmek için plan hazırlar. ™nce "Gazeteye uydurma, yalan yanlış, haber koyalım, "Sabahçılar" bunları çalınca yüzlerine vuralım" teklifi gelir. Ahmet Ali Gazel' in yazdığına g"re "Tanin'in yazarları, sonradan düzeltme imkanı olsa bile, bir günlük yanlış haber vermeyi" kabul etmezler; ne yazarlar varmış ne yazarlar!!!(*)* * * BUNUN üzerine o gün iki ayrı "Tanin" bastırılır birinde uyduruk haberler, diğerinde ise doğru haberler.Uyduruk haberler olan, gazetelerden birkaçı dağıtıcı çocuğa verilerek "Sabah" matbaasının "nüne g"nderilir, "Sabahçılar" hemen koşup bir gazete alırlar ve tuzağa düşerler. "Tanin" den çaldıkları uyduruk haberleri gazeteye koyunca, ertesi gün "zür dilemek zorunda kalırlar. Ama "Tanin" ısrarlıdır, mahkemeye vereceğini, tazminat isteyeceğini açıklar, sonunda "Sabah", Donanma Cemiyeti'ne yardım eder, olay kapanır.* * *90 yıl "nce ustalarımızın dürüst habercilik uğruna yaptıklarına bakın, bir de şimdi yapılanlara...Herhalde çok "palavra" haber vardır ama, vagon altında kıvranırken ateş ederek kendi ayağını kesen "asparagas" haber hepsine fark atar.------------ BASIN, sermaye ilişkileri... h.pulur@milliyet.com.tr (*)Tarih ve Toplum, Ocak 2002, sayı 217