     ÂHÄ°ZBULLAH teröristlerindeki "kiÅŸilik bozukluÄŸu"na dikkat çeken psikiyatrist Prof. Dr. Sedat Özkan, bunların "ruh hastası" olduÄŸunu söylüyor.
     Â"Ruh hastası" ama, "akıl hastası" deÄŸil; cezai sorumlulukları var, saÄŸ ele geçirilenlerin yeri hastane deÄŸil, hapishane...
      CNN TÜRK'te konuşan Prof. Özkan, teröristlerin ve bu arada Hizbullahçıların üç temel özelliğine dikkat çekiyor:
      . İlkel kişilik düzeyi: Kişiliği oluşturan sosyal ve kültürel değerler gelişmediği için, hayvani düzeydeki yırtıcı içgüdüleri marazi derecede güçlüdür.
      . Örselenmiş çocukluk: Baba dayağının egemen olduğu ailede yetişmişlerdir. Dayak altında hem kişilikleri ezilmiştir, hem bu ezikliği gidermek için başkalarına şiddet uygulama eğilimi çok güçlüdür, despotturlar.
      . Toplumsallaşma yokluğu: Toplumsal ilişkileri gelişmemiştir. Farklı insani ve kültürel çevrelerle ilişkileri çok cılız olduğu için dar kafalıdırlar, 'farklı'yı 'düşman' görürler. Kısaca, fanatiktirler.
      * * *
     ÂÄ°RANLI laik yazar Amir Taheri "Holy Terror" (Kutsal Terör) adlı kitabında Hizbullah'ın ideolojisini anlatıyor:
     Â"Son derece basitleÅŸtirilmiÅŸ bir ideolojisi vardır. Çok basitleÅŸtirilmiÅŸ olduÄŸu için de, eÄŸitim düzeyi düşük, yoksul kent ve kasabalarda kolay muhatap bulabilir..."
      Hizbullahçı ideolojinin niteliği:
     Â"Bu ideoloji, Ä°slami görünüşüne raÄŸmen, aslında Manikean'dır ve bütün olayları 'iyi ve kötü' diye ikiye ayırmaya dayalıdır."
      Yani eski İranlı Mani'nin dinindeki gibi aydınlık - karanlık, ak - kara, iyi - kötü biçiminde keskin ikili ayırıma dayanan bir inanma biçimi...
      Taheri devam ediyor:
     Â"Olaylar gibi insanlar da böyle ikiye ayrılmıştır; Allah'ın yanında olanlar ve Åžeytan'ın yanında olanlar. SavaÅŸ, birincilerin ikinciler üzerindeki mutlak zaferine kadar sürdürülmelidir. Åžeytan'ın bütün dışa vurumları gerektiÄŸinde ÅŸiddet kullanarak yok edilmeli ki, 'kutsal toplum' gerçekleÅŸebilsin..."
      Ve müthiş bir Şeytan paranoyası:
     Â"Åžeytan milyonlarca ÅŸekilde karşımıza çıkabilir; bazen bir kadın saçı, bazen Beyrut'taki Amerikan üniversitesi ÅŸeklinde..." (Sf. 78)
      Radikal sağ, sol ve etnik ideolojilerin de böyle "Manikean" ak - kara şartlanmaları vardır. Fanatikler 'gri'yi sevmezler!
      * * *
     ÂTAHERÄ°'NÄ°N anlattığı bu ak - kara ayırımına dayalı "son derece basitleÅŸtirilmiÅŸ" ideolojiler saÄŸcı, solcu, dinci, etnik olabilir. Bunların en kolay militan devÅŸirebileceÄŸi çevreler bellidir: Prof. Özkan'ın anlattığı toplumsal ve kiÅŸilik bakımından sorunlu çevreler...
      Sağ, sol ve etnik terör örgütlerinde ve radikal hareketlerde benzer psikolojik ve sosyolojik özelliklerin gözlemlenmesi de bundandır.
      Onun içindir ki, sorun din eğitimi değil, bu eğitimin dindar insan mı yoksa militan mı yetiştirdiğidir! Sorun sermayenin rengi değil, sermayenin sermayedarı rasyonel mi yoksa irrasyonel mi düşünmeye yönelteceğidir!..
      'İrtica' gibi genelgeçer, vuzuhsuz kavramlarla bu sorunlar analiz edilemez.
      Türkiye'nin bugünkü gelişme aşamasında terörün psikolojik ve sosyolojik kaynakları vardır ve bu sebeple, terör fevkalade önemli bir davadır ve elbette görüldüğü yerde ezilmelidir.
      Bunun yanında sosyal olguları dikkate alarak, ılımlı ile aşırıyı, şiddete başvuranla karşı çıkanı ayırt etmek de şarttır.
Yazara E-Posta: t.akyol@milliyet.com.tr
