Deus vult! (Tanrı istiyor)

Tesadüf herhalde, dedim. Bundan 1001 yıl önce 27 Kasım'da Papa İkinci Urbanus, Haçlı seferlerini başlatmak için ünlü çağrısını yapmış. Hani onlarda cihat yoktu? Tanrı adına kutsal topraklarda savaşmaya gideceklere her türlü ahiret güvencesini vaat etmiş. O kadar ki yoksulundan soylusuna herkesin iştahı kabarmış. Hırsızlardan tanrının şövalyesi olmalarını istemiş. Atış serbest. Can mı dayanır? Papa'nın Katolik ve Ortodoks kiliseleri arasında uzlaşma sağlama çabaları doğrultusunda Patrik Bartholomeos ile bir araya gelmesi de bekleniyormuş. "Papa İslam'la yüzleşiyor" kapak başlığıyla hazretin gelişini konu yapan Time dergisi bu ziyareti pek çok açıdan kritik ve tehlikeli olarak değerlendiriyor. Kimin açısından tehlikeli acep? Anlaşılan Haçlı Seferleri biteceğe benzemiyor. Rivayet ne olursa olsun geriye baktığımızda Akdeniz'in hakimleri her daim papalığı devreye sokmuş, devrede tutuyor... Doğan Avcıoğlu'nun "Türklerin Tarihi" eserinin dördüncü cildinde yer alan Haçlı Seferleri sayfaları bugünün aynası sanki... Avrupa feodalizmi sırasında 11'inci yüzyıldan itibaren iki yüzyıllık dönemde sömürgeci tüccar kolonilerinin Haçlı harekatını ibretle okuyorum. Ha, tarih demişken, Papa'nın gideceği söylenen Ayasofya, 24 Kasım 1934'te bakanlar kurulu tarafından müze haline getirilmişti. Buyur ola Haçlı Seferlerinin sosyal ve ekonomik perspektiften yansımalarına bu testusta bu kez de... 1- Haçlı hareketi, Papa II. Urbanus'un Fransa'da Clermont Konsili'nde 1095'te Deus vult (Tanrı istiyor) çağrısıyla başlar. Papanın eline iyi bir de fırsat geçmiştir. Hangi Doğu Roma imparatoru Türklere karşı ücretli asker yardımı istemektedir?a. Romanos Diogenesb. Aleksios Komnenos-I c. Konstantinos d. Justinianos2- Avrupa'da tarım tekniklerinde gelişme başlamıştır. 11'inci yüzyılda nüfusta patlama olur. Her yerde işsizlik baş gösterir. Avrupalı kral ve tüccarlar doğuda Türklerin, İspanya'da Arapların hakimiyetini kırmak isterler. Her zamanki gibi papa devreye girer. Aşağıdakilerden hangisi Avrupa feodalizminin değişen teknolojisidir?a. Öküz yerine at b. Demir sapanc. Su değirmeni d. Hepsi3- Doğan Avcıoğlu'na göre Haçlı seferlerinde dinsel amaç bir ciladır. Hangi ülkenin kent devletleri İslam'ın elindeki Doğu ticaretini ele geçirmek için Haçlı seferlerinin gönüllü olarak bankerliğini, armatörlüğünü ve savaşçılığını yaparlar?a. İngiltere b. İspanyac. İtalya d. Fransa4- 1. Haçlı Seferi 1096'da dalga dalga kafileler halinde yürüyen bir yağma seferidir. Başlangıçta az şövalye çok köylü vardır. Yoksullar, kadınlar, çocuklar... Daha sonra şövalyeler, baronlar, prensler... Peki yola ilk dökülen kimdir?a. Meteliksiz Valter adlı bir şövalye b. Münzevi Piyer adlı bir keşişc. Frederik Şüllerd. Alfred Müller5- Birinci Haçlı Seferi sırasında aşağıdakilerden hangisi vuku bulur?a. Daha Avrupa'dayken yol üzerinde ilk büyük ve organize Yahudi pogromu. Bilinen ilk Holokostb. İlk yamyamlık. Maaratü'n-Nu'man şehrinin istilası sırasında açlıktan esir Arapları yerlerc. Dünyanın en kanlı katliamlarından biri 1099'da Kudüs'te gerçekleşird. Hepsi6- Sene 1204. Hoppala! Venedik'in tezgahladığı 4. Haçlı Seferi'nin hedefi neresi?a. Musul b. Kerkükc. Kudüs d. İstanbul7- Hangi düşünür Venedik ve Cenovalıların "Haçlı çılgınlığını ticarete dönüştürmeye kararlı olduklarını" yazmıştır?a. Hobbes b. Voltairec. Marks d. Machiavelli8- En hüzünlüsü 1212'deki sefer. 30 bin çocuk kandırılarak gemilerle götürüldükleri Cezayir'de köle olarak satılır. Çocukların Haçlı Seferi'ni aşağıdaki hangi yazar Mezbaha No 5 adlı romanının alt başlığı yapmıştır?a. Knut Hamsun b. Kurt Vonnegutc. Fakir Baykurt d. Kurt Wenzel9- Haçlı Seferleri sonunda Latinler, doğunun yalnız hammaddelerini almakla kalmazlar; bilim, teknik ve fikirlerine açılırlar. Bu seferler neyin başlangıcı olur?a. Sözde medeniyetler çatışmasınınb. Rönesansınc. Oryantalizmind. Hepsi10- Peki, Haçlı Seferleri sonunda doğuda ne olur?a. Ekonomik perişanlıkb. Bilimde ve kültürde içe kapanmac. Batının pazarıd. Hepsi Geliyor, gelemez, gelecek derken kendimi papalar tarihini okurken buldum. Papa 16. Benedictus 28 Kasım sabahı geliyormuş.