35 liraya 17 can!

Türkiye 4 gündür Karaman Ermenek’te yaşanan maden faciasında yer altında mahsur kalan 18 kişiden gelecek müjdeli haberi beklerken dün yine aynı bölgeden gelen ve bir dizi ihmalin neden olduğu kaza haberiyle sarsıldı. Bu kez Konya Akşehir’den Isparta’ya elma toplamak için mevsimlik işçileri Gelendost ilçesine taşıyan midibüs Yalvaç sınırlarında, yöre halkı arasında ‘gavur uçtu’ denilen mevkiide yokuş aşağı inerken sürücü Metin Arslanalp’in (47) direksiyon hakimiyetini yitirmesi sonucu şarampole devrildi.

100 metre sürüklendi
İlk tespitlere göre rampa çıktıktan sonra inişe geçtiği sırada aşırı ağırlık nedeniyle freni patlayan midibüs, kontrolden çıktı. Önce yolun sağ tarafındaki toprak tepeye doğru tırmanan, ardından da yan devrilerek 100 metre sürüklenen midibüs, yol kenarındaki beton su tahliye kanalının üzerinde durabildi.
Kazanın duyulmasıyla bölgeye çok sayıda ambulans ve sağlık ekibi sevk edildi. Devrilen midibüsün altından çıkarılan 16 kişinin cesedi Yalvaç Devlet Hastanesi Morgu’na kaldırıldı. Yaralılar ise ambulanslarla Isparta ve ilçeleri Yalvaç, Şarkikaraağaç, Gelendost ile Konya’nın Akşehir ilçesindeki hastanelere kaldırılarak tedaviye alındı. Konya’ya sevk edilen Buket Keskin de (26) kurtarılamayınca kazada hayatını kaybedenlerin sayısı 18’e yükseldi. Kazanın ardından Akşehir-Yalvaç yolu yaklaşık 2 saat ulaşıma kapatıldı.

1200 kg fazla yük
Isparta’dan gelen ekipler 1999 model midibüsün lastik derinliklerini ölçerek aracın genel durumuyla ilgili notlar aldı. Midibüste kapasitesinin üzerinde yolcu alınması nedeniyle yaklaşık 1200 kg fazla ağırlık tespit edildi. Aracın freninin patlamasına aşırı yolcu almasının neden olduğunu belirten yetkililer, incelemelerin bu doğrultuda sürdürüldüğünü açıkladı.

5 ağır yaralı

Isparta ve Konya valilikleri, kazada ölenlerinin sayısının 17, yaralı sayısının ise 28 olduğunu açıkladı. Durumu kritik olan 5 yaralı bulunduğunu belirten valilikler, hastaların sağlık durumları hakkında yarım saatte bir rapor alındığını kaydetti.

Konya Valisi Erol: Kontrolü atlatmış

Konya Valisi Muammer Erol, elma toplamaya giden 46 tarım işçisinin 24 kişilik araca jandarma kontrolünden sonra alındığını açıkladı. Yalvaç Devlet Hastanesi’nde hayatını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı dileyen Erol, daha sonra morga indi. Isparta Sağlık Müdürü Mehmet Karakaya’dan bilgi aldıktan sonra açıklama yapan Erol, “Araç, önden bir araç göndererek jandarmanın denetimini geçtikten sonra, yolda diğer midibüsteki yolcuları da tek bir midibüse toplayarak yoluna devam etmiş. Ne kadar jandarmayla polisle trafik kontrolü yapsanız insanımız böyle jandarma kontrol noktasını geçtikten sonra istiap haddi üzerinde yolcuyu birleştirerek felakete yol açtı.” Erol, araçta fren problemi olduğunu da açıkladı.

‘Şoför iki gün önce ceza yedi’

Kazada ölen ve yaralanan kişilerin yakınları da Akşehir Devlet Hastanesi acil servis önünde toplandı. Kazada yengesi ve yeğeni vefat eden Halil Aksoy ise “İki gün önce bu otobüsün şoförüne 5 bin lira ceza yazılıyor ve tekrar yola çıkarılıyor. Neden denetlenmeyip yola çıkarılıyor? 20 kişilik arabaya o kadar kişi ne demek? Var mı böyle bir dava? Adam kendi cebini doldurmak için o kadar adamı arabaya doldurmuş. 16-17 cenaze var, bizim 2 cenazemiz var. Vatandaşa yazık değil mi?” dedi. Yalvaç Cumhuriyet Başsavcılığı kazayla ilgili soruşturma başlattı. Kazada ölenlerin bugün ikindi namazının ardından Akşehir Kültür Merkezi önünde toplu cenaze töreni düzenleneceği açıklandı.

Ölenlerin isimleri

Sürücü Metin Arslanalp (47)
Havva Caran (20)
Arife Aktaş (33)
Ceylan Aksoy (19)
Reyhan Caran (44)
Veli Can Çelik (13)
Gülseren Yayla (49)
Mahsude Ünsal (57)
Havva Yiğit (58)
Ayşegül Karataş (36)
Mihri Kale (36)
Ayşe Kale (33)
Şerife Aksoy (58)
Muazzez Balık (62)
Elmas Çelik (59)
Emel Arslanalp (24)
Buket Keskin (26)

Aynı araca 90 kişi birden binmişti!
Kaza sonrasında işçi yakınlarının feryatları yürekleri burktu. 4 buçuk yaşındaki Nebi ise dedesi sayesinde kazadan yara almadan kurtulan tek yolcu oldu...

Kaza sonrası morga gelen ve sinir krizi geçiren işçilerin yakınlarına güvenlik güçleri ve sağlık ekipleri müdahale etti. İşçilerin yakınları her sabah Akşehir’den gelen ve işçileri taşıyan midibüslerin ayakta yolcu götürdüğünü öne sürdü. Morgda cenazesini teşhis eden bir kadın, “Olmaz olsun fakirlik. Nasıl dayanayım ben bu acıya, ciğerim yanıyor” diye feryat etti.

‘Yevmiyemiz 35 TL’
Midibüsün yara almadan kurtulan tek yolcusu 4.5 yaşındaki Nebi Ürkmez, kendisini kazada yaralanan dedesi Mevlüt Çeliker’in üzerine kapanarak kurtardığını anlattı.
Kazadan yaralı kurtulan Akşehir İsmet İnönü Endüstri Meslek Lisesi öğrencisi yaşındaki Erkan Aslanalp (17) ile Atsız Ortaokulu öğrencisi kız kardeşi Sibel Aslanalp (14), “Aile bütçesine katkıda bulunmak için dün okulu asıp harçlığımızı çıkarmaya gittik. Sabah erken yola çıktık. Yevmiyemiz 35 TL. İşbaşı 06.00’da, iki mola veriliyor ve iş 15.00’te bitiyor. Herhangi bir sigortamız ya da güvencemiz yok” dedi. Kazada hayatını kaybeden 15 yaşındaki Veli Can Çelik’in Endüstri Meslek Lisesi 1’nci sınıf öğrencisi olduğu öğrenildi.

‘Biz bittik fren patladı’
Kazada yaralanan Ümit Samur (23) ise “Sabah aynı dayıbaşına ait küçük bir minibüse Pazar Pazarı Mevkiinden bindim. Daha sonra Engirli mevkiinde midibüse bindim. Araca farklı yerlerden binenler de oldu. Ben ayakta yolculuk yapıyordum. Araç giderken bir patlama sesi duyduk. Sürücünün ‘Biz bittik, fren patladı’ diye bağırdığını duydum. Şoför aracın vitesini küçültmek istedi, ancak virajı alamayarak yandaki tepeye sevrulduk. Buraya tırmanan araç daha sonra su kanalına devrildi. İnsanlar birlirlerinin üzerine savruldu. Ben araçtan fırladım. Yol boyunca jandarma ya da polis kontrolü görmedim” dedi.

İlk değilmiş!
Kazanın meydana geldiği noktaya çok yakın bir yerde yaklaşık bir ay önce de benzer bir kazanın meydana geldiği öğrenildi. Söz konusu kazada yine içinde yaklaşık 50 kişinin bulunduğu bir midibüs kontrolden çıkarak devrildi. Bu kazada şans eseri kimse hayatını kaybetmezken aralarında durumları ağır olanların da bulunduğu yaklaşık 20 kişi yaralandı.
Olayda hayatını kaybedenlerin yakınları aynı araca daha önce de çok sayıda kişinin bindiğini gördüklerini söyledi. Yakınlar, “Bundan önce söz konusu araca 90 kişinin bile bindiğini gördüm. Bu ilk değil. Bu, yörenin bir gerçeği. İnsanlar aç kalmamak için bu yola başvuruyor” diye konuştu.

‘Kaçaklar gibi taşınıyorlar’
Türkiye Ziraatçiler Derneği (TZD) Başkanı İbrahim Yetkin, mevsimlik işçiler konusunda yapılan araştırmanın sonuçlarını açıkladı.

Yetkin, “2010’da yayımlanan Başbakanlık Genelgesi’ne göre mevsimlik işçilerin kamyon ve traktör gibi araçlarla taşınması yasaklandı. Ancak genelgeye rağmen mevsimlik işçiler hâlâ kaçak göçmenler gibi istiap haddini aşan araçlarla taşınıyor. Araçların muayeneleri gereği gibi yapılmıyor. Trafik denetimleri standart kontrol çerçevesinde kalıyor.

‘Dayıbaşılar insan cambazı’
Soma’daki maden faciasının ardından tartışmaya açılan ‘dayıbaşı sistemi’ kazanın ardından yine tartışmaya açıldı.

Bazı işçi yakınları, “Bu insanlar insan cambazıdır. Onların sırtından para kazanırlar. Aldığınız paranın yarısını onlar alır. İtiraz ederseniz sizi araçtan indirirler” dedi. Yaralı yakınlarından Mesut Yiğit de dayıbaşının işverenden 50 lira aldığını yol parası ve kendi komisyonunu çıkarıp işçilere 30-35 lira ücret ödediğini söyledi. Yiğit, “Dayıbaşı ne kadar fazla adam götürürse o kadar para kazanacağı için midibüse fazla yolcu bindiriyor” dedi. Bir başka işçi yakını da “Dayıbaşı 60 kişi götürse günlük 500-600 lira koyuyor cebine. Evlerine odun, kömür alacaklar bunun için çalışmaya gidiyorlar” diye konuştu. Kazada ölen midibüs şoförünün aynı zamanda “dayıbaşı” olduğu da öne sürüldü. Gelendost Belediye Başkanı Mehmet Sezgin ise “Eylül ayından itibaren Gelendost ve köylerine işçiler gelir. 3 bin kadar tarım işçisi Adıyaman, Şanlıurfa, Yalvaç, Akşehir’in köylerinden getiriliyor. Çavuş sistemi var. Çavuşlar getiriyor. Bahçe sahibi ile çavuş muhatap oluyor. Çavuş, 10 lirayı servis parası 5 lirayı da çavuşluk parası olarak alıyor. İşçiye de 35-40 lira kalıyor” dedi.



Davutoğlu’ndan taziye mesajı
Başbakan Davutoğlu, Yalvaç’taki kazayı değerlendirdi.

Hayatını kaybeden tarım işçilerine Allah’tan rahmet, yaralılara şifa dileyen Davutoğlu, “Elma toplamaya giden çoğu hanım vatandaşlarımız, kardeşlerimiz. İçişleri bakanımızdan ve biraz önce de valimizden detaylı bilgiler aldık. Allah rahmet eylesin. İnşallah yaralılarımız da bir an önce şifa bulur. Çok elim bir kaza. Ancak yine maalesef şoförün -ki kendisi de rahmetli oldu- küçük bir minibüsün kapasitesinin üstünde yolcu alması buna temel sebebiyet veren husus. Bütün vatandaşlarımıza, bütün işverenlere, bütün şoförlerimize buradan bu mübarek cuma günü şu ricada bulunuyorum. Kendilerinin ve yanlarında çalıştırdıkları kardeşleri olan işçilerin hayatlarını göz önünde bulundursunlar. Onların mutlulukları, onların hayatı garanti edilmeden kazanılan hiçbir kazanç gerçek anlamda mutluluk vermez” dedi.

Virajı alamadı direğe çarptı
Tekirdağ’ın Saray ilçesinde önceki gece Saray Yuvalı Mahallesi yolu üzerinde meydana gelen kazada, kaygan zeminde virajı alamayan 20 yaşındaki Damla Canyoran yönetimindeki hafif ticari araç elektrik direğine çarptı.

Araba, kazada hurda yığınına dönerken, sürücü Canyoran olay yerinde yaşamını yitirdi. Genç kadının araçta yanında bulunan arkadaşı Ahmet Topçular ise ağır yaralandı. Hastaneye kaldırılan Topçular tedavi altına alındı.