Meral TAMER

Mağazalara çağrı! Amerikalı gibi mi, Avrupalı gibi mi davranacağınızı karar verin. Amerika'da indirim dönemleri önceden ilan edilmediği için, satın aldığı mal 3 gün sonra indirime giren tüketiciye aradaki fark geri veriliyor. Avrupa'da ise indirim tarihleri çok önceden belli ve fark iadesi yok.
Çok değil, Türk tüketicisinin daha 4 - 5 yıl önce, indirimde satın aldığı defolu giysileri değiştirme şansı sıfırdı. Zorladı, hakkını aradı. Ve belli başlı firmalar, artık indirimde de olsa defolu olduğu önceden ilan edilmemiş giysiyi değiştiriyor.
Bilinçli tüketicilerimiz, indirim dönemleriyle ilgili olarak şimdi başka bir konunun peşinde. Özellikle Amerika'da bir süre yaşadıktan sonra Türkiye'ye dönen tüketicilerin lokomotif rolü oynadıkları bu talep, satın alındıktan 2 - 3 gün sonra indirime giren bir giysi için, aradaki fiyat farkının tüketiciye iade edilmesi ya da aradaki fark kadar alışveriş çeki verilmesiyle ilgili.
Okurlarımızdan son 1 yıldır bu yönde talepler geliyor. Ve yandaki gazete küpürlerinde gördüğünüz gibi zor da olsa başarıya ulaştığımız örnekler var.
Bu arada "bizim indirim tarihlerimiz her yıl tamamen aynı zamanlardadır. Dolayısıyla bütün müşterilerimiz bilir" diyerek bu tür uygulamayı reddedenler de var.
Yurt dışında durum nedir diyerek Londra ve Newyork mağazalarında bir telefon turuna çıktık.
Arkadaşımız Duygu Arpacı'nın saatler süren telefon konuşmalarının ardından anladık ki, Amerika'da indirim öncesinde alınmış giysi için indirim sırasında fiyat farkı iadesi var, İngiltere ve Almanya'da yok. (Hatta belki de Avrupa'da yok diye el yordamıyla bir genelleme bile yapabiliriz). Ama bu farklı 2 uygulamanın gayet sağlam da bir mantığı var.
Gerek İngiltere'de gerekse Almanya'da tüm mağazaların hangi tarihte indirime girecekleri aşağı yukarı belli. Hele Almanya'da o kadar belli ki, yıllık takvimlerinde bile yer alıyor. Bu durumda tüketicinin "indirime gireceğinizi bilmiyordum, bilseydim 3 gün sonra yarı fiyatına alırdım" deme hakkı olamaz herhalde.
İngiltere'de indirim tarihleri takvimlere girmemiş, ama tıpkı 10 yıl öncesine kadar bizim ülkemizde de olduğu gibi belli. Kış indirimlerine Noel'in hemen ertesinde, yaz indirimlerine ise temmuzun son haftasında başlıyorlar. Bir - iki istisna var, ancak tüm firmalar zaten indirim tarihlerini ilanlarla duyuruyorlar.
Hiç unutmuyorum. Bir iş gezisi için gittiğimiz Londra'da, Harrods mağazası hakkında bilgi alırken yöneticiler, her yıl indirim dönemleri için Amerika'dan çok sayıda turist kafilesinin özellikle Harrods'un indirimi için Londra'ya geldiklerini anlatmışlardı.
Tarihler belliyken, buna rağmen günlerce hatta bazen haftalarca önce ilanla duyurular yapılırken, artık tüketici kalkıp da indirime gireceğinizi bilmiyordum diyebilir mi?
Gelelim sadede.... Son yıllarda pek çok konuda olduğu gibi bu indirim meselesinde de anlaşılan bizim tekstilcilerimiz Avrupa'dan çok Amerika'yı taklit etti. Ama işlerine geldiği kadarını tabii!
Genel indirim dönemine uymak yerine herkesin kafasına göre kendi indirim günlerini benimsemesi konusunda Amerika'dan aşağı kalır tarafları yok. İndirimi son ana kadar sır gibi saklamak konusunda da onları mükemmel örnek almışlar (Amerika'daki mağazaların aşağıdaki sütunlarda yer alan açıklamalarına bakabilirsiniz.)
Ancak iş madalyonun öbür yüzüne gelince hemen Avrupalı oluveriyorlar ve satın aldığı mal 24 saat sonra yarı fiyatına inen tüketici, aradaki farkı geri almak istediğinde reddediyorlar.
Bize göre Beymen, Vakko, Atalar gibi indirim tarihleri her yıl belli olan, müşterilerine bunu haber veren firmalar, para iadesi konusunda da Avrupalı gibi davranabilirler. Ancak hangi gün indirime gireceklerini büyük bir sır gibi saklayan mağazalar ise tüketiciye aradaki fiyat farkını iade etmek zorundalar.

Almanya'da da tıpkı İngiltere'de olduğu gibi yaz ve kış indirimleri aylar öncesinden belli. Hatta o kadar beli ki, bu tarihler tıpkı resmi tatiller gibi takvimlerde yeralıyor.
Geçtiğimiz sezon yaz indirimi 28 temmuz - 9 ağustos tarihleri arasında yapılmış. Bu kış indirimi ise 27 ocakta başlayacak.
Tarihler bu denli kesin olduğundan, mağazaların indirimden kısa süre önce alınan ürünler için müşteriye para iadesi yapması sözkonusu değil.
Firmalar, indirim dönemleri için özel olarak büyük miktarlarda 2. kalite mal siparişi de verebiliyorlar. Bu mallar sezonda satılmıyor.

* LIBERTY'S - Yalnızca indirim dönemlerinde fiyatlarımızı düşürürüz. Bu da yılda 2 kez olur. İndirime gireceğimizi 7 gün önceden ilan ediyoruz. Böylece müşteri, fiyatların ne zaman ineceğini zaten biliyor. Bu kış 27 aralıkta başlayacağız. İndirim bu kadar düzenli olduğu için, indirim öncesi alınan mallar için farkı iade etmemiz sözkonusu değil.
* HARVEY NICHOLS - Kış indirimine Noel'den hemen sonra başlarız. İndirim dönemlerimiz daha sezon başında belli olduğu için, müşterilerimiz tarihleri çok iyi bilirler. Kimse de gelip aradaki farkı istemez.
* FORTNUM & MASON - Hayır, böyle birşey söz konusu değil. Çünkü indirim zamanımızı çok önceden ilan ederiz. Birkaç hafta önceden gazetelere ilan veririz. Müşterilere ayrıntılı bilgi, listeler yollarız. Bu yıl indirime 30 aralıkta gireceğiz. Zaten her zaman Noel'den sonra aynı tarihlerde olur. Hem böyle birşeyi nereden çıkarttınız? Londra'da indirim döneminde para iadesi diye birşey yoktur.
* SELFRIDGES - Fiyatları sadece yılda 2 kez, indirim dönemimizde düşürürüz. Yaz ve kış indirimlerinin tarihleri sabittir. Bu yüzden müşteri fiyatların ne zaman ineceğini çok iyi bilir. Biz yine de aralık ortasından itibaren gazetelere ilan vererek, reklamlar hazırlayarak indirim tarihimizi bildiriyoruz. 27 aralıkta girdiğimiz indirim 3 hafta sürer.
* HARRODS - Hayır, kesinlikle böyle bir uygulamamız yok. Bu yılki kış indirimimiz 7 - 31 ocak tarihleri arasında. Her yıl yaklaşık bu tarihlerdir. İndirim tarihimizi 1 hafta önceden bildiriyoruz müşterilerimize. Bunun için çeşitli medya kollarını, özellikle de televizyonu kullanıyoruz. Yerel ve genel gazetelere ilanlar veriyoruz.
* HOUSE OF FRASER - İngiltere'de indirim tarihleri bellidir ve bu yüzden de müşterinin yanıltılması diye bir sorun söz konusu olamaz.
* BURBERRYS - İndirimdeki mallarımız, sezonda sattığımız mallar değildir. Biz daha eski sezonlardan kalma malları sunarız. Yani müşterinin gelip de geçen gün aldığım ürün şimdi daha ucuz demesi imkansız. Ayrıca indirim dönemlerimizi 1 - 2 hafta önceden yerel ve genel gazetelerde ilan ediyoruz. Zaten genelde Noel'den 2 gün sonra başlar. Bu yıl 27 aralıkta giriyoruz indirime ve stoklarımıza bağlı olarak 3 - 4 hafta sürer.
* C & A (Giysiler genelde çok ucuz) - Bu tür bir para iadesi kesinlikle yapmayız! Düşünün bir araba satmışsınız ve müşteri fikrini değiştirip geri gelmiş. Mal satmak bir kontrattır. Ancak ürün hatalıysa değiştirilir.

* BLOOMINGDALE'S - Evet, indirime girilmeden önce alınmış giysinin fiyat farkını öderiz. Ancak malın 5 - 7 gün içinde getirilmesi lazım.
* SAKS FIFTH AVENUE - Evet, tabii öderiz. Örneğin bugün alıyor, biz yarın indirime sokmuşuz o malı. O zaman tabii o farkı öderiz. 10 günlük süre geçirilmemişse indirime koyduğumuz her mal için müşterimize fiyat farkını iade ederiz.
* COACH STORE - Evet, müşterimiz ürünü getirir, biz de yeni fiyat üzerinden tekrar satış yaparız. Ürünü getirmesi için sınırlı bir süre yok. Ama fişini getirmeyi unutmamalı.
* BERGDORF GOODMAN - İndirim öncesi alınmış giysilerde aradaki farkı müşteriye tabii ki öderiz.
* POLO/RALPH LAUREN - Evet, farkı öderiz. Ürünü getirmesi için öyle çok belirli bir zaman sınırı yok.
* MACY'S - Müşteri satın aldığı malı, alış tarihinden itibaren 10 gün içinde getirirse, fiyat farkını iade ederiz.
* BANANA REPUBLIC - Düzeltme politikamıza uygun olarak müşteri 14 gün içinde gelirse evet, farkı öderiz. İndirime her yıl aynı tarihte girdiğimizi söyleyemeyiz. İndirim tarihimizi de ilan etmeyiz.





Yazara EmailM.Tamer@milliyet.com.tr