Yapraklar tepeden dökülmesin

       ANADOLU'nun deyim ya da atasözlerine yansıyan inançlarından biri de şu:
       "Kavak, yaprağını tepeden dökerse kış çok olur."
       Türkiye'de kavak yapraklarını yıllardır tepeden döküyor. Onun için kış hem çok, hem uzun oluyor. Halk için uzun, doğrudan hedeftekiler için çok oluyor. Onun için sancı bitmek bilmiyor, suya atılan taşın çıkardığı dalgalar gibi yayılıyor, yayılıyor ve toplumu sarıyor.
       İster demokrasi ayıbı, ister insan hakları ayıbı, adı ne olursa olsun, ama ortada bir ayıp var. Herkes bu ayıbı görüyor, her iktidar sahibi "bu ayıptan yakınıyor", ama insan hakları açısından sayılarla manzara - i umumiye değişmiyor. "İnsan, haklarıyla insandır" diyerek, "insanı, haklarıyla yerle bir eden" anlayış sürüp gidiyor.
       Yeni bir yılın ilk gününde, bana göre, en anlamlı dökümlerden biri de son beş yılın "insan hakları ihlali" açısından özeti. Bakın nasıl:
       1994 Sayıları: Toplam ölü 4041. Gözaltında ve cezaevlerinde ölenler 34. Gözaltında kaybolanlar 49. İşkence görenler 1128. Toplatılan kitap 37. Toplatılan gazete ve dergi 961. Gazeteci ve yazarlara verilen toplam hapis cezası 448 yıl.
       1995 Sayıları: Toplam ölü 2370. Gözaltında ve cezaevlerinde ölenler 19. Gözaltında kaybolanlar 43. İşkence görenler 1232. Toplatılan kitap 28. Toplatılan gazete ve dergi 504. Gazeteci ve yazarlara verilen toplam hapis cezası 107.
       1996 Sayıları: Faili meçhul cinayet 99. İşkence ve gözaltında ölenler 122. İşkence görenler 1412. Toplatılan yayın 304. Düşünce suçlularına verilen toplam ceza 1713 yıl.
       1997 Sayıları: Faili meçhul cinayet 109. İşkence ve gözaltında ölenler 114. Toplatılan yayın 278. Cezaevinde bulunan düşünce suçlusu 105. Düşünce suçlularına verilen toplam ceza 259 yıl.

       Sayılarla manzara - i umumiyede geliyoruz, dün uğurladığımız 1998'e. İşte son rakamlar:
       Faili meçhul cinayet 150. İşkence ve gözaltında ölenler 88. Toplatılan yayın 275. Cezaevinde bulunan düşünce suçluları 139. Düşünce suçlularına verilen toplam ceza 261 yıl.
       Gelir dağılımında bozukluk, yüksek enflasyon, insanları mutsuz eden kentleşme, sağlık, adalet, eğitim sorunları tamam, yani bunlardan duyulan rahatsızlıkların giderilmesi gerektiğinde herkes aynı görüşte.
       Ama, önce insan!.. İnsanın, insan olarak hakları ve düşünce özgürlüğü. Sözüm ona, her parti ve iktidar aynı görüşte. Ancak, rakamlar da ortada. Toplumsal şansımızı hiç olmazsa, 2000'e bir kala kullanalım. Koca bir bin yılı devirirken, 1999'da insanı, haklarıyla insan kılalım.
       Milliyet olarak yeni yılda dileyelim ki, "kavak, yaprağını tepeden dökmesin!.. Çok ve uzun kışlar geride kalsın!..




Yazara E-Posta: y.dogan@milliyet.com.tr