KORKUNUN NEDENi KÖTÜ TECRÜBELER

1- Diş hekimi korkusu ne sıklıkta görülüyor?
Toplumumuzda diş hekiminden korkan kişi oranı çok yüksek. Bize gelen hastaların yüzde 80’i diş hekiminden korkuyor. Ancak dişçi korkusu yaşayanları kendi aralarında ayırmak gerekir. Korkusunu kontrol edebilenlerin eski, kötü tecrübe veya bilinç altındaki algılamasının değiştirilmesi kolaydır. Ancak korku patolojik boyut kazanmışsa korkuyu yenmek zorlu bir süreçtir.

2- En çok hangi yaş grupları ve kimler diş hekimden korkuyor?
En fazla orta yaş ve üstü hastalar diş hekiminden korkuyor. Yaşlı hastalar daha radikal olarak dişlerini çektirip kendilerince dişten ve korkudan kurtuluyor. Bundan 15 yıl öncesine kadar diş hekimliğinde hastanın psikolojisi ön planda değildi. Teknik sebepler dolayısıyla da hastaya hizmet veren donanım da bugünkü kadar konforlu duruma gelmemişti. Ancak günümüzde hem teknik donanımdaki gelişmeler hem de hasta ilişkilerindeki algının artmasıyla her hasta, bir vaka olarak hassas değerlendiriliyor. Bu konuda eğitilmemiş anne, babaların çocuklarında da korku maalesef gelişiyor.

3- Diş hekimi korkusunun arkasında yatan faktörler neler?
Diş hekimliği korkusunun altında yatan sebeplerin en belirgin olanı yaşanmış kötü tecrübelerdir. Çoğunlukla çocukluk döneminde yaşanan anılar karşımıza çıkıyor. Korku, sadece tecrübenin yaşanmasıyla oluşmaz, tecrübenin aktarılması da çok sık karşılaşılan bir durumdur. Bilinçaltındaki korkular fark edilmeden yakınlarınıza davranışlarla veya söylemlerle bulaşır. Diş hekimi koltuğunda hastanın algıladığı her şey bilinçaltına kaydolur. Hekim hasta arasındaki diyalog hekimin konuştukları ve kullandığı dil çok önemlidir.
Süt dişlerinin değişimi sırasında yaşanan olaylar korkunun en önemli nedenlerindendir. Süt dişleri kişinin kendi vücudundan kaybettiği ilk parçadır. Bu sırada acı ve kan ortaya çıkmaktadır. Bu yüzden süt dişlerinin çekilmesi mutlaka bir diş hekimi tarafından yapılmalı ve çocuk ve diş hekimi ilişkilerinin başlaması sağlanmalıdır. Yaşanan tecrübeler ve bilgi olarak aktarılan korkular, bardaktaki takma dişler, bu korkuyu büyüten nedenler olarak sayılabilir.

4- Diş hekimi korkusunu tetikleyen cihaz ve etmenler nelerdir?
Bilinçaltına en kolay kaydolan şey kokudur. Dişhekimliğinde kullanılan birçok kimyasalın kokusu spesifik ve keskindir. Öncelikle bunlar kayda alınır. Kaydı kolay şeylerden biri de sestir. Bu da bizim meslekte çok önemli yeri olan bir fondur. Kullandığımız cihazların sesi ve ortamın kokusu eğer kişinin o anda canı yanmışsa bilinçaltında derinlere kaydolur. Böylelikle bunlardan herhangi biriyle tekrar karşılaşırsa kişi bilinçaltından kötü, acı temelli korkular çıkar.

5- Diş hekimi korkusuyla ilgili hasta örnekleri hikayeleri verebilir misiniz?
Diş hekimi korkusu kişinin günlük hayatını da oldukça olumsuz etkiliyor. Hatta tahmin edilenden daha tehlikeli boyutlara ulaşabiliyor. Bir hasta çocukluktan bu yana diş hekimi korkusu yaşıyor. Dişi çürüdüğünde gün içerisinde sürekli alkol aldığı ve alkolün etkisiyle diş ağrısını unutmaya çalışmış bir süre. Eşinin ısrarıyla bana geldiler ancak koltuğa oturur oturmaz atak geçirdi ve bayıldı. Alman bir erkek hastam vardı, oldukça iri yarıydı. Ayrıca vücudunun hemen her tarafından dövme yaptırmış. Dövme yaptırırken yaşadığı acı dişçide yaşadığı acıdan çok fazla şüphesiz. Ancak o iri yarı adam dişine iğne yaparken neredeyse bayılıyordu.

YARIN: DiŞÇi FOBiSiNi TETiKLEYEN ETKENLER?