Lütfen önce herkes sakin olsun. Bırakın elinizdeki silahları… Evet, tam da böyle günlerden geçiyoruz. Herkeste bir kavga, gürültü gidiyor.

Bazen kendi iç dünyamı, iç seslerimi sessize alır, dışarıdaki sesleri de kısar sadece gözlemlemeye başlarım. Son dönemde bu gözlemlerimde son derece rahatsız edici ifadeler görüyorum. İki kişi karşılıklı oturuyor; ne konuştukları bende kısık olduğu için bana pek ulaşmıyor ama birinin mimiklerinden nefret akıyor.

Yolda yürüyen iki arkadaş görüyorum, bedenlerinden büyük beden dilleri var. Delikanlının çene kasları gerilmiş, sinirle yürüyor. Adamın garsona sipariş verirken takındığı küstahça ifade hemen anlaşılıyor. Kazak satın alan genç kız kasadaki görevli kızın elinden poşeti çekerek alıyor. Satıcı, aldığı ürünü kadına al da git der gibi uzatıyor. Bir taksi duruyor yolcusunun para üstünü neredeyse üstüne atıyor. Kuaför içeri giren müşteriye sahte sahte gülümsüyor. Eczacı, amcanın reçetesini elinden hızla çekerek alıyor. Servis hostesi öğrenciden bir an önce kurtulmak istercesine çocuğu apar topar neredeyse araçtan “fırlatıyor”. Örnekler uzar gider…

Alın kendinizi sessize… Dünyayı bir de öyle izleyin. En çok da kendinizi... Nasıl bir hâliniz var? Sözler çıkınca sizden geriye ne kalıyor? Hareketleriniz düşüncelerinizle ne kadar ahenkli? Teşekkür ederken içten misiniz? “Üzüldüm” derken ne derece samimisiniz? Birine iyilik yaparken gerçekten iyilik olsun diye mi yapıyor musunuz? Yoksa bunları yapmış olmak için mi yapıyorsunuz?

Biraz yavaşlayalım, sesleri kısalım. Yaptığımız her eyleme, kalbimizi, bedenimizi (ki o da kalbi izler) katarak yapalım. Dünyada hepimize yetecek iyilik ve güzellik zaten var. Yeter ki iyi şeylerin olduğunu ve gerçek iyiliğin bulaşıcı olduğunu bilelim.

İyi şeyler olur dostlarım...

Eskiden hoşgörü diye bir kavram vardı… Önce ailemizde öğrenmiştik; bir arkadaşımız bize hoşlanmadığımız bir şey yapsa ya da biri ile ilgili olumsuz bir şey duysak ve bununla ilgili söylenmeye başlasak, büyüklerimiz hemen uyarırdı: “Hoşgörülü ol evladım”… Okulda bir öğrenci bir kabahat işlese öğretmenimiz önce, “hoşgörülü ol” derdi.

Daha önce bir yazı yazmıştım, “Nezaket Tatilden Dönmeli” başlığı ile. Şimdi aynı çağrıyı kaybolan hoşgörü için yapıyorum: Neredesin hoşgörü?

Hani çocukken bir oyun oynardık: Kol kola girip hep bir ağızdan, “Önümüze gelene bir tekme, önümüze gelene bin tekme’’ diye bağırarak okul bahçesinde turlardık. İşte tam da böyle yaşar olduk hayatı.

Bir olay oluyor, yüzlerce kişi o konuda konuşmaya başlıyor. Acaba aslı astarı var mı diye kimse düşünmeden, bazen de ‘çamur at izi kalsın’ diyerek… Kişiye söz hakkı verilmeden, sadece o konuyu değil, o kişi ile ilgili artık ne varsa özel hayatından sağlığına, saçından ekonomik durumuna masaya yatırılıyor.

Geçenlerde bir bebek mevlidi gündeme geldi. Uzun uzun yazıldı, çizildi. Bu konuda ahkâm kesecek, yanlış veya doğrudur diye yargıda bulunacak değilim. Ama bir anne olarak, bebek mevlidini yapan kişinin bebeğini emzirdiğini düşünürsek ona bu kadar yüklenmeyi vicdanlı bulmuyorum.

Bazen de sosyal medyada aslı olmayan ya da geçmişte yapılmış bir haberin sanki yeni bir şeymiş gibi sunulup üzerine yorumlar yapılması da ayrı bir konu. Yapılan paylaşım gerçek mi? İddiayı ortaya atan kim? Bahsi geçen kişiye dost mu düşman mı? Elbette hoş görülecek konu var hoş görülmeyecek konu var. Eğer ortada bir adaletsizlik, bir suç durumu varsa mutlaka hukuk yoluyla hak aramalı. Buna da kimsenin itirazı olamaz zaten.

Tarafsız, adil ve en önemlisi vicdanlı, empati yapabilen insanlara ihtiyacımız var. Bir olay olduğunda herkes kılıcını kuşanmış giderken durup bir düşünmeli: “Ben doğru bir şey mi yapıyorum?” Başkası söyledi diye bilmediği bir konunun peşine takılıp ortalığa zehir saçmamalı…

Bu dünyayı iyi ve vicdanlı insanlar kurtaracak.

İyi insanların çoğalması dileği ile…

Arkasında bıraktığı izlerin kişi hakkında fikir verdiğini biliyoruz. Birçok kişi, giydiği takım elbise ile veya sosyal medya hesabından verdiği mesajlarla kendisi hakkında iz bıraktığını düşünür. Oysa iz bırakmak hayatın her anında, her yerinde…

Hijyene önem veriyorum diye ayakkabıları daire kapısının önünde bırakırken…
Kafede garsona sipariş verirken…
Arabanı park ederken…
Çocuğunla gezerken…
Kapının önüne bıraktığın çöp ile…
Dinlediğin müzik kulaklığın dışına taşarken…
Kafede yüksek sesle başka bir arkadaşını çekiştirirken…
Yemek yeme şeklin ile…
Kasiyere uzattığın buruşuk kırışık para ile…
Para çıkarmak için çantanın içinde kaybolurken…
İyilik yaparkenki davranışlarınla… (O iyiliği her fırsatta başa kakman, herkese bundan bahsetmenden)
Mesajlarındaki hitap şeklin, yazım yanlışların ile…
Hediye veriş şeklin ile… (Özenli bir paket, kişiye özel zarif bir not… Hediye veriş şekliyle fark yaratanları bilirsiniz.)
Yardım isteyen birine verdiğin cevap ile…
Eve gelen kargoyu teslim alırken…
Attığınız imza, adınızı yazma şeklin ile…
Makyaj, takı, dekoltede abartıya kaçmanla…
Ütüsüz, boyasız giysi ve ayakkabılar giyerken…
Kravatı bağlama biçimin ile…
Bu liste uzar gider.

Kişisel markayı bir yapboza benzetirim. Tek başına bir parça çok güzel olsa bile o yapboz ile uyumlu olmadıkça bir anlamı olmayacak, bütünün ahengini de bozacaktır.

Hepimiz birer markayız. Yaptığımız işle, hayatı yaşayış tarzımızla kendi markamızın temsilcisiyiz.

Peki, nasıl bir markayız?

Aslında hakkımızda konuşulanları duyabilsek, kişisel markamız hakkında bir fikir sahibi olacağız. Hatalarımız varsa, onların farkına varıp yüzleşebileceğiz. Ama çoğu kimse olumsuz şeyleri cesaret edip yüzümüze söylemez. Söylese bile ya kırılır ya da kulak arkası ederiz.

Günlük koşturmaca içinde kendimize dışarıdan bir gözle bakmak zor olacağı için ben şöyle bir yöntem uyguluyorum. Özellikle yeni tanıştığım insanlardan, beni ilk akıllarına gelen 5 sözcük ile ifade etmelerini istiyorum. İşte o 5 sözcük, benim onlardaki izlerim. Çıkan sonuçlardan memnunsam sorun yok ama değilsem oturup düşünürüm. Neden böyle bir iz bıraktığımı bulmaya çalışır, önlemimi alırım.

Bir başka kolay yol da kendinize bir kişisel marka yol haritası çıkarmak ve ona sadık kalıp kalmadığınızı görmek. Ayrıca mesleğiniz ve işinizle ilgili olarak insanlar hakkınızda neler konuşmalı, onu da bu çalışmada belirleyerek, kişisel markanız doğru yolda mı, anlarsınız.

Eğer kişisel markanızın durumunu istediğiniz noktadan çok uzakta görüyorsanız oturup tekrar düşünmelisiniz. Belki de “En başarılı mimar”, “En iyi kuaför” gibi söylemlerle yanlış marka konumlandırması yaptınız. Bu tarz ifadeler oldukça iddialıdır ve zaman gerektirir. Kaldı ki sizin demeniz değil, başkalarının sizin için söylemesi gerek.

Kişisel marka ile ilgili doğru izler bırakmak için hedefe uygun ve tutarlı bir yol haritasına sahip olmak ve bunun için doğru adımları atmak gerek…

Kişisel marka bir yolculuktur. Eğer böyle bir yolculuk planınız varsa iyi bir yol haritası, daha güvenli ve aynı zamanda keyif de alacağınız bir yolculuk için size destek olacaktır.

İyi yolculuklar dileğiyle…

İşim gereği sosyal medyada epey zaman geçiriyorum. Özellikle başkalarının paylaşımlarını ve yapılan yorumları izliyorum.

Bir ünlünün paylaşımı gözüme çarptı. Fotoğrafın altında destansı bir yazı paylaşmış. Aslında konu bir başka ünlü arkadaşı ile ilgili; belli ki bu konuyla ilgili yanında olmak istemiş. Kısa ve öz yazabileceği bir destek mesajını o kadar uzatmış ki, üçüncü cümleden sonrasını okumadım. Üstelik arkadaşının isminin geçtiği her yerde küçük harf kullanmış. İmla hataları da cabası… Bir arkadaşım kendi hesabından benim için böyle özensiz bir mesaj yayımlasa bozulurum.

“Ee, buna mı taktın?”

Sosyal mecralarda “Burası benim özelim, istediğimi paylaşırım” konusunu geçtik artık değil mi? Zira 7000 takipçisi olan birinin özeli pek kalmamıştır diye düşünüyorum. Sen kişisel bir marka isen, her hâlinle, her söyleminle, kısacası dünyaya açıldığın her anınla bir bütünsün. Kapılarını kapattığında evde ne yaptığın seni bağlar, çünkü bundan kimsenin haberi yoktur. Sosyal medya gibi bir yerde üstelik bir dolu takipçin de varken yazdıklarına biraz dikkat etmen gerek diye düşünüyorum. Bu kişinin bende bıraktığı izlenim; dil bilgisinin temel kurallarını, hiç olmazsa özel isimlerin büyük harfle yazıldığını bilmediği şeklinde… Ya da aklındakini çalakalem yazıp arkadaşını umursamıyor veya saygı duymuyor mu?

Hızlı iletiştiğimiz bu çağda yazışmalarda büyük küçük harfe pek dikkat etmez hale geldik. Bir de şu kısaltmalar var ki evlere şenlik: Slm cnm nbr? İki harf daha yazmaya üşeniyorsan benimle zaten iletişime geçme. İletişim kurma şekli; o kişi ile iş yapıp yapmayacağım, hizmet alıp almayacağım konusunda oldukça önemlidir benim için.

Siz bu konuda ne düşünürsünüz?

İyi iletiştiğimiz bir dünya dileğiyle…

İşim gereği farklı sektörlerden, farklı mesleklerden insanlarla tanışıyorum. Bazen o kadar mütevazı insanlar oluyor ki, az önce mezuniyet töreninden gelmiş gibi davranıyorlar. Sonradan biraz araştırma, zorla ağızdan laf almayla arkalarından kocaman birikim ve uzmanlık çıkıyor. Bu tarz insanlarla sohbete doyum olmuyor.

Bir de başka bir grup insan var ki evlere şenlik… Onlar gelmeden unvanları ve egoları elle tutuşmuş masaya oturuyor. Yanılıp da bu kişilere mesleklerini, uzmanlıklarını sorarsanız, vay halinize! İşte orada içlerindeki süpermen ortaya çıkıyor. Hatta bırakın bir şey sormayı, bazen bir “merhaba” yetiyor.

“Ben avukatım. Üç dil biliyorum. Uluslararası hukuk, denizler hukuku vs. hepsinde çok iyiyimdir. Bütün gazetecileri tanırım. Kaç senenin birikimi var… Değerli bir avukatım yani.” Birazdan ‘arkamızdaki dağları ben yarattım’ diyecek.

Bir diğeri “mimarım” diye başlıyor söze. “Nasıl yani, böyle bir proje yapacaksınız ve benim adım size gelmeyecek?! Hayret vallahi. Bu tarz projelerde ben Türkiye’de tekim, nasıl adımı duymazsınız?” Siz ‘duymadım’ dedikçe dozu daha da yükselterek anlatmaya devam ediyor.

Bir internet projesi için bir grafikerle görüşüyoruz. Meğer o da piyasanın en iyisi imiş!
-Uzmanlığınız nedir?
-Ben A’dan Z’ye marka adına her şeyde başarılıyım. Zaten birçok firma benim peşimde…

O görüşmeden aklımda kalan, “atlarım, sıçrarım, oraya da konarım, buraya da bulaşırım” iddiaları...

Birisi gelip uzmanlık alanım dışında bir şey istese, “ben yapamam” cevabını veririm. Biliyorsam, “şu kişi iyi yapar” diyerek tavsiyede bulunurum. Her işi yapan, piyasanın en iyisi olduğu iddiasını taşıyan bu kişiler genelde hiçbir şeyi beceremeyenler olur. Şans, yüzlerine bir iki kere gülmüş, birkaç iş yapınca tuhaf bir havaya bürünmüşlerdir.

Ne demiş Necip Fazıl Kısakürek?

Siz hiç, bir sarrafın bağırdığını duydunuz mu? Kıymetli malı olanlar bağırmaz.

Domatesçi, biberci bağırır da kuyumcu bağırmaz. Eskici bağırır ama antikacı bağırmaz. İnsan bağırırken düşünemez.

Üstelik bırakın, yaptığınız işi başkaları övsün. Öteki türlü çok komik oluyor. Bugüne kadar konuya böyle giren bir kişiyle bile iş yapmadım. Kendini iyi övüyor diye işini iyi yapacağına inanmıyorum.

Bu arada kitabım çıktı. Piyasanın en iyisi. En iyi yazar benim. Her konuda çok iyi yazarım. Önce ben yazarım.

İyi şeyler hep olsun...

Bazı insanlar ne istediğini bilir ve o yolda ne pahasına olursa olsun ilerler. Arada tökezler, düşer ama yine ayağa kalkar. Onlar hedefe kilitlenmiştir, er ya da geç gidecekleri yere varırlar. Peki ya savrulanlar?

Onlar hemen her yerde karşılaşabileceğiniz, şahsına münhasır kişilerdir. Gördükleri, duydukları her şeyi yapabileceklerini iddia ederler. Her sabah kafalarında yeni bir fikirle uyanır, akşama doğru bambaşka bir fikre doğru yol alırlar. Sürekli mutsuz ya da bazen mutlu bazen mutsuz olarak duygu durumları saatler içinde bile değişebilir. Bir heyecanla ötesine berisine bakmadan bir sürü işe girişir, yarıda bırakıp başka bir projenin yolunu tutarlar. Oyuncaklarından çabuk sıkılan çocuklar gibi...

Arkalarında bir sürü yarım kalmış iş ve proje vardır. İşler kötüye gittiğinde herkes ve her şeyi suçlarlar, kendileri dışında! Ekonomiden tutun arkadaşlarına, köşedeki bakkalın çırağına kadar herkes suçludur. Neden? Çırak kahveyi hemen getirmedi, kahve içemeyince ayılamadı, geç içti, gideceği yere o yüzden geç kaldı. Zaten hayat hep onlara zalim davranır, herkes onunla uğraşır…

Oradan oraya savrulanların bence en büyük sorunu bir hedeflerinin olmayışı ve kendilerini bir yere konumlandıramamış olması. İçlerindeki bu boşluğu doldurmak için bazen kendi duygularına bazen etrafa kafayı takıyor, kimi zaman da iş açısından deneyimi ve bilgisi olmadığı bambaşka şeyler deniyorlar.

Aslında doğru konumlamanın en kolay yolu kendini tanımaktan geçiyor. İş hayatında doğru konumlama için kendine şu soruları sorabilirsin. Yanıtların mutlaka tutarlı ve dürüst olmalı.

Ne yapacağına karar verdikten sonra da kendine sürdürülebilir, gerçekçi hedefler koyabilirsin.

İyi şeyler hep olur.