Düzenli göz muayenesi ile hastalıkların erken teşhisi mümkündür ve herhangi bir rahatsızlık durumunda hekime gidilmelidir. Göz sağlığıyla ilgili pek çok yanlış bilgi halk arasında dolaşıyor ve çoğunun da doğru olduğuna inanılıyor. Peki, hangisi doğru hangisi yanlış? Ne zaman, hangi durumlarda doktora gitmelisiniz? Çocuklarınızın göz sağlığını korumak için neler yapmalı, nelerden kaçınmalısınız? İşte göz sağlığında doğru bilinen en yaygın yanlışlar.
YANLIŞ: Bebeklerin ancak çocuk doktorları tarafından gerekli görülür ise göz muayenesi olmaları gerekir.
DOĞRU: Bebekler doğumdan hemen sonra ve bir yaşında iken göz doktoru tarafından muayene edilmeli ve bebeklik çağında görülebilecek doğumsal göz hastalıklarının, kayma veya kırma kusurlarının olup olmadığı değerlendirilmelidir.
YANLIŞ: Gözde yanma, kaşıntı, kuruluk gibi şikayetler olması durumunda, suni göz yaşı preparatları satın alınarak kullanılabilir. Göz doktoruna başvurmaya gerek yoktur.
DOĞRU: Her ne kadar göz kuruluğu toplumda sık görülen bir durum olsa da, gözlerde yanma, batma, kaşıntı ile seyredebilecek pek çok farklı göz hastalığı bulunmaktadır. Alerjik konjonktivitlerden, kornea iltihaplarına kadar değişebilen pek çok farklı durumun tanı ve tedavisi ancak göz hastalıkları hekimince yapılacak muayene ile mümkündür. Suni gözyaşı kullanarak gözdeki bu rahatsızlıkların geçmesini beklemek, tedaviyi geciktirebilir ve bu hastalıklar sonra tedavi edilse bile dokuda bozukluk kalabilir.
YANLIŞ: Katarakt yaşlıların hastalığıdır.
DOĞRU: Yeni doğan bebeklerden, ileri yaşlara kadar her yaşta katarakt görülebilir. Bebeklerde anne karnında geçirilen enfeksiyonlar, genetik veya metabolik hastalıklar bu duruma sebep olabilirken; erişkinlikte kortizon başta olmak üzere bazı ilaçların kullanılması, travmalar, diyabet hastalığı, radyasyona maruz kalma gibi durumlarda da erken yaşta katarakt oluşabilir.
YANLIŞ: Gözlük takmak gözü tembelleştirir.
DOĞRU: Tam tersine özellikle çocukluk çağında uygun gözlüklerin kullanımı ambliyopi adını verdiğimiz göz tembelliğinin önlenmesi ve tedavisinde önemlidir. İleri yaşlarda da hastaya uygun olarak reçete edilmiş gözlüklerin kullanılması gözün tembelleşmesine sebep olmadığı gibi, iyi görme keskinliği sağlayarak az ve bulanık görmeye bağlı göz ve baş ağrılarını önler.
YANLIŞ: Göz tansiyonu gözlerde ağrı yapar.
DOĞRU: Göz tansiyonu ancak aşırı yükseldiğinde gözde şiddetli ağrı yapar. Fakat her zaman göz tansiyonu çok yükselmez. Bu durumlarda gözde ve başta ağrı olmayabilir. Göz doktorları tarafından rutin muayene esnasında şüphelenilerek yapılan tetkikler sonucunda ortaya konulur. Özellikle çevresel görme daralması yapacağından görme azlığı hasta tarafından geç fark edilebilir. Bu sebeple özellikle ailesinde glokom hastalığı bulunan kişiler, yüksek kırma kusuru olan bireyler ve diyabet hastalığı, kalp-damar rahatsızlıkları olan kişilerin yılda bir kez glokom açısından değerlendirilmeleri gerekmektedir.
YANLIŞ: Çocukların güneş gözlüğü takmasına gerek yoktur.
DOĞRU: Güneş ışınlarına fazla maruz kalmak bebeklikten ileri yaşlara kadar her kişinin gözüne etki yapar. Bu ışınlardan bazıları katarakt oluşmasını hızlandırırken, bazıları da makulada sarı nokta hastalığına sebep olabilir. Bu nedenle çocukluktan ileri yaşlara kadar güneşte güneş gözlüğü kullanmak çok önemlidir.
YANLIŞ: Gözler yorulduğunda dinlendirici gözlük kullanmak gerekir!
DOĞRU: Tıbbi olarak dinlendirici gözlük diye bir kavram yoktur. Bu, genellikle halk arasında düşük numaralı gözlüklere verilen bir isimdir. Ancak gözlük takması gerekli olan bir hastaya doğru muayene ile verilmiş bir gözlüğün hastalarda ense, şakak ve göz ağrılarının önüne geçerek yaşam konforunu arttıracağı da ortadadır. Burada önemli olan husus gözlüğün sadece kırma kusuru veya kayma vb. problemleri olan kişilerce doğru muayene sonrası alınması unutulmamalıdır.
YANLIŞ: Göz kuruluğu yaşayan kişiler ağlayamaz, gözde sulanma olmaz!
DOĞRU: Gözyaşımızın üretimi refleks ve bazal üretim dediğimiz iki yöntemle olmaktadır. Yine göz kuruluğuna sebep olabilecek hastalıkların bir kısmı gözyaşı üretiminin yetersiz olması sebebi ile ortaya çıkarken bir kısmı ise üretimin normal olmasına rağmen ancak gözyaşının hızlı buharlaşması ile ilişkilidir. Tüm bu faktörler göz önüne alındığında, göz kuruluğu yaşayan insanların da ağlayabileceği, zaman zaman gözlerinde sulanma olacağı anlaşılabilmektedir.
Göz Hastalıkları Uzmanı
Op. Dr. Tufan Evciman
www.tufanevciman.com.tr