Forum İstanbul’un bu yıl 12’ncisini düzenlediği 2 günlük zirvede bakanlar, yüksek bürokratlar, dünyaca saygın ekonomistler ve uzmanlarla 2023 Türkiyesi’ne yelken açtık.
İlk gün Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, bizlere zenginiyle-yoksuluyla tüm dünya ülkelerini içine alan ve Türkiye’yi de odak noktasına koyduğu, esaslı bir ufuk turu yaptırdı. 2. gün ise Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, bankalara yüklendi; kredilerini kapatarak daha ucuz borçlanmak isteyen KOBİ’lerden % 4 komisyon kesilmesine ver yansın etti.

Nostalji oturumu
“Küreselleşme ve Yeni Dengeler” başlıklı bu yılki forumda genellikle önümüzdeki 10 yıla bakılarak değerlendirmeler yapıldı. Ancak Şekerbank’ın 60. yılı adına yapılan ve Kaya Erdem, Ekrem Pakdemirli, Yavuz Canevi, Ercan Kumcu gibi Özal döneminin bakan ve yüksek bürokratları ile Hüsnü Özyeğin ve Tayfun Bayazıt gibi parlak bankacılarının katıldığı bir nostalji oturumu, o dönemi yaşayan biz gazeteciler için de gerçek bir nostalji oldu.

Esnafa teminatsız kredi
Toplantı öncesinde Şekerbank Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Basri Göktan ile yaptığımız sohbette memnuniyetle öğrendim ki, daha önce bankalarla hiç tanışmamış 20 bin esnafa, mikro finansman modeliyle 5 bin liradan başlayıp 30 bin liraya kadar uzanan ipoteksiz-kefilsiz-teminatsız kredi vermişler.
Bankacılık hizmetlerinden faydalanan tabanı genişletmek amacıyla, 2009’da bir nevi kurumsal sosyal sorumluluk anlayışıyla başlatılan bu uygulama, Türkiye’de bir ilk ve tek. Nakit akışına dayalı yürütülen bu uygulamayla Şekerbank, bugüne kadar 115 milyon euro kredi kullandırmış.

Yüz yüze...
Yüz yüze iletişimle verilen bu kredi modeli için Şekerbank’ın yerel mikro finansman uzmanları, kredi almak isteyen esnafı yerinde ziyaret ederek, mevcut iş potansiyelini belirleyip özel bir analizle esnafın borcunu, alacağını, gelirini, giderini, sermayesini ve stoğunu inceleyerek ödeme gücünü belirliyor. Analiz sırasında hem işyeriyle, hem de hane halkıyla ilgili tüm gelir ve harcamalar hesaba katılıyor. Ve böylece her müşteriye göre farklı ödeme planları oluşturuluyor. Alınacak kredi miktarından vadeye kadar her ayrıntı, müşteriye özel düzenlenip, esnafa terzi usulü hizmet sunuluyor.
Türkiye’de yıllık geliri 1 milyon liranın altında olan yaklaşık 2 milyon esnaftan 700 bini halen bankalarla tanışmamış. Bu kesime hitap eden mikro finansman kredi modelinde geri ödeme problemi, Şekerbank’ın diğer KOBİ kredilerine göre yarı yarıya daha azmış. Buna da hiç şaşmadım.

Fakıbaba’nın bacıları
Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Eşref Fakıbaba’nın kulakları çınlasın. Önceki hafta sonu Milliyet ekibiyle gittiğimiz Urfa’daki sohbetimizde, 1000’er lira mikro kredi vererek, iş hayatına adım atmalarına yardımcı oldukları Urfalı kadınların, aldıkları parayı son kuruşuna kadar düzenli ödediklerini ve borç takmadıklarını iftiharla anlatmıştı.
Türkiye’de mikro kredi sistemi, genel olarak bağışlarla yürüdüğü halde Urfa’da yoksul kadınlara belediye, kendi kaynaklarından kredi veriyor. Yine Türkiye’deki diğer uygulamalardan farklı olarak mikro krediden yararlanabilmek için 3-5 kadının biraraya gelmesi ve birbirlerine kefil olma anlamına gelen grup oluşturması da gerekmiyor. Her kadın tek başına kendinden sorumlu. Öyle olduğu halde kredilerin geri dönüşü % 100. Fakıbaba’nın 9 yıl önce başlattığı bu uygulama ile Urfa’da, mikro kredi sayesinde iş hayatına atılan kadın sayısı, bugün 1500’e ulaşmış durumda.