Eski KGB ajanına 2 liraya satılan gazete

Aylardır beklenen anlaşma nihayet gerçekleşti. Eski KGB ajanı, Rus milyarder Alexander Lebedev, büyük zarar eden İngiliz Independent gazetesini borçlarıyla birlikte sadece 1. 46 dolara aldı

Independent gazetesi 1986’da yayım hayatına başladığında, İngiliz haberciliğine adı gibi (bağımsız) yeni bir soluk getireceğini vaat ediyordu. 1989’da 400 bin tiraj alan gazeteye 1990’da kardeş geldi: Pazar gazetesi Independent on Sunday, Türk basınında hafta sonu ekleri konseptine de ilham kaynağı oldu. Yayın çizgisi, çok radikalleşmeyen sol tandansıyla Independent, 1990’ların en kaliteli gazetesi Yeni Yüzyıl’ın örnek aldığı yabancı gazetelerdendi.
Gazete, pek çok defa mizanpaj değiştirdi. Avrupa’da tabloid formatını benimseyen ilk ciddi gazetelerdendi. Ancak 2000’li yıllarda finansal zorluklar yaşayan gazete, ekonomik kriz sonrası resmen darboğaza girdi. Son bir yılda yüzde 10 tiraj kaybeden gazete, şubat ayında 183 binle İngiliz günlük gazetelerin arasında en az satan gazete oldu. Gazetenin bir yıllık kaybı 12.4 milyon pound olarak açıklandı.

En zengin Ruslardan
Rus oligark Alexander Lebedev’in, hem Independent hem de Sunday Independent’ı alması bir yıldır bekleniyordu. Lebedev, İngiltere Başbakanı Gordon Brown’ı ziyaret edip onay aldıktan sonra işler hızlandı. Kaderin cilvesi işte: 80’lerin ikinci yarısında KGB görevlisi olarak Londra’da yaşadı. Ancak yorumlara bakılırsa casusluktan ziyade finansa yoğunlaştığı söylenir. Forbes’a göre dünyanın en zengin 358’inci kişisi olan Lebedev’in bankacılıktan enerji ve havaya uzanan sayısız yatırımları arasında medya da bulunuyor. Rus Novaya Gazeta’dan sonra geçen yıl yine bir İngiliz gazetesini, London Evening Standart’ı satın almıştı. Standart, bir yılda okurunu yüzde 133 artırdı.

Bedava mı sandın?
Peki Independent ne olacak? Birincisi, Lebedev’in oğlu Evgeny yönetim kurulu başkanı olacak. İkincisi, Independent’ın Trinity Mirror grubuyla baskı anlaşması beş yıl uzatıldı. Üçüncüsü, Independent’ın editoryal yapısı tamamen değişiyor. Gazetenin 10 yıllık yayın yönetmeni Simon Kelner için bunun anlamı darbe.
Fiyat düşürürse, Times grubunun sahibi Rupert Murdoch ile fena kapışacak demektir. Indy’yi sadece Londra’da bedava dağıtması da gündemde. Sonuç ne olursa olsun. 1998’de Sir Tony O’Reilly’nin gazetenin yüzde 54’üne 30 milyon pound verdiği günlerden, bir Rus oligarkına bir pound’a satıldığı bugüne geldik.

ROBOT GAZETECİYİ TAKDİMİMDİR
Şaka değil. Japonlar sonunda robot gazeteci yapmayı başardı. Tokyo Üniversitesi’ndeki Intelligent Systems Lab’de (ISI) geliştirilen robot, bulunduğu yerde bilgileri toparlayıp merkeze bildirebiliyor. Üstelik fotoğraf da çekebiliyor!
Geçen hafta da Illinois Üniversitesi robot gazeteci yarattığını açıklamıştı. Amerikalı mekanik meslektaşımız, veriler girildiğinde imla hatası yapmadan haber yazabiliyor. (Bu modelden bir adet Çınar’a satın almayı düşünüyorum, çünkü tashih konusunda çok hassas.)
Ancak Japonların geliştirdiği model, Amerikalılar’ınkini açık ara döver. Singularity Hub adlı internet sitesinde yayınlanan habere göre bu robot çevresindeki ‘değişiklikleri’ fark edip, fotoğraf çekebiliyor. İnsanlara soru sorabiliyor, bir yandan da interneti tarayıp bilgi ekleyebiliyor. Eğer ‘haber değeri’ olan bir şey yakalarsa haberi de yazıyor.
Okurun robot haberlerini tercih etmesi bile mümkün.
Kaldı ki bizim Başbakan tarzındaki otoriter liderler de insan gazeteci yerine robot gazeteciyle konuşmayı tercih edecektir. Çünkü robotlar henüz yorum yapamıyor. Henüz.

PUTIN’iN iLiŞKiSiNi YAYIMLADI
- Profesör ve milli atlet bir babayla İngilizce öğretmeni bir annenin oğlu olan Alexander Lebedev, ekonomi okudu.
- 1982-1992 yılları arasında KGB’de çalıştı.
- KGB’den ayrılınca kendi finans şirketini kurdu. 1995’te borç içindeki Ulusal Yatırım Bankası’nı satın aldı. Bugün Rusya’nın en büyük bankalarından biri.
- Banka, Rus havayolu Aeroflot’un yüzde 30’una, aralarında Gazprom’un da bulunduğu enerji şirketlerine sahip.
- Rusya parlamentosunun alt kanadı olan Duma’da dört yıl politika yaptı.
- Bir ara Moskova Postası’nın sahibiydi. Putin’in yarı yaşındaki bir atletle ilişkisini yayınladıktan sonra ‘politik nedenlerle’ gazeteyi kapattığı iddia edildi.