AİHM’den Türkiye’ye ‘koruyamadın’ cezası

İzmir’in Dikili ilçesinde yaşayan Selma Civek, 14 Ocak 2011’de boşanmak istediği eşi Hüseyin Civek tarafından öldürülmüştü. Hüseyin Civek ile 14 yaşında zorla evlendirilen Selma Civek, uzun süredir şiddete maruz kalıyordu. Şiddete dayanamayan Civek bir gün üç çocuğuyla sığınma evine yerleşti. Kocasının “Bir daha olmayacak” sözleri üzerine eve geri döndü. Ancak, bir süre sonra eşine boşanma davası açtı. Başka bir gün kocası tarafından bıçaklı saldırıya uğradı. Hüseyin Civek, yaralamaya teşebbüs suçundan ceza aldı fakat serbest bırakıldı. Bu olayın ardından Selma Civek, savcılıktan koruma kararı aldırdı. Civek, koruma kararına rağmen boşanma davası açtığı kocası tarafından sokak ortasında 22 kez bıçaklanarak öldürüldü.

Yaşam hakkı verilmedi

Cinayeti ‘namus’ bahanesiyle işlediğini iddia eden koca hakkında haksız tahrik indirimi uygulanmayarak ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi. Avukat Bilge Civa, devlet korumasındaki Civa’nın yaşam hakkının sağlanamadığı gerekçesiyle dosyayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşıdı.

Civa’nın, Selma Civek’in çocukları adına yaptığı başvuru karara bağlandı. AİHM, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) yaşam hakkının garanti altına alınması ile ilgili 2’inci maddesini ihlal ettiğine hükmetti. Türkiye, karar gereği başvuru sahiplerine mahkeme masrafları da içinde olmak üzere 53 bin Euro para cezası ödeyecek. AİHM’in gerekçeli kararında, Hüseyin Civek’in, “eşi için ciddi bir tehdit oluşturduğuna dair ciddi kanıtlar ve şikayetler olmasına rağmen genç kadının yaşamının korunamamasında devletin suçlu olduğuna” hükmedildi. Kararda, “kadının hayatının korunması konusunda tedbirlerin alınmaması yüzünden Türkiye’nin insan hakları ihlalinde bulunduğu” görüşü ifade edildi.

‘Bu karar emsal olsun’

Civek’in avukatı Bilge Civa, AİHM’in kararını şöyle yorumladı:

“Böyle bir tespitin yapılması bizim açımızdan sevindirici. Selma Civek’in yaşam hakkı devlet tarafından korunmadığı için AİHM’e gitmiştik. Mahkeme de bizlerle aynı görüşte olduğu için ‘ortada bir hak ihlali vardır’ gerekçesi ile devleti tazminata mahkum etmiş. Netice itibariyle devletin kararlarını uygulama şekilliyle ilgili gözden geçirmesi gereken açıkların olduğu AİHM’in vermiş olduğu bu kararla çok açık ortaya konulmuş oldu. Verilen bu karar, bu tarz davalarda emsal olur, örnek bir karardır. Kararın devlet açısından emsal olmasının sebebi, Selma Civek’in koruma kararı olmasına rağmen öldürülmesidir. Bu da bu koruma kararlarının yetersiz olduğunu gösteriyor. Biz bu koruma kararlarının yetersiz olduğunu sürekli dile getirdik. Fakat sonuç değişmedi. Selma Civek gibi onlarca kadın öldürüldü. Her şeye rağmen hiçbir tazminat bedeli Selma Civek’i geri getiremeyecek.”