"Şepkemin altındayım"

Muayenehanesinden çıkarken cilt hekimi dermatolog Prof. Dr. Ertuğrul Aydemir tekrar tekrar tembih ediyordu: Yüzünü ve gözünü güneşten koru. Şapka tak! Geniş kenarlı bir şapka. Nasıl mesela? Bulabilirsen sombrero. Hoppala, burası Meksika mı? Doktorun dediğini mutlaka yapmalıyım. Acep nasıl bir şapka almalıyım? Etrafıma baktım, kasket takanlar dışında kimsenin şapka kullandığı yok. Gözümün önünde, babam fötr şapkasıyla sokakta hemen herkesi selamlardı. 1960'larda Öztürk Serengil'in patlattığı ünlü deyiminin aksine artık kimse "şepke"sinin altında değil? Oysa Türkiye'de şapkaya mutlaka gereksinim var! Üstelik şapka giyilmesine dair kanun çıkarmış ender ülkelerden biri değil miyiz? 15 yıl önce yazdığım "Selam Humphrey, Merhaba Gatsby" başlıklı bir yazımı buldum. Demişim ki, "Türkiye'de şapka merakı 1950'lerden itibaren gitgide azalmış. Vitali Hakko'ya göre bu hızlı kentleşme ve dolmuşlar yüzünden? Kimine göreyse özel otomobilin yaygınlaşmasıyla şapka düşüvermiş nostalji boşluğuna?" Şimdi bakıyorum galiba üç grup neden var "şapka neden kullanılır"ın altında? Başı korumak, sıcak tutmak, güneşten korumak için... Üniforma, aidiyet, statü, dini veya politik simge olarak... Bir de ilgi çekmek, daha uzun görünmek, keli kapatmak ve bir kıyafetin aksesuvarı olarak... Güneşten korunmak sevgili doktorumun emri. Sonunda bir Panama şapkası aldım. Meğer ne denli meşhur bir şapkaymış aldığım. Bir kere 27 Ağustos 1925'te Atatürk'ün İnebolu'da "Bunu açıkça söylemek isterim. Bu serpuşun ismine şapka denir. İşte şapkamız" dediği meşhur Panama şapkası değil miydi? Rivayete göre 20'nci yüzyılın başında Panama Kanalı'nın inşası sırasında keşfedilen ve ABD Başkanı Theodore Roosevelt'in 1914'te kanalı ziyaretinde çektirdiği bir fotoğrafla popülerleştirdiği şapka bu. Krem rengi, hakiki hasır Panama şapkamın altında Prof. Aydemir'in uyarılarından oluşan özünü ve gözünü güneşten koru testusuna buyur ola bu kez de... a. Panamab. Ekvadorc. İstanbul Bomontid. Paris2 Ekvador'da el işçiliğiyle jipajapa denen hafif hasırdan yapılan Panama şapkasını bütün dünyaya pazarlayan Panama, daha doğrusu Amerikalılar ve İngilizler olmuştu. 20'nci yüzyılın başlarında Kral VII. Edward bu şapkayı hangi fonksiyon için önermişti?a. Üzerinde güneş batmayan İngiltere emperyalizminin simgesib. Yaz tatili c. Yeni dünya düzenid. Hepsi veya hiçbiri3 Hollywood sinemasının da ünlü serpuşudur Panama şapkası. ABD İç Savaşı'nı konu eden "Rüzgar Gibi Geçti" filmiyle dünyaya ilk kez lanse edilen Monte Carlo stili Panama şapkasını kim giyiyordu?a. Glenn Fordb. Giden Chevroletc. Clark Gabled. Humphrey Bogart4 Siz siz olun şapka kullanın. Güneş ışığının hangi bölümü deri üzerindeki zararlı etkinin sorumlusudur?a. Morötesi b. Kızılötesic. Kızılaltı d. Hepsi5 Prof. Aydemir'e göre güneşten korunmanın en iyi yolu nedir?a. Şapka takmakb. Giyinmek c. Günperdesi kullanmakd. Şemsiye kullanmak6 Aşağıdakiler arasında güneş ışığına en az duyarlı olan hangisi?a. Açık tenliler b. Gerçek sarışınlarc. Karaşınlard. Kızıllar7Gözler için aşırı zararlı olan morötesinin hangi tip ışınları, atmosferdeki ozon tabakası tarafından emildiği için yeryüzüne ulaşmaz?a. UV-A b. UV-Bc. UV-C d. UV-VVVVV8 Deri kanserlerinin en önemli nedeni güneş olduğuna göre en çok vücudun hangi bölgesinde görülürler?a. Avuç içi b. Yüzc. Apış arası d. Kaşlarının karası9 Prof. Aydemir'e göre deri sağlığımız için, güneşten korunmak çok önemli, korunmanın özellikle ilk yaştan başlayarak uygulanması çok daha önemli. İlk 10 yıldaki güneş yanıkları hangi kanser tehlikesini büyük ölçüde artırdığından güneşten korunmanın ilk yaşlardan başlatılması şarttır?a. Karsinom b. Glakomc. Melanom d. Lösemi10 12 Mart 1972'de içeri alınan ve deri kanserine yakalanmış olmasına rağmen tedavisine izin verilmeyip hapiste ölen gazeteci ve öğrenci lideri kimdi?a. Kemal Akdenizb. Harun Karadenizc. Mustafa Kuseyrid. Taylan Özgür 1 Dahi Fransız mühendisi Ferdinand de Lesseps'in yarattığı Panama Kanalı projesi sırasında mühendislerin sıcak altında dayanıklı şapka gereksinimini karşıladığı için kullanmaya başladığı rivayet edilen Panama şapkası nerede imal edilir? Yanıtlar: 1) b, 2) b, 3) c, 4) a, 5) b, 6) c, 7) c, 8) b, 9) c, 10) b.